|
Uzmanlar, yapay zeka kullanarak her hastada etkili olacak ve en az yan etkiye yol a�acak ila�lar tasarl�yor. Dr. Talia Cohen Solal, bir petri kab�nda yeti�tirilen insan beyin h�crelerine yak�ndan bakmak i�in mikroskobun ba��na oturuyor. Solal, "Beyin �ok incelikli, karma��k ve g�zel " diyor. N�rolog olan Solal, 2018 y�l�nda �srail'de Genetika+ adl� sa�l�k teknolojileri �irketini kurdu. �irket, hastalar ile antidepresan ila�lar� e�le�tirmeyi ve ki�iye �zel ila� �retmeyi hedefliyor. Solal, "Her hasta i�in do�ru ilac� tek seferde tasarlayabiliyoruz " diyor. Genetika+ uzmanlar� bunu yapabilmek i�in k�k h�cre teknolojisiyle yapay zekay� birle�tiriyor. Uzmanlar hastadan al�nan kan �rne�ini kullanarak beyin h�cresi �retiyor. Bu beyin h�creleri �zerinde daha sonra �ok say�da farkl� antidepresan deneniyor ve h�cresel de�i�iklikler izleniyor. Hastan�n sa�l�k ge�mi�i ile genetik verileriyle birlikte al�nan bu bilgiler daha sonra bir yapay zeka sistemi taraf�ndan i�leniyor ve do�ru ila� ile dozaj� belirleniyor. Tel Aviv merkezli �irket hen�z geli�tirme a�amas�nda olan bu teknolojiyi gelecek y�l piyasaya s�rmeyi hedefliyor. Yapay zeka ila� sekt�r�nde giderek yayg�nla�an bir teknoloji. Genetika+ ara�t�rmalar�n� Avrupa Birli�i (AB) Avrupa Ara�t�rma Konseyi ve Avrupa Yenilik Konseyi'nden fonuyla s�rd�r�yor. �irket ayn� zamanda yeni hassas ila�lar geli�tirmek i�in ila� firmalar�yla �al���yor. D�nya Sa�l�k �rg�t�'ne (WHO) g�re, d�nya �ap�nda depresyon ile m�cadele eden 280 milyondan fazla insan var. Doktorlar depresyon tedavisi i�in genellikle antidepresan ila� veriyor ancak bu ila�lar her ki�ide etkili olmayabiliyor. Uzmanlara g�re depresyon ile anksiyete i�in verilen ilk doz ila�lar�n ��te ikisi olumlu sonu� vermiyor. Dr. Solal, "En yeni bilgisayar ve biyoloji teknolojilerini birle�tirmek i�in �ok do�ru bir zaman " diyor. �ngiltere'deki King's College London �niversitesi'nde Biyomedikal Yapay Zeka ve Veri Bilimi alan�nda k�demli ��retim g�revlisi olan Dr. Heba Sailem ise yapay zekan�n k�resel ila� sekt�r�n� tamamen d�n��t�rebilecek g�ce sahip oldu�una inan�yor. Sailem yapay zekan�n, "belirli hastal�klar� tedavi etmek i�in potansiyel bir hedef gen belirleyebildi�ini, yeni ila�lar ke�fedebildi�ini, en iyi tedaviyi �ng�rerek hastan�n iyile�me s�recini d�n��t�rebildi�ini ve baz� durumlarda erken te�his koyarak hastal���n geli�imini durdurabildi�ini " s�yl�yor. Ancak yapay zeka uzman� Calum Chace, 2021 y�l�nda k�resel ticaret hacmi 1,4 trilyon dolar olan ila� sekt�r�nde yapay zeka kullan�m�n�n yava� ilerledi�ini belirtiyor. Chace, "�la� �irketleri �ok b�y�k ve ara�t�rma ile geli�tirme y�ntemlerinde herhangi bir �nemli de�i�iklik, farkl� b�l�mlerdeki bir�ok insan� etkiliyor " diyor ve devam ediyor: "T�m bu insanlar� yeni y�ntemlerle �al��maya ikna etmek zor, �irketlerdeki k�demli ki�ilerin b�y�k bir k�sm� da eski y�ntemleri kullanarak ba�ar�l� olmu�lar. " �te yandan Dr. Sailem ila� sekt�r�n�n yapay zekay� kullanmakta aceleci davranmamas� ve gerekli �nlemleri almas� gerekti�ini s�yl�yor. Sailem, "Bir yapay zeka modeli do�ru yan�tlara yanl�� yollardan ula�abilir. �zellikle hasta verileri �zerinde e�itilirken �nyarg�lar� �nlemek i�in �e�itli �nlemlerin al�nmas�n� sa�lamak ara�t�rmac�lar�n sorumlulu�u " diyor. Hong Kong merkezli Insilico Medicine adl� �irket, yeni ila�lar�n �retimini h�zland�rmak i�in yapay zeka teknolojisini kullan�yor. �irketin kurucu orta�� ve y�neticisi Alex Zhavoronkov, "Yapay zeka platformumuz, yeniden kullan�labilecek mevcut ila�lar� belirleyebiliyor, bilinen hastal�k hedefleri i�in yeni ila�lar tasarlayabiliyor ve yepyeni hastal�k hedefleri bulup yeni molek�ller tasarlayabiliyor " diyor. �irketin �diopatik pulmoner fibrozis (�PF) isimli bir akci�er hastal��� i�in geli�tirdi�i ila� �u anda klinik denemelerden ge�iyor. Zhavoronkov, yeni bir ilac�n bu a�amaya gelmesinin genelde d�rt y�l s�rd���n�, ancak yapay zeka sayesinde Insilico Medicine'in bunu "18 ay�n alt�nda, ve �ok daha d���k bir b�t�eyle " ba�ard���n� s�yl�yor.
17.5.2023 - 65683
|