|
Sa�l�k Bakan� Fahrettin Koca, 15 ya� �st� bireylerin beslenme al��kanl�klar�n� ortaya koyan "T�rkiye'nin Beslenme Haritas� "yla ilgili �al��malarda sona gelindi�ini belirterek, "Analizlerin neticesinde �n�m�ze ��kacak tablo, bize hem beslenme yetersizliklerinin hem de fazla kilonun sebeplerini verecek. Folik asit, demir, D vitamini eksiklikleri, anemi gibi bulgulara g�re yol haritam�z� belirleyece�iz. " dedi. Koca, Bakanl�kta d�zenlenen "Ulusal Beslenme Konseyi "nin a��l���nda yapt��� konu�mada, �ubatta Resmi Gazete'de yay�mlanan y�netmelikle konseyin kuruldu�unu ve bug�n ilk toplant�n�n ger�ekle�tirildi�ini s�yledi.
Sa�l�k sistemlerinin �n�ndeki en �nemli problemlerin bula��c� hastal�klar oldu�una i�aret eden Koca, "Mikrobiyolojik fakt�rlerle �nemli salg�nlar olu�turarak can kayb�na, sa�l�k kayb�na, i� g�c� kayb�na yol a�an hastal�klarla u�ra�mak sa�l�k sistemlerinin ��zmesi gereken en b�y�k sorunlard�. Hijyen �artlar�n�n iyile�mesi, a�� ile hastal�klarla m�cadelenin aksat�lmadan devam etmesi, antibiyotiklerin yayg�n bir �ekilde kullan�lmas� ile �zellikle bakteri k�kenli hastal�klar ciddi sorun olmaktan uzakla�m��t�r. " dedi.
"T�rkiye'de her 3 eri�kinden biri obez "
Koca, geli�mi� �lkelerin en �nemli sa�l�k problemi olarak bula��c� olmayan hastal�klarla kar�� kar��ya kald���n� belirterek, sa�l�k sistemine a��r� i� y�k� getiren hastal�klar�n ��z�m bulunmas� gereken sorunlar oldu�unu vurgulad�.
Diyabet, hipertansiyon, koroner kalp hastal�klar� ve kanserin "kronik hastal�klar " olarak adland�r�ld���n� ifade eden Koca, "Bu hastal�klar�n pek �o�unun beslenme ile �nemli ba�� tespit edilmi�tir. A��r� kalorili beslenme sonucu geli�en obezite pek �ok hastal��a sebep olmaktad�r. Obezite ise geli�mi� ve geli�mekte olan �lkelerin �o�unda oldu�u gibi �lkemizde de giderek artan bir sorun haline d�n��mektedir. �lkemizde her 3 eri�kinden birisi obez, birisi de fazla kiloludur. " bilgisini payla�t�.
D�nya Sa�l�k �rg�t� (DS�) ile i� birli�i i�inde �al��t�klar�n�, "T�rkiye Sa�l�kl� Beslenme ve Hareketli Hayat Program� "n� y�r�tt�klerini dile getiren Koca, bu kapsamda, okul kantinlerinde sa�l��a faydas� ��pheli g�dalar�n sat���n�n yasaklanmas�, beslenme dostu okullar�n olu�turulmas�, g�dalara "okul g�das� " logosunun konulmas�, �ocuklara y�nelik program aralar�nda bu t�r g�dan�n reklam�n�n yasaklanmas�, gen� ya�larda sa�l�kl� beslenme al��kanl���n�n kazand�r�lmas�na y�nelik �al��malar y�r�tt�klerini aktard�.
Sa�l�k Bakan� Koca, haz�r g�dalarda tuz oran�n�n azalt�lmas�, lokanta ve pastanelerde sat�lan g�dalardaki tuz ve �eker oran�n�n azalt�lmas�na y�nelik toplumun tamam�na yayg�nla�acak tedbirlerin de al�nd���n� hat�rlatt�.
