|
Fazla tuz t�ketimi hangi sa�l�k sorunlar�na yol a��yor? Tuz, do�al bir mineral kayna�� olmas� sayesinde sinir sistemi, kas sistemi, biyolojik sa�l�k �zerinde bir�ok fayda sa�l�yor. Kahvalt�l�k, �ark�teri �r�nleri ve at��t�rmal�k yiyeceklerin bir�o�unda gizli tuz bulundu�una dikkat �eken uzmanlar, gere�inden fazla tuz t�ketiminin kanser, kalp yetmezli�i ve kronik b�brek hastal�klar� gibi ciddi sa�l�k sorunlar�na yol a�abilece�i uyar�s�nda bulunuyor. V�cutta elektrolit dengeyi sa�l�yor Tuzun i�erdi�i mineraller sayesinde sa�l�k i�in �ok �nemli bir yere sahip oldu�unu ifade eden Beslenme ve Diyet Uzman� �zden �rk��, "Tuz mineralinin eksikli�inde sinir sistemi, kas sistemi olumsuz y�nde etkilenir. Do�al bir antidepresan olan tuzun eksikli�i depresyona sebep olabilir. V�cutta elektrolit dengeyi sa�layan tuz, yeterli �l��lerde t�ketildi�inde kas kramplar�n�n �n�ne ge�er. Aksi durumda a��r� su birikmesi ya�anarak ciddi sa�l�k sorunlar� do�urabilir. Ayr�ca kan miktar� ve tansiyon dengesini korumak i�in de olduk�a �nemli" dedi. Tuz eksikli�i depresyona yol a��yor Tuz eksikli�inin sinir sistemini olumsuz etkiledi�ini s�yleyen �rk��, "V�cutta tuz oran� azald�k�a sinir sistemi fonksiyonel olarak �al��amaz. Dolay�s�yla kas hareketleri k�s�tlan�r. Tuz eksikli�i devam etti�i s�rece zincirleme olarak t�m sistemler etkilenebilir.V�cutta tuz eksikli�i sebebiyle depresyona girme riski artar. Tuzun bu etkisi ABD'de yap�lan bir ara�t�rmayla da kan�tland�" diye konu�tu. Bu �r�nlerde gizli tuza dikkat! �rk��, gizli tuz i�eren besinler ve tuz miktarlar� hakk�nda �u �nemli bilgileri payla�t�: - Zeytin T�rk kahvalt�s�n�n vazge�ilmezlerinden fakat zeytindeki tuz oran� y�zde 10'u bulabiliyor. Tanesi 15 gram civar�nda olan 5 adet zeytin yedi�inizde g�nl�k tuz ihtiyac�n�z olan 5 gramdan fazlas�n� alm�� oluyorsunuz. Bu nedenle tuzsuz zeytin tercih etmekte fayda var. Peynir �e�itleri de zeytin gibi gizli tuz i�eren kahvalt�l�k �r�nlerden. - Sucuk, salam, sosis, past�rma ve kavurma gibi �ark�teri �r�nleri ciddi miktarda tuz i�eriyor. Sucuk, sosis ve past�rmada genellikle y�zde 5 civar�nda tuz bulunuyor. - �o�u ki�i tur�uyu �ok sever. Buna kar��l�k tur�unun tuz i�eri�i olduk�a y�ksek. �rne�in 100 gram salatal�k tur�usu genellikle 2.5 gram, yani g�nl�k ihtiyac�n yar�s� kadar tuz i�eriyor. - Piyasada sat�lan haz�r ayranlar genellikle %0.6 tuz i�erir. Bu, bir su barda�� ayranda 1.2 gram gizli tuz oldu�u anlam�na gelir ki, tek ba��na bir bardak ayran bile g�nl�k tuz ihtiyac�n�z�n neredeyse d�rtte birini kar��lar. �st�ne �stl�k, �o�u ki�i ayran�n i�ine ilaveten tuz ekler. Ayran�n�z� kendiniz yap�n ve i�ine tuz katmay�n. - Her g�n 50 gram� ge�meyecek �ekilde �i� kuruyemi�leri t�ketmek yararl�d�r ancak �lkemizde kuruyemi� genellikle tuzlu kavrulmu� olarak sevilir. Bunun sonucunda da gere�inden fazla tuz al�nmas�n�n yan�s�ra kuruyemi�in faydalar� da ortadan kalkar. - Bisk�vi ve krakerler �o�u ki�inin dolab�nda veya i� yerindeki �ekmecesinde �ay yan�nda at��t�rmak �zere bulunuyor. Tatl� bisk�viler 100 gram�nda yakla��k 600 mg, tuzlu bisk�vi ve krakerler ise 100 gram�nda yakla��k 750 mg i�eriyor. Krakerler de gizli tuz kaynaklar� aras�nda yer al�yor. - Haz�r sat�lan patates ve m�s�r cipsleri �ok t�ketilen at��t�rmal�klar aras�nda bulunuyor. �zellikle toplu halde ma� veya film seyrederken heyecandan genellikle t�ketim de abart�labiliyor. Buna kar��l�k patates cipsinin 100 gram�nda 4 gram, m�s�r