|
1997'den beri bilinen ku� gribinin hem k�talar� a�mas� hem de konak yelpazesini geni�letmesinden (insanlara ge�ebilmesi) dikkatli olduklar�n� belirten Prof. Dr. Erol, "�nsan sa�l��� a��s�ndan riskli bir durumda de�iliz. Halk sa�l��� sorununa yol a�mas� veya mevsimsel grip kadar yay�lmas� riski �ok d���k, beklemiyoruz. Sadece hasta hayvanlar�n d��k�, t�k�r�k ve burun salg�lar�yla yo�un ve �nlem almadan temas eden ki�iler risk alt�nda. Etin ve yumurtan�n t�ketilmesi risk olu�turmuyor. G�da kaynakl� bir hastal�k de�il. Yine de hastal���n g�r�ld��� b�lgelerde ya�ayanlar�n, tavuk etini 70 derecede, iyice pi�irerek, yumurtay� da kat� yemesi daha emniyetli. End�striyel tavuk ve �r�nlerinde ise bu risk bulunmuyor" dedi. YO�UN TEMASLA GE�EB�L�R Halen ABD, Kanada, Almanya, Romanya, Bulgaristan gibi pek�ok Avrupa �lkesinde de tavuk �iftliklerinde g�r�len ku� gribinin, insan sa�l���n� tehdit etmesinin s�zkonusu olmad���n� belirten vurgulayan Prof. Dr. Akan, "Sadece hasta hayvanlarla yo�un ve birebir temas halinde insana ku� gribi bula�abiliyor. T�rkiye'de 2006'daki ku� gribi salg�n�nda kaybedilen 4 ki�i hasta hayvanlarla gece-g�nd�z ayn� ortamda ya��yor, yat�yorlard�. Hasta hayvanla uzun s�reli temas, vir�s� insanlara bula�t�rm��t�" dedi. AMBALAJLI VE MARKALI �R�NLERDE R�SK YOK Deneysel �al��malara g�re H5N1 yani ku� gribi 70 derece, 2 dakikada �l�yor. D�� ortamda ise 20 derecede, 7-10 g�n ya��yor. Prof. Dr. Akan, "Tavuk ve yumurta t�keticileri i�in �u anda bir risk yok. Halen piyasada olan, ambalajl� ve markal� tavuk ve tavuk �r�nleri g�venle, nas�l isteniyorsa t�ketebilir. �nsan sa�l��� a��s�ndan hi�bir risk yok. Kastamonu ve Edincik'de al�nan karantina ve di�er �nlemler d�nya standartlar�nda" dedi. ASIL SORUN A�IKTA BESLENEN TAVUKLAR Ku� gribi salg�n�ndan, hasta g��menlerle temas� olan a��kta beslenen tavuklar�n sorumlu oldu�unu �ne s�ren Prof. Dr. Akan, �unlar� s�yledi: "Hastal�k �nce k�y tavuklar�na bula��yor. Yasak olmas�na ra�men canl�, kanatl� sat��lar� pazarlarda s�r�yor. Canl� kanatl� t�ketiminin atmas� �ok say�da bula�maya(hayvanlarda) neden olabilir. T�m geli�mi� �lkelerde hastal�k ��kt���nda serbest kanatl�lar�n hareketleri k�s�tlan�yor. T�keticilere tavsiyemiz ambalajl� ve markal� �r�nler t�ketmeleri." DAHA �NCE SALGIN YAPTI T�rkiye'de ku� gribi 2005, 2006, 2007 ve 2008'de tavuklarda salg�nlarda yapt�. 2006'da en y�ksek vaka say�s�n� ula��ld�. Hastal���n bula�t��� 4 ki�i ku� gribinden ya�am�n� kaybetti. T�rkiye'nin 2006'da uygulad��� grip kontrol program� uluslararas� hayvan sa�l��� otoriteleri taraf�ndan uygulanan en etkili y�ntem olarak ilan edilmi�ti. SORULARLA KU� GR�B� Ku� Gribi nedir? - Ba�ta hindi ve tavuklar olmak �zere kanatl� hayvanlar� etkileyen ve bu hayvanlarda �l�me neden olan bir hastal�kt�r. Hastal���n etkeni H5N1. H5N1'in yer ald��� Influenza A vir�s grubu, kanatl� s�r�lerinde �ok h�zl� yay�l�yor. Kontrol� olduk�a zor ve bir �lkeden di�erine g�� eden ku�larla ta��n�yor. Kanatl�larda tedavisi yok ve �iddetli �l�mle seyrediyor.
