Uzman� uyard�: Maymun �i�e�i �ocuklarda daha ciddi seyredebilir

Maymun �i�e�i hastal���n�n �ocuklarda daha ciddi seyredebilece�i uyar�s�nda bulunan Enfeksiyon Hastal�klar� ve Mikrobiyoloji Uzman� Prof. Dr. K�van� �erefhano�lu, "Hastal�k belirtileri 2-4 hafta s�rer ve genellikle tedavi gerektirmeden kendi kendine iyile�ir. Ancak hastal�k �iddetli de seyredebilir ve akci�er enfeksiyonu, sepsis, beyin enfeksiyonu, kornea enfeksiyonu (k�rl��e neden olabilir) gibi komplikasyonlara yol a�abilir. �ocuklarda daha ciddi seyredebilir. Hastal�k y�zde 3-6 aras�nda �l�me neden olabilmektedir" dedi.�

Maymun �i�e�i (monkeypox) Vir�s�'n�n bir DNA vir�s� kaynakl� enfeksiyon hastal��� oldu�unu ifade eden Medical Park Bah�elievler Hastanesi Enfeksiyon Hastal�klar� ve Mikrobiyoloji Uzman� Prof. Dr. K�van� �erefhano�lu, "Bu hastal�k esas olarak Orta ve Bat� Afrika tropik ya�mur ormanlar�ndaki hayvanlarda g�r�l�r ve bazen di�er b�lgelere yay�labilmektedir. Vir�s�n bulundu�u ba�l�ca hayvanlar kemirgenler ve primatlard�r (maymun, goril, �empanze, orangutan)" �eklinde konu�tu.

Hastal���n asl�nda insanlar aras�nda yeni olmad���n�, ilk olarak 1970 y�l�nda Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde saptand���n�n alt�n� �izen Prof. Dr. K�van� �erefhano�lu, bu tarihten beri �lkenin k�rsal b�lgeleri ve ya�mur ormanlar�nda g�r�ld���n�, son zamanlarda ise giderek artan bir s�kl�kta b�lge d���ndaki insanlara yay�ld���n� i�aret etti.

�SRA�L, �NG�LTERE VE S�NGAPUR'DA 2018 YILINDA G�R�LM��T�

Maymun �i�e�i enfeksiyonunun 1970 y�l�ndan beri 11 Afrika �lkesinde (Benin, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Gabon, Cote d'lyoire, Liberya, Nijerya, Kongo Cumhuriyeti, Sierra Leone ve G�ney Sudan) g�r�ld���n� belirten Prof. Dr. K�van� �erefhano�lu, "Maymun �i�e�i, g�n�m�zde Afrika d���nda da g�r�nmesi nedeniyle d�nya genelinde halk sa�l��� a��s�ndan �nemli bir hastal�k olmu�tur. 2003 y�l�nda ABD'de 70'in �zerinde vakan�n g�r�ld��� bir salg�na neden olmu�tur. 2018 y�l�ndan itibaren �srail, �ngiltere, Singapur'da Afrika'ya seyahat eden ki�ilerde hastal�k g�r�lm��t�r" dedi.

GEBEDEN BEBE��NE PLESENTA YOLUYLA BULA�AB�L�R

Hastal���n insanlara vir�s� ta��yan bir hasta ya da hayvanla yak�n temas ve kontamine malzemelerle temas ile bula�t���na dikkat �eken Prof. Dr. K�van� �erefhano�lu, "Vir�s�n insandan insana ge�i�i hastal�k yaralar�, t�k�r�k, kan gibi v�cut s�v�lar�, balgam ve �ar�af gibi bula� olmu� materyaller ile yak�n temas ile olmaktad�r. Gebelerde anneden bebe�e plesenta yolu ile bula�abilmektedir" ifadelerini kulland�.

�OCUKLARDA DAHA C�DD� SEYREDEB�L�R

Enfeksiyonun kulu�ka d�nemi (vir�s�n bula�mas�ndan hastal�k belirtilerinin ��kmas�na kadar ge�en s�re) genellikle 6-13 g�nd�r, fakat 5-21 g�n aras�nda de�i�ebilece�ini s�yleyen Prof. Dr. K�van� �erefhano�lu, �u bilgileri payla�t�:

"Bu hastal���n belirtileri, 1980 y�l�nda d�nyada yok edildi�i ilan edilen �i�ek hastal���na (smallpox) benzerdir. Maymun �i�e�i �i�ek hastal���na g�re daha az bula��c� ve daha hafif bir hastal�kt�r. Hastal�k s�kl�kla ate�, kas a�r�s�, bitkinlik, deri d�k�nt�s� ve lenf d���mlerinde b�y�me ile kendini g�sterir ve bir tak�m ciddi sorunlara yol a�abilir. D�k�nt�ler daha yo�un olarak y�z ve kol-bacaklarda g�r�l�r. Bu d�k�nt�ler a��z i�i, g�z kapa�� mukozas�nda da g�r�lebilir; ciltte d�z olarak ba�lay�p ciltten kabarmalar ve i�i s�v� dolu kesecikler ve iltihapl� yaralar �eklini alabilir. Hastal�k belirtileri 2-4 hafta s�rer ve genellikle tedavi gerektirmeden kendi kendine iyile�ir. Ancak hastal�k �iddetli de seyredebilir ve akci�er enfeksiyonu, sepsis, beyin enfeksiyonu, kornea enfeksiyonu (k�rl��e neden olabilir) gibi komplikasyonlara yol a�abilir. Ciddi vakalar daha �ok �ocuklarda g�r�l�r. Y�zde 3-6 aras�nda �l�me neden olabilmektedir."

���EK A�ISI MAYMUN ���E�� V�R�S�NE KAR�I ETK�L�

Tan�n�n cilt lezyonlar�ndan al�nan �rneklerin PCR y�ntemi ile bak�lmas� ile kondu�unu belirten Prof. Dr. K�van� �erefhano�lu, "�i�ek hastal��� i�in kullan�lm�� a��lar maymun �i�e�ine kar�� da etkilidir. Bu nedenle �i�ek a��s� olanlar bu hastal��a kar�� korunmakta ya da daha hastal��� daha hafif ge�irmektedir. Maymun �i�e�i hastal���na y�nelik yeni bir a�� da �retilmi� ve kullan�ma girmi�tir. �i�ek hastal��� i�in kullan�lan tecovirimat isimli antiviral bir ila� maymun �i�e�i hastal��� i�in de kullan�m onay� alm��t�r" a��klamas�nda bulundu.���

HASTAYLA YAKIN TEMASTA MASKER TAKILMALI

Hastal�ktan korunma y�ntemleri hakk�nda bilgi veren Prof. Dr �erefhano�lu, "Maymun �i�e�i vir�s�nden korunmak i�in ��pheli vakalarda yak�n temastan ka��n�lmal�, hastaya ait �ar�af, havlu gibi malzemelere m�mk�nse ��plak elle dokunulmamal�d�r. Hastayla yak�n temas durumunda maske tak�lmal�d�r" diyerek s�zlerini sonland�rd�.

24.5.2022 - 61288