Yaln�zl�k modern �a��n getirdi�i bir sorun mu? �nsanlar giderek daha fazla m� yaln�zla��yor?
|
|
|
|
|
|
|
|
Ya�am�m�z�n bir d�neminde her birimiz kendimizi yaln�z hissederiz. Bu s�ralar bu konuya geni� yer veriliyor. �yle ki �ngiltere'de Yaln�zl�k Bakanl��� gibi bir kurum olu�turuldu. Bu elbette �nemli ve bir�ok soruna yol a�abilen bir konu. Ama yaln�zl�k konusunda bir�ok yanl�� iddia veya M�T s�z konusudur. ��te onlardan be�i…
1) Yaln�zl�k insan�n izole olmas�yla m� ilgili?
Yaln�zl�k hissi yaln�z olmakla ayn� anlama gelmez. Yaln�zl�k bir kopukluk hissidir. Etraf�n�zdaki hi� kimsenin sizi anlamad��� ve kurmak istedi�iniz anlaml� ili�kilere sahip olmad���n�z hissi. �zolasyon da bir fakt�r olabilir, ama tek etken de�il. Kalabal�kta da kendinizi yaln�z hissedebilirsiniz. ya da kendi ba��n�za kalmak ho�unuza da gidebilir.
BBC'nin 2016'da yapt��� dinlenme ile ilgili bir testte, en pop�ler dinlendirici be� aktivitenin tamam� insan�n kendi ba��na yapt��� etkinliklerdi.
Bazen yaln�z kalmak isteriz. Ama bizi anlayan insanlarla zaman ge�irmek istedi�imizde bu se�enek yoksa i�te yaln�zl�k o zaman kendisini hissettirir.
 2) Yaln�zl�k giderek yayg�nla��yor mu?
Yaln�zl�k konusundaki fark�ndal�k art�yor, ancak bu kendisini yaln�z hissedenlerin oran�n�n birka� y�l �ncesine k�yasla artt��� anlam�na gelmez.
1948'de Brunel �niversitesi'nden Christina Victor'un yapt��� ara�t�rmalara bakt���m�zda, ya�l�lar�n kronik yaln�zl�k hissinin 70 y�ld�r y�zde 6-13 d�zeyinde seyretti�ini g�r�yoruz.
D�nyada genel olarak n�fus artt��� i�in yaln�z insanlar�n say�s�n�n da artt��� do�rudur. Ama oran olarak b�y�k bir de�i�iklik s�z konusu de�ildir. Ayr�ca yaln�zl���n b�y�k bir �z�nt� kayna�� oldu�u da do�rudur.
3) Yaln�zl�k her zaman k�t� m�d�r?
Yaln�zl�k ac� verir. Ama bu genellikle ge�icidir. Ayr�ca t�m�yle olumsuz bir duygu olarak g�rmemek gerekir. Yeni arkada�l�klar kurma veya mevcut ili�kileri geli�tirme y�n�nde bir uyar�c� olarak da g�r�lebilir.
Sosyal n�rolog John Cacioppo, insanda yaln�zl�k hissinin, ba�kalar�yla ili�kilerini koruma y�n�nde ad�m atmas� amac�yla geli�ti�ini savunuyor. Ona g�re, yaln�zl�k hissi susamak gibidir. Susad���n�zda su arars�n�z. Kendinizi yaln�z hissetti�inizde de ba�ka insanlara y�nelirsiniz.
�nsanlar binlerce y�l boyunca i�birli�i halinde olan gruplarda g�venli bir ya�am s�rd�. Bu nedenle yaln�zl�k hissi, insan� ba�kalar�yla ili�ki kurmaya zorlayan bir hayatta kalma mekanizmas� olarak g�r�lebilir.
Yaln�zl�k genellikle ge�ici bir duygu olsa da s�rekli hale geldi�inde sonu�lar� ciddi olabilir. �nsan�n genel durumunu ve uyku kalitesini olumsuz etkiledi�ini ve �z�nt�ye yol a�t���n� g�steren bir�ok veri bulunuyor.
Bu durum ayr�ca insan� sosyalle�mekten al�koyan, b�ylece kendini daha yaln�z hissetmesine yol a�an bir k�s�r d�ng�ye de yol a�abilir. Ara�t�rmalar, kendisini yaln�z hisseden birinin bir y�l sonra depresyon belirtileri g�sterme riskinin artt���n� ortaya koyuyor.
4) Yaln�zl�k sa�l��� bozar m�?
Bu biraz daha karma��k bir iddia. Bu konuda yap�lan ara�t�rmalar incelendi�inde, yaln�zl�k hissinin kalp hastal�klar� ve inme riskini ��te bir oran�nda art�rd���, y�ksek tansiyon ve daha d���k ortalama ya�am s�resine yol a�t��� g�r�ld�.
Bunlar olduk�a ciddi sonu�lar, ama ara�t�rmalar�n �o�u, belli bir zaman kesitini inceledi�inden aradaki nedensellik ili�kisinden emin olam�yoruz. Belki yaln�zl�ktan mutsuz olan insanlar�n hastalanma ihtimali daha y�ksektir.
Ama belki de tersi do�rudur. �nsanlar�n sa�l��� bozuk oldu�undan sosyalle�ememeleri ve izole olmalar� s�z konusu olabilir. ya da yaln�z insanlar istatistiklerde daha az sa�l�kl� g�r�n�r, ��nk� yaln�zl�klar� y�z�nden sa�l�klar�na dikkat etme motivasyonlar� azalm�� olabilir. Elbette bu tek y�nl� bir etki de�ildir, iki y�nl� bir etkile�im s�z konusu olabilir.
5) Ya�l�lar�n �o�u yaln�z m�?
Yaln�zl�k ya�l�l�kta daha yayg�nd�r. Ama Manchester �niversitesi'nden Pamela Qualter'in �m�r boyunca yaln�zl�k konusundaki ara�t�rmalar�na g�re, bu duygunun bulu� �a��nda da tavan yapt��� g�r�l�yor. Ya�l�lar�n y�zde 50-60'�n�n genellikle yaln�zl�k hissi �ekmedi�ini g�steren ara�t�rmalar da var.
Yaln�zl�k konusunda hala bilmedi�imiz bir�ok �ey var. �ngiltere'deki �e�itli �niversitelerden psikologlar�n Wellcome Collection ile ortakla�a haz�rlad��� BBC Yaln�zl�k Deneyi ile bilimsel alandaki bu bo�luklar�n doldurulmas�na katk�da bulunabiliriz.
Gen� veya ya�l�, yaln�z veya de�il farkl� kesimlerden insanlar�n dolduraca�� anketlerle dostluk, g�ven, yaln�zl��a kar�� ��z�mler gibi konularda daha fazla bilgi edinmek m�mk�n olabilir.
14.2.2018 - 31712
|
|
|