"Uzun s�ren enfeksiyonlar, kansere yakalanma riskini artt�r�yor"

Vir�sler ve bakteriler ba�ta olmak �zere parazitlerin de dahil oldu�u mikroorganizmalar�n kanser olu�umunu tetikleyici genlerin (onkogenler) sal�n�m�n� artt�rarak ve kronik enfeksiyonlarla birlikte hastan�n ba����kl�k sistemini d���rd���n� s�yleyen Dr. ��r. �yesi �pek Ada Alver, "Bu durum her enfekte hastan�n kansere yakalanaca�� anlam�na gelmese de kronik enfeksiyon ya�ayanlar ve ba����kl�k sistemi d���k bireyler risk alt�ndad�rlar. Uzun s�ren enfeksiyonlar, kansere yakalanma riskini artt�r�yor" diye konu�tu.

IARC K�resel Kanser G�zlemevi'nin online olarak eri�ilebilen GLOBOCAN sitesinde 2020 y�l�nda payla��lan verilere g�re 185 �lkede 36 farkl� kanser t�r�, kansere ba�l� 19,3 milyon yeni vaka ve 10 milyon �l�m bildirilmi�tir. Her ge�en y�l artan k�resel kanser y�k� pek �ok etkene ba�l� olsa da ilgin� olan mikroorganizmalar�n da farkl� mekanizmalarla kanser sebepleri aras�nda yer almas�d�r. Alt�nba� �niversitesi ��retim �yesi Mikrobiyolog Dr. ��r. �yesi �pek Ada Alver, "Vir�sler ve bakteriler ba�ta olmak �zere parazitlerin de dahil oldu�u mikroorganizmalar, kanser olu�umunu tetikleyici genlerin (onkogenler) sal�n�m�n� artt�rarak ve kronik enfeksiyonlarla birlikte hastan�n ba����kl�k sistemini d���rerek ya da enfekte etti�i bireyin h�crelerinde mutasyona neden olarak kansere neden olabilirler. Bu durum her enfekte hastan�n kansere yakalanaca�� anlam�na gelmese de kronik enfeksiyon ya�ayanlar ve ba����kl�k sistemi d���k bireyler risk alt�ndad�rlar" dedi.

B�R�OK KANSERE NEDEN OLAB�L�R

V�cutta �e�itli b�lgesindeki h�crelerin a��r� ve kontrols�z �o�almas� olarak tan�mlanan kansere neden olan etkenler aras�nda mikroorganizmalar�n da �nemli bir yer tuttu�unu belirten Dr. ��r. �yesi �pek Ada Alver, "Hepatit B (HBV) ve Hepatit C (HCV) vir�sleri karaci�er kanserine neden olurken, �nsan T-h�cresi lenfotropik vir�s� 1 (HTLV-1) l�semi ve lenfomaya, �nsan Papilloma Vir�s� (HPV) a�z� ve rahim a�z� kanserine, Epstein-Barr Vir�s� (EBS) lenfoma, mide ve yutak kanserlerine, Kaposi Sarkomu �li�kili Herpesvir�s� (KSHV) lenf ve kan damarlar�n� kapsayan kansere ve Merkel H�cre Polyomavir�s� (MCPV) cilt kanserine neden olur. Bunlar, vir�slerin neden oldu�u kanser t�rlerinden sadece birka��na �rnek olsa da �zellikle rahima�z� kanseri, lenfoma ve l�semiye ba�l� �l�mlerin ilk s�rada yer ald��� unutulmamal�d�r. Vir�slerin yan�nda kansere neden olan bakteriler de bulunmaktad�r ve bunlardan en �nemlisi mide ve ba��rsak kanserine neden olan Helicobacter pylori'dir" bilgisini payla�t�.

��� ET VE �Y� YIKANMAMI� MEYVE-SEBZEDEN BULA�AN PARAZ�TLERE D�KKAT

"Di�er yandan cinsel yolla bula�an ve belso�uklu�u hastal���na neden olan Neisseria gonorrhoeae bakterisi de rahim, serviks ya da prostat kanserine neden olabilmekte iken Salmonella ve Escherichia coli bakterileri de kolon ve mesane kanserilerine neden olabilmektedir" diyen �pek Ada Alver, bakteri ve vir�slerin yan�nda parazitlerin de kansere neden olabildi�ine dikkat �ekerek, "�zellikle �i� et ve iyi y�kanmam�� meyve-sebzeden bula�an parazitler, insanlarda �m�rleri boyunca ya�ayabilir ve kronik enfeksiyonlara neden olabilir. Chlamydia trachomatis, serviks ve rahim a�z� kanserlerine, Schistosoma haematobium ise mesane kanserlerine neden olurken, baz� parazitik kurtlar da safra kesesi, karaci�er ve pankreas kanserlerinin olu�umunu tetiklemektedir" diye konu�tu.

KANSERL� HASTALARIN KA�I M�KROORGAN�ZMA KAYNAKLI B�L�NM�YOR

Mikroorganizmalar�n, onkogenlerin sal�n�m�n� artt�rmas�, t�m�r bask�lay�c� genlerin ifadesini durdurmas�, h�crelerde mutasyon meydana getirmesi, ba����kl�k sistemini d���rmesi ve DNA hasar yan�tlar�n� bozarak kansere neden oldu�unu belirten Dr. ��r. �yesi �pek Ada Alver, "T�rkiye Kanser �statistikleri verilerine g�re, kanserli hasta vaka say�s� 233 bin 834 ve kansere ba�l� ya�am kayb� say�s� 126.335 olarak bildirilmi�tir. �l�m oranlar� ve g�r�lme s�kl��� en y�ksek ilk 5 kanser t�r� ise akci�er kanseri, meme kanseri, kolorektal (kal�n ba��rsak) kanser, prostat kanseri ve tiroid kanseri olarak a��klanm��t�r. Fakat kanser vakalar�ndan ka��n�n mikroorganizma kaynakl� oldu�u bilinmemektedir. Kanserin etken kayna�� bilinirse ve e�er bu durum mikroorganizma kaynakl� ise erken tan� ve tedavide fayda sa�layaca��ndan kanser-mikroorganizma etkile�imi �zerine yap�lan ara�t�rmalar�n artt�r�lmas� gerekmektedir" diyerek s�zlerini noktalad�.

7.12.2021 - 58316