Sa�l��� olumsuz y�nde etkileyen, �nl� �ns�z herkesin ya�ad���, sadece kilo verme ama�l� yap�lan uygulamalar sonras�nda verilen kilolar�n korunmadan daha fazlas� ile geri al�nmas�na “ yo yo sendromu” deniliyor. �lkemizde de bu y�ntemleri bilin�sizce uygulamakta olup bir zay�f bir kilolu olma durumu ki�ilerde s�kl�kla g�zleniyor.
Yo Yo sendromunun nedenleri aras�nda;
Sadece kilo verme ama�l� uygulanan, bireye �zg� olmayan, olumlu beslenme al��kanl�klar� kazand�rmayan ve h�zl� kilo verdiren t�m uygulamalar� s�ylemek m�mk�nd�r.
- Bilin�siz Zay�flama ila�lar� kullan�m�
- Bireyin Psikolojik durum de�i�iklikleri
- Ki�iye �zg� olmayan haz�r diyetlerin yap�lmas�
- Kendi sosyal ya�am�na uymayan diyetleri kilo verme pahas�na devam ettirme
- Bilin�siz di�retik kullanma
- Diyet kamplar� ve sonras�nda ayn� s�kl�kta yap�lamayan egzersiz
- S�k aral�klarla diyet uygulama
- D���k kalorili diyet sonras�nda olu�an yeme ataklar�da bu durumun olu�mas�na yol a�abilecek nedenler aras�ndad�r.
Risk Alt�nda Kimler Var?
Kilo sorunu olan kad�n erkek g�n�m�z ko�ullar�nca ya� g�zetmeksizin herkeste h�zl� kilo verme, bu kilolar� belirli bir s�rede koruyamama ya da hi� korumama daha sonra ise diyetten s�k�l�p yeme ataklar� ile birlikte ilk diyete ba�lad��� kilodan daha fazla kilo alarak bu de�i�imi ge�irme riski vard�r.
Erkekler kad�nlara oranla YO YO sendromuna daha az yakalanmaktad�rlar. ��nk� erkekler fiziksel aktiviteyi �n plana ��karan beslenme programlar�n� daha uzun soluklu yapabilme yetene�ine sahiptirler. Asl�nda en �nemli fark erkeklerin diyete bak�� a��lar�nda ya�am tarz� de�i�ikliklerini daha kolay benimseyebilmeleri yatmaktad�r.
Yap�lan �al��malar a��rl�k kayb�n�n %5 ile %10’ unun bile 6 ay s�resince muhakkak korunmas� gerekti�ini g�stermi�tir. Ayr�ca diyetini 1 veya 2 ayl�k d�nem sonras�nda b�rakan ki�ilerde bu durum daha s�k ya�anmaktad�r.
Daha �ok �nl�lerde g�zlenen bu durum; g�zellik ve estetik kayg�lar�n�n artmas�, g�rsel ve yaz�l� bas�nda kilo verme ile ilgili kayna�� do�ru olmayan beslenme bilgilerinin de varl��� ile art�k sadece �nl�lerde de�il toplumun her kesiminde g�r�lmektedir.
Yo Yo Sendromunun olumsuz sonu�lar�n� s�ralayacak olursak;
Al�nan verilen bu kilolar metabolizman�n yava�lamas�na, ya� dokusunun artmas�na, bireylerde psikolojik etkilenmelere sebep olmaktad�r. Bilin�siz ila� kullan�m� s�ras�nda; metabolizma h�zlan�r, kalp ritminde art�� olur, s�k d��k�lama olu�ur, terleme artar, kan bas�nc� y�kselir, adet d�zensizli�i g�r�l�r ve sinirlilik, anksiyete gibi psikolojik durum bozukluklar� olu�ur. Hi�bir ilac�n bire bir uzun s�re kullan�m�na ili�kin �al��ma ya da veri yoktur.
Ayr�ca laksatif ya da di�retik kullan�m� hi�bir zaman kilo verme ama�l� olmamal�d�r. Bu ila�lar v�cutta sadece su kayb� yarat�r. Ya� eritmez kilo verdirmez. Uzun s�re kullan�m�nda da ba��rsaklarda bu bile�iklere cevaps�z hale gelmektedir. Bilin�siz kullan�m� potasyum d�zeyinde d��melere ve kalp ritim bozukluna sebep olmaktad�r.
