|
Yemek yeme esnas�nda yutkunurken zorlan�yorsan�z, su i�mek bile size ac� veriyorsa ve bu durum hayat kaliteniz �zerinde olumsuz etkiler b�rak�yorsa sebebi disfaji olabilir.
D�SFAJ� NED�R?
Disfaji ya da bilinen ad�yla yutkunma zorlu�u, al�nan yiyecek ve i�eceklerin a��zdan mideye inerken normalden daha fazla zaman ve �aba gerektirmesi durumudur. Hatta baz� durumlarda yutkunma g��l���ne a�r� da e�lik eder. �leri safhalarda ise yiyecek ve i�ecekleri yutmak imkans�z hale gelebilir.
Genellikle besinler �ok h�zl� veya yeterince �i�nenmemesi durumunda g�r�len yutma g��l��� kal�c� hale geldi�inde mutlaka t�bbi olarak tedavi edilmelidir. Her ya�ta g�r�len yutma zorlu�u daha �ok ya�l�larda g�r�lmektedir.
D�SFAJ� NEDEN ORTAYA �IKAR?
Yutma faliyetlerine kat�lan organlar�n; enfeksiyon, t�m�ral, metabolik, n�rolojik, do�umsal ve di�er nedenlerle fonksiyonlar�n�n bozulmas�yla yutma g��l��� ortaya ��kabilir. Bunun d���nda;
- Bademcikler �i�mi� ve yemek borusu �ok daralm�� ise yutmada s�k�nt� olur.
- Yemek borusunun kaslar�nda g�r�len zay�fl�k da yutma g��l���ne sebep olur.
- Barret �zofagus rahats�zl��� yutma g��l��� ve tak�lma hissi ile kendini g�sterir.
- Yemek borusunda g�r�len iltihaplar disfajinin nedeni olabilir.
- Baz� kas hastal�klar�na ba�l� (Guillain Barre sendromu gibi bir durum) nedeni ile yutma g��l��� olabilir.
- Baz� alerjik nedenlere ba�l� yutma g��l��� ve bo�azda tak�lma hissi olu�abilir.
- Baz� mide hastal�klar� nedeni ile yutma g��l��� ve bo�azda tak�lma hissi g�r�lebilir.
- En kritik sebebi ise yutma eyleminin ge�i� b�lgesinde g�r�len t�m�rlerdir. Kat� g�dalarda kendini g�steren t�mor, ilerledik�e s�v� g�dalar�n t�ketilmesini de zorla�t�r�r.
D�SFAJ�N�N EN YAYGIN BEL�RT�LER�
- Yutma esnas�nda a�r� olu�mas�,
- A��zda t�k�r�k art���,
- Yiyeceklerin bo�aza tak�lma hissi,
- Midede ek�ime,
- Bo�az ve g���ste rahats�zl�k hissi,
- Yiyeceklerin geri gelmesi,
- Besin ve mide asidinin bo�azda birikmesi,
- Ani g�r�len kilo kay�plar� bu belirtiler aras�nda say�labilir.
Bebek ve �ocuklarda g�r�len disfajinin belirtileri ise �u �ekilde �zetlenebilir; emzirme ve yemek yeme s�ras�nda dikkat eksikli�i, yemek yeme�i reddetmesi, yemek yerken ya da emerken g�r�len huysuzluk, yemek yeme s�ras�nda bo�ulur gibi olmas�, �ks�rmesi, kusmas�, kilo alma ve b�y�mede yava�lama vb.
Disfaji probleminde te�his s�reci
Kendisinde veya �ocu�unda yutma g��l��� oldu�unu g�zlemleyen bir ki�inin mutlaka gastroentroloji, KBB veya genel cerrahi uzman�na ba�vurmas� gerekir. Yutma g��l��� veya bo�azda tak�lma hissi tan�s� i�in gereken kan testleri, endoskopik gastroskopi tetkiki, baryumlu r�ntgen, klinik muayene, hastan�n �yk�s� gibi y�ntemler ile yutma g��l���n�n nedeni tespit edilmeye �al���l�r. E�er doktor t�m�r veya kanserden ��pheleniyorsa onkolojik de�erlendirmeler gerekir.
Disfaji( yutkunma g��l���) tedavisi
Disfajide tedavi y�ntemi hastal���n te�hisine g�re de�i�iklik g�sterir. E�er beyne ba�l� bir sebepten �t�r� yutma g��l��� g�r�l�yorsa bunu tedavi etmek �ok m�mk�n de�ildir. ��nk� fel�li kaslar�n tekrar aktif hale gelmesi zordur. Bu hastalarda mide kar�n duvar� ile a��zla�t�r�larak bu kap�dan hastan�n beslenmesi sa�lan�r.
Sebep enfeksiyon ise, antibiyotikler, a��z ve bo�az antiseptik gargara ve spreyleri kullan�labilir. Bademcik �i�mesine ba�l� yutma g��l���n�n tedavisinde bademciklerin �i�mesine neden olan iltihabi durumun tedavisi ya da bademciklerin cerrahi olarak al�nmas� gibi tedaviler uygulan�r. E�er kas hastal�klar�na ba�l� olarak ortaya ��k�yorsa fizik tedavi ile yutkunma g��l���n�n �n�ne ge�ilebilir.
20.12.2017 - 30632
|