"Yetersiz protein al�m� sa�lar� d�k�yor"

Uygulanan s�k� diyetlerin sa� d�k�lmesini art�rd���n� belirten Dermatoloji Uzman� Do�. Dr. Filiz Topalo�lu Demir "Yap�lan �al��malarda �zellikle yetersiz protein al�m�n�n sa� d�k�lmesine neden oldu�u g�sterildi. Sa�l�kl� sa�lara sahip olmak i�in; sa�l�kl� ve dengeli beslenmek, g�ne� dahil sa�a zarar veren her t�rl� fiziksel uyarandan, kimyasal maddeden uzak durmak ve stres y�netimi son derece �nemlidir" dedi.

Medipol Mega �niversite Hastanesi Dermatoloji B�l�m�'nden Do�. Dr. Filiz Topalo�lu Demir, g�nde 150 telden fazla sa� d�k�lmesinin alt�nda yatan nedenleri a��klad�. Do�. Dr. Topalo�lu Demir, bir�ok fakt�r�n sa� d�k�lmesini art�rabilece�ini belirterek "G�nl�k 50-150 tel sa� d�k�lmesi normal olarak kabul edilir. Bu say� ya� ile mevsime g�re de�i�iklik g�sterse de bunun �zerindeki d�k�lmeler patolojik olarak kabul edilir. Kal�tsal fakt�rler, hormonal bozukluklar ve duyarl�l�k, tiroit hastal�klar� ve kans�zl�k ba�ta olmak �zere sistemik hastal�klar, ila�lar, diyet, baz� vitamin ve mineral eksiklikleri, stres, gebelik gibi fizyolojik nedenler sa� d�k�lmesine yol a�abilir. �zellikle B12 ve D vitamini, folik asit, biyotin, �inko, demir, selenyum gibi vitamin ve minerallerin eksikliklerinde sa� d�k�lmesi ortaya ��kabilir" diye konu�tu.

SIKI D�YETLER SA�LARI DA VURUYOR

S�k� diyetlerden sonra yayg�n sa� kayb�n�n g�r�lebildi�ine de i�aret eden Do�. Dr. Topalo�lu Demir, ��yle devam etti:

"Yap�lan �al��malarda �zellikle yetersiz protein al�m�n�n sa� d�k�lmesine neden oldu�u g�sterildi. G�nl�k minimum 0,8 g/kg protein ve en az 1200 kcal al�nmas� �nerilir. Diyetin b�rak�lmas�ndan sonra genellikle geri d�n���ml�d�r. Esansiyel ya� asidi eksikliklerinde, yetersiz al�mdan 2 ile 4 ay sonra, sa�l� deride ve ka�larda k�zar�kl�k ve pullanma ba�lar, sonras�nda ise belirgin sa� d�k�lmesi ortaya ��kar. �ok say�da ila� da sa� siklusunu etkileyerek sa� kayb�na neden olabilir. Bunlar�n ba��nda kanser tedavisinde kullan�lan ila�lar, do�um kontrol haplar�, kan suland�r�c�lar, kalp ve damar hastal�klar�nda kullan�lan ila�lar, A vitamini t�revi ila�lar, antimikrobiyal ve antiviral ila�lar ve baz� psikiyatrik ila�lar gelmektedir."

TEDAV� K���YE VE D�K�LME T�P�NE �ZEL PLANLANIYOR

Do�. Dr. Filiz Topalo�lu Demir, sa� d�k�lmesinin tipine ve altta yatan nedene y�nelik hastaya �zel tedavilerin planland���na dikkati �ekerek "Sa� i�in gerekli vitamin ve mineralleri eksik olan hastalar bu tedaviler ile desteklenmelidir. Sa� mezoterapisi, PRP (Platelet Rich Plasma)- trombosit yani p�ht� h�cresi y�n�nden zenginle�tirilmi� plazma uygulamas�, mikro i�neleme olarak da bilinen dermaroller uygulamalar�, lazer uygulamalar� ve k�k h�cre tedavisi sa� hastal�klar�nda son y�llarda s�kl�kla kulland���m�z pop�ler tedavi y�ntemleridir. PRP tedavisinde hastan�n kendi kan�ndan elde edilen plazma, k���k miktarlarda, yayg�n olarak derinin i�ine enjekte edilirken sa� mezoterapisinde sa��n ihtiyac� olan vitaminler, mineraller, aminoasitler ve enzimler, tek ba�lar�na ya da genellikle kar���m halinde derinin orta tabakas�na ince u�lu, k���k i�neler ile yayg�n olarak enjekte edilmektedir. Dermaroller uygulamas� ise �ok say�da, k�sa ve ince i�ne i�eren bir aletin deri y�zeyinde yuvarlanmas� ile deride, g�zle g�r�nmeyen (mikroskopik) yaralanmalar olu�turarak etki g�steren bir tedavi y�ntemidir" diye konu�tu.