Tedavide;
Do�ru tedaviyi belirleyecek olan ki�inin kendisi de�il doktor ve diyetisyenlerin karar� ile y�nlendirilebilir.
1. Ad�m d���k kalorili yeterli dengeli diyetler + fiziksel aktivite
2. Ad�m davran�� de�i�ikli�i y�ntemlerinin bireyin ya�am�na entegrasyonudur.
3. Ad�m farmakolojik ila�la tedavi
4. Ad�m cerrahi tedavilerdir
Beslenme tedavisinde; ki�inin koruyabilece�i sa�l�kl� kilolar� hedef al�narak, g�nl�k beslenme �yk�s� dinlenip ya�am �ekline y�nelik olumlu de�i�ikliklerle beraber kilo verme program� uygulanmaktad�r. S�k aral�klarla g�r���l�p h�zl� de�il gerekti�i s�re zarf�nda hedef kiloya inene kadar diyet b�rak�lmamal�d�r. ��nk� sonras�nda ba�lanan KORUMA PROGRAMI bu sistemin en �nemli anahtar�d�r. Tekrar kilo almamak i�in yap�lmas� gereken en �nemli s�re� koruma s�recidir.
Yo Yo yani yap- boz oyuncak gibi bu hastal�k tablosunu ya�amamak i�in;
- Diyet yapmaya kararl� ba�lamak ve amac� kilo vermek de�il verilen kiloyu �z�msemek gerekir.
- Diyet muhakkak do�ru kaynaktan beslenme ve diyet uzman�ndan al�nmal�d�r.
- 3 ana ���n ve 2 veya 3 ara ���n t�ketilmelidir. Ara ���nlere ana ���n kadar �nem verilmelidir. Kan �ekerinin d��memesi ve a�l�k duygusunun olu�mamas� i�in s�k s�k beslenmek �artt�r. Zay�flamak isteyen ki�ilerin % 80–90’ �nda yap�lan en b�y�k hata ana ve ara ���nlerin atlanmas�d�r.
- Fiziksel aktivite d�zenli hale getirilmeli metabolizmada art�� sa�lanmal�d�r.
- Tek besine y�klenmemeli diyette �e�itlilik olmal�d�r. ���nde 4 besin grubunun( s�t/et/tah�l/sebze-meyve ) da bulunmas�na �zen g�sterilmelidir. B�ylece hem yeterli besin ��eleri al�n�r hem de ki�i diyetten s�k�lmam�� olur.
- Diyette s�kl�kla tercih edilen tatland�r�c�l� �r�nler direk zay�flamaya y�nelik �r�nler de�il diyabet hastalar� i�in �ekersiz olarak �retilen yiyeceklerdir. Zay�flama s�resince ana ���n yerine ge�memesi gereken bu g�dalar� s�kl��� ve miktar� s�n�rl� �ekilde ara ���nlerde bilin�li t�ketmek gerekir.
- Gere�inden fazla al�nan her kalorinin v�cutta ya�a d�n��erek depolanaca��n� unutmamak gerekir.
- �zellikle yeti�kin grupta yar�m ya�l� s�t ve s�t �r�nleri tercih edilmelidir. Bu besinlerin ya�� az olanlar�n�n glisemik indeksleri d���kt�r ve ya�l� olanlara nazaran daha doygunluk sa�lad�klar� unutulmamal�d�r.
- Yemekleri sevilen usulle; k�zartma ve uzun s�re kaynatma i�lemlerini yapmadan haz�rlamaya �zen g�sterilmelidir.
- V�cudun temel ihtiyac� olan vitamin ve mineralleri haplardan de�il do�al sebze ve meyvelerden almak ilk tercih olmal�d�r.
- Su hayatt�r. G�nde bayanlarda en az 10–12 bardak erkeklerde 12–14 bardak su i�meyi al��kanl�k haline d�n��t�rmek gerekir. Su yerine tercih edilen kimi zaman ara ���nlerde ve sofralarda vazge�ilmezler haline gelen haz�r meyve sular�n�, kafeinli i�ecekleri ve kolay� t�ketmek hem sa�l�kl� de�ildir, hem de kilo olarak geri d�necektir.
9.8.2010 1 - 1816
|