cipsinin 100 gram�nda 2.5 gram kadar tuz var. Yani 80 graml�k normal boy paket cips yedi�inizde g�nl�k tuz t�ketiminizin yar�dan fazlas�n� alm�� oluyorsunuz. - Kola ve gazoz t�r� i�ecekler s�kl�kla t�ketilen i�eceklerden ancak �ekersizlerini i�ip i�eri�indeki �ekerden korunabilseniz bile i�indeki gizli tuz kal�yor. Bir bardak kola veya gazozun i�inde 200- 300 mg civar�nda sodyum, yani 500- 600 mg civar�nda tuz e�de�eri bulunur ki bu da g�nl�k tuz limitinizin onda biri. Gazoz ve kola hem tuzlu hem de �ekerli.Maden suyu ve soda �zellikle s�cak g�nlerde, bazen de hazmettirici olarak s�k i�ilen i�eceklerden. Buna kar��l�k bir bardak maden suyu veya sodada yakla��k 100 mg tuz mevcut. - B�brekleri etkileyecek �ekilde fazla tuz t�ketimi sebebiyle v�cutta su tutumu artar ve bu durumda kan hacmi y�kselir. Kan hacminin y�kselmesi, kan bas�nc�n�n artmas�na yol a�ar. Y�ksek kan bas�nc� v�cutta ciddi rahats�zl�klar�n olu�mas�na sebep olur. Gizli tuzda kalp krizi tehlikesi! Beslenme ve Diyet Uzman� �zden �rk��, gizli tuzun zararlar� ile ilgili �nemli noktalara dikkat �ekti: - Fazla tuz t�ketildi�inde artan kan bas�nc�, zamanla damarlarda plaklar�n olu�mas�na sebep olur. Bu durum damar sertle�mesi ve beraberinde kalp hastal�klar�na yol a�ar. Fel�, kalp krizi gibi sa�l�k problemlerinin geli�me riskini artt�r�r. - Sodyum do�al olarak suyu �eker. Fazla tuz t�ketildi�inde v�cut s�v� tutar. V�cutta s�v� tutmas� eklem sertli�i, kilo art���, el, ayak ve bileklerde terleme ve kar�n b�lgesinde geni�leme gibi belirtiler g�sterir. Kronik olarak b�brek hastal�klar�, kalp yetmezli�i, eklem a�r�lar� ya�anabilir. - Fazla tuz t�ketimi v�cutta s�v� kayb�na da neden olabilir. V�cut tuz nedeniyle v�cuda al�nan fazla sodyumu dengelemek i�in daha fazla suya ihtiya� duyar. Su ihtiyac� tam anlam�yla kar��lanm�yorsa v�cut ihtiyac�n� h�crelerden kar��lamaya ba�lar. Zamanla a��r� susama, mide problemleri, kusma ve ishal gibi �ikayetler olu�ur. - V�cuda al�nan fazla sodyum nedeniyle v�cut kalsiyum emilimini ger�ekle�tiremez. Dolay�s�yla kemik k�tlesinde azalma ve kemik g�zeneklerinde artma olu�ur. Menopoz d�neminde olanlar, �eker hastalar�, kemik erimesine yatk�n olan ki�iler bu nedenle tuz t�ketimine �ok dikkat etmelidir. A��r� tuz i�eren beslenme programlar�, kemiklerde k�r�lma riskini artt�rarak iskelet sistemini deformasyona u�rat�r. - V�cuda al�nan ve kullan�lamayan fazla tuz b�breklerde s�zme y�k�n� artt�r�r. B�breklerde kristal olu�ma riskinin artmas�na sebep olur. Bu durumda b�brekler olumsuz etkilenerek bir�ok sa�l�k sorununa maruz kal�r. - Fazla sodyum sinir sistemi hastal�klar�na davetiye ��kar�r. Kanser riskini ve mide �lseri riskini artt�r�r. - Fazla sodyum hormon dengesini de olumsuz y�nde etkiler. Gere�inden fazla al�nan tuz sinir iletilerinin ta��nmas�n� �nler. Beraberinde titreme, ba� d�nmesi gibi �ikayetlerle birlikte alg�lama g��l��� gibi pek �ok depresif �ikayetler ya�an�r. Haz�r g�dalardan uzak durulmal� �lkemizde ekme�in g�nde 400 � 500 gram olmak �zere yayg�n bir �ekilde t�ketildi�ini belirten �rk��, "100 gram ekmek ortalama 1.5 - 2.0 gram tuz i�erir. T�m d�nyada oldu�u gibi �lkemizde de tuz t�ketiminin azalt�lmas� i�in 'A��r� Tuz T�ketiminin Azalt�lmas� Eylem Plan�' uygulan�yor. Gizli tuzun zararlar�ndan korunabilmek i�in haz�r �r�nlerdeki etiketlerin okumas�n� iyi yapmak ve i�eri�i bilinmeyen haz�r g�dalar� t�ketmekten uzak durmak gerekiyor" dedi.
17.8.2020 - 47299
|