ERKEK T�P� VE KADIN T�P� SA� D�K�LMELER�

Erkek tipi ve kad�n tipi sa� d�k�lmelerine de de�inen Do�. Dr. Topalo�lu Demir, �u bilgileri verdi:

"Erkek tipi sa� d�k�lmesi androgenetik alopesi olarak bilinir. Genetik yatk�nl��� olan ki�ilerde, genelde 20-30'lu ya�larda ba�layan, erkeklik hormonu duyarl�l��� ile ili�kili olarak sa�lar�n d�k�lmesi veya incelmesiyle, sa� �izgisinin geri �ekilmesi veya tepe b�lgesinin a��lmas�yla seyreden bir sa� hastal���d�r. Erkeklerde meydana gelen sa� d�k�lmelerinin en s�k nedenidir. Tedavide topikal minoksidil ve oral finasterid yan� s�ra PRP, dermaroller, lazer uygulamalar� ve k�k h�cre tedavisi kullan�lmaktad�r. Kad�n tipi sa� d�k�lmesi ise kal�tsal yatk�nl��� olan kad�nlarda hormonal de�i�iklikler veya duyarl�l�k nedeniyle ortaya ��kan, sa�l� derinin �n k�sm�nda ve tepe k�sm�nda g�r�len sa� kayb� veya sa� incelmesine ba�l� ortaya ��kan a��lma ile seyreden bir sa� hastal���d�r. Erkek tipi sa� d�k�lmesinin kad�nlarda g�r�len formudur. Kad�nlarda g�r�len sa� d�k�lmesinin en s�k nedenlerinden biridir. Tedavisinde topikal (yerel) olarak uygulanan minoksidil ve hormon d�zenleyici tedavilere ek olarak PRP, dermaroller, lazer uygulamalar� ve k�k h�cre tedavisi kullan�l�r."

SA� KIRAN T�P� D�K�LMEN�N NEDEN� B�L�NM�YOR

Do�. Dr. Filiz Topalo�lu Demir, sa� k�ran tipi d�k�lmeyi ise �u �ekilde a��klad�:

"Sa� k�ran olarak bilinen alopesi areata, ki�inin kendi savunma h�crelerinin kendi k�l k�klerine sald�rmas� ile ortaya ��kan, genellikle yuvarlak veya oval �ekilli, d�zg�n y�zeyli sa� d�k�lmesi ile seyreden bir hastal�kt�r. Hastal���n �iddetine g�re sa�l� deri d���nda ka� kirpik, sakal, b�y�k veya v�cut k�llar�nda kay�p ile seyredebilir. Kesin nedeni hala tam olarak bilinmemekle birlikte mevcut kan�tlar kal�tsal yatk�nl��� olan ki�ilerde, bilinmeyen �evresel etkenler ile tetiklenen ba����kl�k sistemi arac�l�yla ortaya ��kan bir hastal�k oldu�unu desteklemektedir. S�n�rl� tutulumu olan ki�ilerde k�llar genellikle kendili�inden bir y�l i�inde geri gelebilir. Tedavide sa� d�k�len alana ba�ta kortizonlu olmak �zere �e�itli losyon ve kremler, yerel i�neler, yayg�n durumlarda kortizonlu haplar, ba����kl�k sistemini bask�lay�c� veya d�zenleyici hap veya i�neler kullan�l�r."

BU �NER�LERE D�KKAT

Sa� d�k�lmesini �nlemek i�in dikkat edilmesi gereken hususlara y�nelik ise Do�. Dr. Topalo�lu Demir, "Sa�l�kl� sa�lara sahip olmak i�in; sa�l�kl� ve dengeli beslenmek, g�ne� dahil sa�a zarar veren her t�rl� fiziksel uyarandan, kimyasal maddeden uzak durmak ve stres y�netimi son derece �nemlidir. Sa�lar�m�z� y�ksek �s�dan mutlaka uzak tutmal� ve s�k aral�klarla �ekillendirici uygulamalar yapmaktan ka��nmal�y�z. Sa�lar olabildi�ince a��k b�rak�lmal� ya da gev�ek toplanmal�d�r. Sa�l� derimizin yap�s�na uygun �ampuan se�ilmeli ve gerekli durumlarda sa� u�lar� i�in banyo sonras� besleyici kremler kullan�lmal�d�r" ifadelerini kulland�.

7.8.2021 1 - 55324