|
Ailedeki �ocuklar�n do�um tarihlerine g�re b�y�k �ocuk, ortanca �ocuk ve k���k �ocuk olmak �zere do�um s�ras�n� ifade etmektedir. �ocuklar�n do�um zamanlar�, do�um esnas�ndaki mekan ve ko�ullar �ocuklar�n hayat�nda b�y�k �nem ta��maktad�r. Aileler de yeni do�an her bebek ebeveynlerinin farkl� y�nlerini ke�fetmelerine yard�mc� olur ve geli�mesine katk� sa�lar. Tabi sadece bu de�il, ailelerin o zaman ki maddi durumu, ili�kileri, dinamikleri �nemli rol oynamaktad�r. Aileler �ocuklar�n�n do�um s�ras�na ve ya��yla ilgili olmak �zere �ocuklara farkl� �ekilde ilgilerini g�sterirler. Bu tutumlar �ocu�un karakterinin olu�mas�na neden olur. Do�um s�ras�n�n ki�ilik �zellikleri �zerindeki etkilerini ilk Alfred Adler incelemi�tir. �ocuklar� do�um zaman�na g�re ilk �ocuk, ortanca �ocuk, k���k �ocuk ve tek �ocuk �eklinde 4 farkl� �ekle ay�rabiliriz. Alfred Adler'e g�re inceledi�imizde; ilk �ocuk ebeveynlerinin deneyimsizli�ini ya�arken hem de �ok fazla ilgi ve sevgi g�rmektedir, b�t�n ailenin odak noktas� olmaktad�r. Ebeveynlerin deneyimsizli�i �ocu�un kendi ba��na bir �eyler ��renmesi gerekti�inden dolay� s�rekli olarak �abalamas� gerekmektedir. Bu sayede ilk �ocuk akademik ba�ar�s�n�n artt��� g�zlemlenmi�tir. Aileye bir di�er �ocu�un gelmesi b�y�k �ocuk i�in travmaya neden olmaktad�r. B�y�k �ocuk ebeveynlerinin ilgisini karde�i ile payla�mak zorunda kal�r, sorumluluk almaya ba�lar ve b�y�d���n�n fark�na varmaktad�r. Toplumumuzda b�y�k �ocuklara 'sen art�k abla/abi oldun, b�y�ks�n' gibi s�ylenen s�zler �ocuklara rol y�klemektedir. Bu sayede en b�y�k �ocuklar�n erken b�y�d�klerini ve ebeveyn yeteneklerinin daha geli�mi� oldu�unu s�ylenebilir. �lk �ocu�un ki�ilik �zellikleri; sorumluluk sahibi olduklar�n�, lider ruhlu olduklar�n� ve tutucu olduklar�n� s�yleyebiliriz. �kinci �ocuk ve ortanca �ocuklar, b�y�k karde�ini ge�mek i�in hep bir yar�� halinde oldu�unu hisseder ve bu sayede her zaman h�rsl�d�r. Kendinden b�y�k hedefler de belirlerler her zaman hedeflerinde ba�ar�l� olamasalar da bunun sayesinde m�cadele etmesi artm�� olur ve pes etmeden �n�ne ��kan engellerle rahatl�kla ba� etmeyi ��renirler. Ebeveynleri ve b�y�k karde�leri taraf�ndan her zaman korunurlar bu da kendisini daha g�venli hissetmesine neden olmaktad�r. En k���k �ocuk aile bireyleri taraf�ndan s�rekli ilgi g�ren ve ��mart�lan bireyidir. S�rekli ilgi g�rmeleri ben merkezci olmalar�na sebep olmaktad�r. Ebeveynler �o�unlukla kendisine daha toleransl� davranmaktad�r. K���k �ocuklar �ok fazla sorumluluk sahibi de�illerdir ve daha �ok talepkar olarak davran�rlar. Ailenin en k����� olduklar� i�in ne�e kayna�� olarak da s�yleyebiliriz. Kendilerine �zg�venlerini yerinde oldu�u i�in sosyal ya�ant�lar�na bak�ld���nda da aktif ve giri�ken biri oldu�unu s�yleyebiliriz. Ba�ar� konusunda abi / ablas� kadar ba�ar�l� de�ildir. Bu da kendisinde ba�ar�s�zl�k ve k�skan�l�k hissine kap�lmas�na neden olmaktad�r. Bu durum i�in hep bir bahane sunmaktad�r. Genellikle tek �ocuklarda, en k���k �ocuklarla ortak noktalara sahiptir. Ailenin b�t�n ilgisinin onda olmas� ve bununla birlikte ��mar�k olurlar ��nk� ailenin ilgisinin payla�aca�� biri olmad��� i�in b�t�n hayat� boyunca bu konuyla ilgili s�k�nt� ya�amaktad�r. Her zaman be�enilmeye ve onaylanmaya ihtiya� duyarlar. Tek oynamaya al��t�klar� i�in yarat�c�l�klar� geli�mi�tir. S�rekli tek oynad��� i�in kesinlikle payla�ma konusunda zorlan�rlar. Bu durumlar �nlenebilir mi? Ebeveynlerin karde�ler aras�ndaki dengeyi kurabilirlerse e�er aralar�ndaki ili�ki olumlu �ekilde olur ve k�skan�l�k seviyesi azalm�� olmaktad�r. E�er bu denge sa�lanamazsa �ocuklar kendi aralar�nda daha rekabet�i, h�rsl� olurlar ve bunun yan�nda k�skan�l�k seviyesi artmaktad�r bu da karde�ler aras�ndaki ili�kiyi olumsuz etkiler. Ebeveynlerin �ocuklar�na olan yakla��mlar� onlar�n kendilerine olan �zg�venlerini etkilemektedir. �ocuklar�n ailelerinde ya�ad�klar� olaylar ileriki ya�amlar�nda etkilerini g�stermektedir.Aileler �ocuklar�yla ileti�imlerinin do�ru olmad���n� d���nd��� zamanlarda uzmanlardan destek alabilirler.
16.07.2021 - 687
|