H5N1'in �zelli�i ne?
- Hindi ve tavuklar i�in y�ksek d�zeyde hastal�k g�c�ne sahip. �nsanlar i�in de�il, tavuk ve hindiler i�in �nemli. �l�mc�l ifadesi, kanatl� hayvanlar i�in kullan�l�yor. Formalin ve iyodlu dezenfektanlar ile k�sa s�rede �l�yor. D���k �s�da uzun s�re ya��yor. 22 derecede 4 g�n, 0 derecede 30 g�nden fazla canl� kalabiliyor. �nsanlara nas�l bula�abiliyor? - �nsanlara �ok zor bula��yor. Hasta hayvanlar�n v�cut ��kt�lar�na �ok uzun s�re temasla ge�ebiliyor. Hasta hayvan�n eti veya yumurtas�yla insana bula� hen�z bildirilmedi. Tavuk eti ve yumurtay� yiyebilirsiniz. Ku� gribi insandan insana bula�abilir mi?
- �imdiye kadar b�yle bir bula� bildirilmedi. �nsana bula��rsa hangi belirtileri g�sterir?
- Ate�, �ks�r�k, bo�az a�r�s�, kas a�lar� gibi klasik grip vir�s� belirtileriyle seyrediyor. Genellikle 48 saat i�inde hasta k�t�le�iyor. P�nomoni ve akut solunum s�k�nt�s� geli�iyor. Hastalar�n ortalama y�zde 50-70'i kaybediliyor. �NSAN SA�LI�INA TEHT�D YOK Sa�lk�k Bakanl��� T�rkiye Halk Sa�l��� Kurumu Ba�kan� Prof. Dr. �rfan �encan, �u anki ku� gribi salg�n�n�n 2006'da ya�ananla k�yaslanmayacak kadar lokal oldu�unu s�yledi. Prof. Dr. �encan, "�u an i�in insan sa�l��� a��s�ndan bir tehlikesi yok" dedi. Tavuk eti ve yumurta yenmesinde bir sak�nca olup olmad���yla ilgili sorumuzu Prof. Dr. �en�an, "��len tavuk eti ikram edildi, yedik" diye yan�tlad�. BEYAZ ET��LER: KU� GR�B� B�ZDE YOK Beyaz Et Sanayicileri ve Dam�zl�k��lar� Birli�i (BESD-B�R) Ba�kan� Sait Koca, Band�rma Edincik'te saptanan ku� gribi vakalar�n�n yumurta �reticileri ile ilgili oldu�unu; beyaz et �reticileri ile ilgili bir vakan�n bulunmad���n� s�yledi. Reuters'a yapt��� a��klamada Koca, "Tespit edilen vakalar beyaz et �reticilerinde de�il, yumurtac�larda. Yumurta �reticileri tek tek i�letme �eklinde faaliyet g�steriyor. Biz ise entegreyiz. Entegre tesislerde zaten ciddi g�venlik tedbirleri uygulan�yor. Ama bu vakalardan sonra entegre tesislerde de tedbirler daha da art�r�l�yor" dedi. B�lgenin ku�lar�n g�� yolu �zerinde bulunmas� nedeniyle riskli bir b�lge oldu�unu belirten BESD-B�R Ba�kan� Sait Koca, "G�� eden ku�lar vas�tas�yla a��k alanda beslenen tavuklara ku� gribi bula�abiliyor. Zaman zaman bu t�r vakalar�n meydana gelmesindeki temel sebep bu" diye konu�tu. BANV�T: G�VENL�K �ST D�ZEYDE Banvit: G�venlik �st d�zeyde Band�rma'da �retim tesisi bulunan Banvit hisseleri bu sabah y�zde 9 �zeri d����le a��l�rken; �irket Kamuyu Ayd�nlatma Platformu'na yapt��� a��klamada, Edincik mahallesinde, ba��ms�z �al��an bir yumurta �retim i�letmesinde ku� gribi vakas� g�r�ld���n�; Banvit olarak bu i�letme ile herhangi bir ili�kisinin bulunmad���n� duyurdu. Banvit a��klamas�nda, t�m tesis ve k�meslerde biyog�venlik �nlemlerinin en �st d�zeyde uyguland���n� ve k�meslerde ku� gribi vakas�n�n g�r�lmesinin s�zkonusu olmad���n� belirtti. (Kaynak:H�rriyet)
5.5.2015 0 - 17348
|