|
"S�GARA T�RYAK�LER� GENELL�KLE TAV�AN UYKUSU UYURLAR" Nefes a��c� ila�lar-spreyler, kafeinli i�ecekler, diyet haplar�, hastal�klar, yatt���m�z odadaki k�t� ko�ullar� Bunlar�n hepsinin birer uykusuzluk nedeni oldu�unu belirten B�l�kba��, sigaran�n da uykusuzlukta b�y�k rol oynad���n� �u �ekilde vurgulad�: "Sigara tiryakileri genellikle tav�an uykusu uyurlar. REM uykular� (g�z hareketlerinin aktif oldu�u uyku) miktarlar� azd�r. Uyuduktan 3-4 saat sonra kanda nikotin miktar�n�n kritik d�zeyin alt�na d��mesi nedeniyle uyan�rlar" UYUYACA�IM DERKEN ALKOL�K OLMAYIN! Alkol de uykuyu bozar diyen N�roloji Uzman� Prof. Dr. Okan B�l�kba��, "Uykusuzluk �eken insanlar�n �o�u sorununu alkolle ��zmeyi dener. Ama bu ya�murdan ka�arken doluya tutulmakt�r. �ok fark�na bile varmadan alkolik olur! Oysa ki alkol sadece hafif uyku d�nemini tetikler. Uykunun tamir i�levi olan di�er b�l�mlerinin miktar�n� azalt�r" �eklinde konu�tu. �DEAL UYKU S�RES� NED�R? Yenido�anlarda genellikle 16 saat, yeti�kinlerde ise 7-8 saat uykunun yeterli olaca��n� s�yleyen B�l�kba��, "Gen� eri�kinler ortalama dokuz saat uykuya ihtiya� duyarlar. Gebeli�in ilk 3 ay�nda, kad�nlar�n uyku gereksinimi artar. Normal s�resinden �al�nm�� bir uyku miktar�, bir t�r 'uyku borcu' yarat�r. V�cut, eninde sonunda bu borcun geri �denmesini ister. Uykunun yetersiz olmas� muhakeme yetisi ya da tepki s�resini olumsuz etkiler. �nsanlar ya�land�k�a uyku s�resi azal�r ve uyku hafifler. 65 ya��n �st�nde uykusuzluk s�k g�r�len bir sorundur" dedi. UYKUSUZLUK EP�LEPS� N�BETLER�N� TET�KL�YOR E�er g�n boyu uykulu bir �ekilde dola��yorsan�z ya da 5 dakikal�k bir uzanmada bile hemen uykuya dalabiliyorsan�z ciddi bir uyku sorununuz var demektir. Uykuyla ili�kili sa�l�k sorunlar� hemen hemen t�bb�n t�m alanlar�n� ilgilendiriyor. Prof. Dr. Okan B�l�kba��, "Fel� ya da ast�m krizleri g�nd�z yerine gece ya da sabaha kar�� uykuda daha s�kt�r. Muhtemel sebep, uykuyla ili�kili olarak de�i�en kalp h�z� ya da hormonal d�zey de�i�iklikleridir. Uykusuzluk, baz� epilepsi t�rlerinde n�bet geli�imini tetikler" diyerek uykusuzluk �ekenleri uyard�. RUHSAL HASTALIKLARA SEBEP OLAB�L�R! Ruhsal hastal�klar�n da �o�unda uyku sorunlar� geli�ir. �rne�in, depresyon hastalar� sabah�n �ok erken saatlerinde kalkar ve tekrar uykuya dalma isteklerine kar��n genelde bunu ba�aramazlar. Al�nan uyku miktar�, ruhsal hastal�k belirtilerini �iddetini do�rudan etkiler. Manik depresif ki�ilerde uyku yoksunlu�u manik d�nemleri (sald�rganl�k ve a��r� aktivite) tetikleyebilir. UYKU APNES� TRAF�K KAZASI R�SK�N� ARTTIRIR! Uyku apnesi horlama s�ras�nda solunumun durmas�na denir. Uyku apnesi �eken ki�iler, geceleri oksijensiz kald���ndan, sabahlar� ba� a�r�s� �eker ve g�n boyu kendilerini yorgun hisseder diyen B�l�kba��,"bu ki�ilerde cinsel isteksizlik, bili�sel i�levlerin zay�flamas�, kan bas�nc� art���, kalp ritim d�zensizlikleri de geli�ebilir. Uyku apnesi, fel� ya da kalp