Koca, ayr�ca aile hekimleri arac�l���yla kronik hastal�klara y�nelik risk taramalar�n�n yap�ld���n�, Sa�l�kl� Hayat Merkezlerinde bu konuda destek ve rehberlik hizmetlerinin verilmesinin sa�land���n� belirtti.
"T�m verileri analiz ediyoruz "
Sa�l�k Bakan� Koca, T�rkiye'nin Beslenme Haritas�'n� ��kard�klar�n� belirterek, "Ara�t�rma a�amas� bitti, raporlama a�amas�nda da sona geldik. �n�m�zdeki g�nlerde bu �ok �nemli ara�t�rman�n sonu�lar�n� kamuoyuyla payla�aca��z. " dedi.
Ara�t�rman�n 6 ay s�rd���n� ve T�rkiye'de 15 ya� �st� vatanda�lar�n beslenme al��kanl�klar�n�n tespit edildi�ini ifade eden Koca, bu kapsamda 81 ilde, T��K taraf�ndan �rneklem belirlendi�ini, �al��maya kat�lanlar�n aile hekimleri taraf�ndan davet edilerek a� karn�na kan verdiklerini ve al�nan kanlar�n da Halk Sa�l��� Laboratuvarlar�nda analiz edildi�ini aktard�.
Kanda �eker, ya�, vitamin de�erlerine bak�ld���n�, boy ve kilolar�n�n �l��ld���n� ifade den Koca, �u bilgileri payla�t�:
"Ara�t�rma kapsam�nda 24 saat boyunca nas�l beslendiklerine dair anket yap�ld�. Bu anket, 15 g�n sonra telefonla tekrarland�. 6 ay kadar s�ren ara�t�rmay� tamamen Bakanl���m�z hekimleri, hem�ireleri ve diyetisyenleri y�r�tt�. Hangi besinlerin ne miktarda, ne s�kl�kta t�ketildi�ini, ne kadar protein, karbonhidrat al�nd���n�, t�m bu verileri analiz ediyoruz. Analizlerin neticesinde �n�m�ze ��kacak tablo, bize hem beslenme yetersizliklerinin hem de fazla kilonun sebeplerini verecek. Folik asit, demir, D vitamini eksiklikleri, anemi gibi bulgulara g�re yol haritam�z� belirleyece�iz. Bu ara�t�rman�n sonu�lar�n� hem kamuoyuyla payla�aca��z hem de veri taban� olu�turarak Tar�m Bakanl���m�za 'besin zenginle�tirmesi' �nerece�iz. "
"Kad�nlarda obezite hala y�ksek "
Koca, T�rkiye'nin Beslenme Haritas�'n�n �ok b�y�k �apl� bir bilimsel ara�t�rma oldu�unu vurgulayarak, bu ara�t�rmay� 3 y�lda bir tekrarlamak istediklerini, rapordan ��kacak sonu�lara g�re sa�l�kl� beslenme ve sa�l�kl� hayat tarz�n�n benimsenmesi konusunda yol haritas�n�n da ortaya konulaca��n� s�yledi.
Ara�t�rmadan ��kan baz� sonu�lar� da payla�an Bakan Koca, yeti�kinlerde son 7 y�ll�k d�neme bak�ld���nda kad�nlarda obezitenin artt���n� ve y�zde 41 oran�nda sabit kald���n� belirtti.
Erkeklerde ise art���n devam etti�ini, y�zde 20'den y�zde 26'ya ��kt���n� ifade eden Koca, "Diyabette hala y�ksek prevalans�m�z var. Ancak art�� h�z� durmu� hatta 2010 y�l�na g�re de az da olsa azalm��, y�zde 13,7 iken y�zde 13,5'a d��m��. Bu ara�t�rmada fiziksel aktivite oran�na da bakt�k. 10 y�lda hareketsiz n�fus oran�m�z y�zde 56 iken, bug�n y�zde 42,4'e indirmi� durumday�z. Bu sevindirici bir durum ama hala n�fusun ciddi bir kesimi hareketsiz. " dedi.
Koca, a��r� tuz ve �eker t�ketiminin azalt�lmas�na da �nem verdiklerini belirterek, ara�t�rmada yeme�in tad�na bakmadan tuz ekleyenlerin oran�n�n y�zde 10,5, yeme�in tad�na bakmadan bazen tuz ekleyenlerin oran�n�n y�zde 13,4, yeme�in tad�na bakmadan tuz eklemeyenlerin oran�n�n ise y�zde 76,1 olarak tespit edildi�ini bildirdi.
T�rkiye Beslenme Haritas�ndan ��kan sonu�lara g�re, beyaz ekme�in y�zde 72,1 ile hala en �ok t�ketilen ekmek �e�idi oldu�unu ifade eden Koca, "Tam tah�ll� ekmek, �avdar ekme�i, kepekli ekmek gibi daha sa�l�kl� �e�itler ise y�zde 15'te kalm��. Biz tam tah�ll� ekme�i �neriyoruz. Yufka gibi ev yap�m� mayas�z ekmeklerin her g�n t�ketim s�kl��� ise y�zde 9,4. Raporun tamam�n� �n�m�zdeki g�nlerde detayl� olarak kamuoyuyla ve bas�n�m�zla payla�aca��z. " dedi.
"Yan�lt�c� a��klamalar da konseyde ele al�nacak "
Ulusal Beslenme Konseyi'ne bu konuda �nemli g�revler d��t���n� vurgulayan Koca, s�zlerini ��yle s�rd�rd�:
"Sa�l�kl� beslenme deyince maalesef pek �ok kafadan pek �ok ses ��kabiliyor. Televizyon kanallar�nda, gazetelerde, dergilerde, sosyal medya ortamlar�nda kendilerine �e�itli konular�n uzman� unvan�n� takan, konuyla do�rudan ilgisi olmayan, yetkinli�i sorgulan�r ki�iler a��klamalar yapabiliyor, mucizevi diyetler �neriliyor, bir g�day� g�klere ��kart�rken, bir ba�ka g�da temelsiz �ekilde neredeyse zehir say�labiliyor.
Her yaza do�ru mucizevi diyet programlar� lanse ediliyor, bir bitkinin suyu �neriliyor, bir ba�ka bitkinin tozu yere g��e s��d�r�lam�yor. Tam da bu konulardaki tart��malara y�n verebilmek, bilimsel kan�tlara dayal� g�r��ler olu�turabilmek ad�na Sa�l�k Bakanl��� koordinasyonunda geni� kat�l�ml� 'Ulusal Beslenme Konseyi'ni yay�mlanan y�netmelikle kurmu� bulunuyoruz. "
Konseyde 9 bakanl�k, 7 sivil toplum kurulu�u, Y�K ve RT�K temsilcilerinin yer ald���n� anlatan Koca, konsey eliyle beslenme konusundaki bilgi kirlili�inin ortadan kald�r�lmas�, sa�l�kl� beslenme k�lt�r�n�n �lke genelinde yayg�nla�t�r�lmas�, g�da g�venli�i ve kronik hastal�klarla m�cadele kapsam�nda politikalar�n geli�tirilmesinin hedeflendi�ini kaydetti.
Bakan Koca, konseyin gerekti�inde sa�l�kl� beslenme, yiyecek ve i�ecekler ile ilgili konularda bilimsel komisyonlar kurabilece�ini ve bilim konseyinin raporu do�rultusunda kararlar alaca��n� s�yledi.
Yan�lt�c� a��klamalar ve aldat�c� reklam ve haberlerin de konseyde ele al�narak politikalar geli�tirmesinin hedeflendi�ini ifade eden Koca, ihtiya� duyulmas� halinde �zel sekt�r temsilcilerinin de Ulusal Beslenme Konseyine davet edilebilece�ini aktard�.
30.4.2019 - 39242
|