krizi riskini belirgin bi�imde artt�r�r. Uykuda solunum durmas�na ba�l� �l�m nedenleri aras�ndad�r. Tedavi edilmemi� uyku apnesi hastalar�nda, trafik kazas� yapma riski 3 kat artar" �eklinde a��klad�. HUZURSUZ BACAK SENDROMU NED�R? �zellikle uyku s�ras�nda bacaklara giren kramplar, uyu�malar, �imdiklenmeler ve kar�ncalanma hisleridir. Hasta devaml� bacaklar�n� oynatma ihtiyac� duyar. Huzursuz Bacak Sendromunun her ya�ta g�r�lebilece�ini s�yleyen B�l�kba��, "Kans�zl�k(demir eksikli�i anemisi), gebelik ve �eker hastal��� bu duruma zemin haz�rlar. Bir n�rokimyasal uyar�c� olan dopamin benzerlerinin verilmesiyle hasta rahatlar" dedi. PEK� YA NASIL UYUYAB�L�R�M? G�n i�inde �ekerleme yap�yorsan�z 30 dakikay� ge�mesin. Fazlas� gece uykusunu olumsuz etkiler. Yatmadan �nce kafein, nikotin gibi uyar�c�lardan uzak durun. Uykudan 2-3 saat �nce y�ksek proteinli bir at��t�rmal�k, 1 meyve yiyebilirsiniz. Bu yiyecekler uyku d�zenleyici hormonlar�n yak�m�n� artt�r�r. Ancak uyku ritmini bozdu�u i�in tah�l ve �ekerden uzak durun. Ya�l�, k�zarm��, baharatl�, sirkeli, karbonatl� yiyecek ve i�eceklerden de ka��n�n. Egzersiz iyi bir uyku kalitesi sa�lar. 10 dakikal�k k�sa bir bisiklet ya da y�r�y�� bile gece uykusu kalitesini belirgin bir �l��de artt�r�r. Ancak yata�a gidi� d�neminde yo�un egzersiz yapmay�n. G�n boyu do�al ����a maruz kal�n. Gece yatak odan�z �ok ayd�nl�k olmas�n. Uyku �ncesinde yararl� bir gev�etici al��kanl�k edinin. Il�k du�, kitap okuma, hafif germe egzersizleri, meditasyon gibi� Uyku �ncesi a��r� duygusal konu�malar ya da ortamlardan ka��n�n. �ar�af ve nevresiminiz uygun, yast�k ve yata��n�z rahat olsun. Yatak odan�z s�cak hatta �l�k de�il serin olmal�. V�cudu uykuya haz�rlayan i�aretlerden biri de �evre �s�s�n�n d��mesidir. Yatak odan�zda televizyon, cep telefonu gibi ���k ve ses kaynaklar� bulunmamal�. Gerekirse koyu perdeler, pervane, hava nemlendirici d�zenekler, kulak t�ka�lar� bulundurabilirsiniz. Elektrikli herhangi bir alet size 1 metreden daha fazla yakla�mas�n. G�r�lt�l� alarmlar kullanmay�n. V�cutta beklenti anksiyetesi yarat�rlar. Yata��n�z� sadece uyumak i�in kullan�n. Yata�a m�mk�n oldu�unca erken gidin. Saat 23.00 en idealidir. ��nk� 23.00 ile 01.00 aras� adrenal sistemimizin yenilenme zaman�d�r. Bu s�rada uykuda olsan�z iyi olur. Safra kesesi de bu d�nemde zehirleri v�cuttan atar. Uyan�ksan�z zehirler karaci�ere geri d�ner. Yata�a gidi� saatinizi de�i�tirmeyin. Sabah kalkman�z gereken saatte kalk�n. Yatak �orab� giyin. Ayaklar v�cudun en �ok ���yen b�lgesidir. Yatak �orab� giymek, gece uyanmalar�n� azalt�r. Yatmadan �nceki son 2 saat i�inde d�nyevi i�lerinizi tamamen unutun. Gev�eme CD'leri dinleyebilirsiniz. Sizi rahatlatan ruhani uygulamalar ve okumalar, uyku �ncesinde yararl� olur. M�mk�n oldu�u kadar az ila� kullan�n. �la�lar�n �o�u uyku d�zenini etkiler. �deal kilonuza inin. Size dokunan, gaz yapan g�dalardan ka��n�n.
20.4.2018 - 32759
|