T�rkiye'nin Obezite Haritas�!

Obezite, D�nya sa�l�k �rg�t�n�n tan�m�na g�re v�cutta sa�l��� bozacak kadar ya� birikmesidir. Konya Fizikon Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi, Doktoru Uz. Dr. Ay�e Nur Tekin, �lkemizde obzeite s�kl��� erkeklerde %21, kad�nlarda ise % 41'dir. B�lgesel da��l�mlar g�z �n�ne al�nd���nda; obezite en az Do�u Anadolu, en s�k �� Anadolu B�lgesi'ndedir.

Tekin, Obezite diyabet, hipertansiyon, kolesterol seviyesinde art��, kalp hastal�klar�, damar hastal�klar� bunlar�n yol a�t��� kalp krizi, fel� ve �l�m, karaci�erde ya�lanma, safra kesesi hastal�klar�, refl�, ast�m, nefes darl���, uyku apnesi, adet d�zensizlikleri, a��r� k�llanma, idrar ka��rma, romatizma, meme, rahim, kal�n barsak, prostat, b�brek kanserlerinde art��, varis, pi�ik, �atlak, lenf�dem, kronik ba� a�r�s�, ruhsal sorunlar, toplumsal uyumsuzluk gibi hastal�klara yol a�ar.



Obezite Nas�l Anla��l�r?

Tekin, V�cut kitle indeksi (VK�) hesaplan�r: Kilonun boyun karesine b�l�nmesiyle elde edilir (VK�=kg/m²). �rne�in 170 cm boyunda 80 kg. olan birinin VK� hesab�:80/1.7x1.7=27.6dir. Beden kitle indeksi 25 ve �zerindekiler fazla kilolu, 30 ve �zerindekiler obezdir. Obez kategorisinde olup beden kitle indeksi 35'e kadar olanlar 1. derece, 40'a kadar olanlar 2. derece, 40'�n �zerindekiler 3. derece yani ciddi obezdirler. Bu indeks �ocuklar, ya�l�lar ve spor yap�p adale kitlesini artt�ranlar hari� herkeste kullan�labilir. Ancak son zamanlarda normal kilolu obezite kavram� olu�maya ba�lam��t�r. Ki�inin kilosu normal bile olsa bu kilonun %30'u ya�dan ibaretse normal kilolu obez kapsam�ndad�r denilmektedir. V�cuttaki ya� oran� dijital v�cut kompozisyon analiz cihazlar� ile �l��lebilir.



Bel �evresi �l��m� Neden �nemlidir?

Uz. Dr. Ay�e Nur Tekin, Kar�n b�lgesindeki ya�lar di�er b�lgelerdeki ya�lara g�re daha tehlikelidir. Bu b�lgedeki ya�lar bir hormon bezi gibi davran�p ya� miktar�yla artan �ekilde v�cuda sa�l�k a��s�ndan zararl� maddeler pompalarlar. Bel �evresinin erkeklerde 94 cm, kad�nlarda 80 cm ve �zerinde olmas� hastal�k riskinin ba�lad���n� g�sterir. Yine erkeklerde 102 cm ve yukar�s�, kad�nlarda 88 cm ve yukar�s� y�ksek riski g�sterir.

Obezite Nas�l Tedavi Edilir?

Diyet ve egzersiz obezitenin ana tedavisidir. Her tedavi gibi diyet ve egzersiz re�etesi ki�iye �zg�d�r. O g�n i�in reva�ta olan bir diyet bilin�sizce yap�l�rsa fayda yerine zarar getirebilir. Bilin�siz yap�lan diyetlerde v�cut suyu azalabilir ya da kilo kayb� ya�lardan de�il kaslardan olur. 2011 y�l� itibar� ile Sa�l�k Bakanl��� obeziteye sava� a�m�� ve tedavi edilmesi gereken hastal�klar listesinin ba� s�ralar�na eklemi�tir. %5-10'luk hafif bir kilo kayb� bile uzun s�re korunabilirse tansiyonun d��mesi, diyabet ve kalp hastal�klar�n�n azalmas� gibi �nemli faydalar� getirebilir.

Uygun Diyet Nas�l Olur?

Diyet yaparken hastan�n ya��, boyu, kilosu, aktivite d�zeyi baz al�n�r. Obezite kronik bir durum oldu�undan zay�flama program� uzun s�reli olmal�d�r. Ayda en fazla 4 kilo verilmelidir. Diyet ve egzersizle ama�lanan hastan�n ald��� kalorileri harcayabilmesidir. Diyet yaparken mutlaka a� kalmak gerekmez, uzun s�ren a�l�k yerine az az s�k s�k, i�lerindeki �ekeri kana yava��a verecek g�dalar al�n�rsa a�l�k hissedilmeden kilo vermek m�mk�n olabilir. Kalorisi �ok k�s�tl� diyetler; a�l�k diyetleri ins�lin direncini artt�rabilir, metabolizmay� yava�latabilir.

Egzersizin Faydalar� Nedir?

Egzersiz kan bas�nc�n�, kan �ekerini d�zenler, kas ve kemikleri g��lendirir. Beyinde endorfin salg�s�n� uyararak iyi, enerjik hissetme hali, antistres etki sa�lar. Kalp hastal��� veya inmeden �l�m riski azal�r. Eklem a�r�s� ve �i�li�ini kontrol etmeye yard�m eder. D�zenli fiziksel aktivite yapan bireylerde �zellikle kal�n barsak ve meme kan­seri geli�me riskinin azald��� belirtilmi�tir. Sadece diyet yapanlarda g�r�len kas k�tle kayb�n� engeller. Bu yararl� etkiler kilo verilse de verilmese de g�r�l�r.



Kilo Vermek ��in Hangi Egzersizler Yap�labilir?

Konya Fizikon Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi, Doktoru Uz. Dr. Ay�e Nur Tekin, Egzersizin s�resi, tipi, yo�unlu�u ve artt�r�l�� �ekli hastan�n mevcut durumuna ve harcanmas� istenen enerji seviyesine g�re belirlenir. Aerobik egzersiz dedi�imiz ya� yakt�racak egzersizler, y�r�me, ko�ma, ko�u band� kullanma, step haftan�n 3-5 g�n� en az 30 dakika yap�l�r. Aerobik t�r� egzersizlere diren�li egzersizler ilave edildi�inde ya� yakma oran� artar. Diren�li egzersizler haftada 2 kez 10-20 dakika 8-12 tekrarla yap�l�r. Egzersiz re�etesi ki�iye �zeldir; Bilinen en g�venli egzersiz y�r�y��t�r. Beli ve dizi a�r�yana ko�u, step �nerilmez. Bel ve diz a�r�lar�nda a�r� hissedilmeye ba�lay�ncaya kadar y�r�y�� uygundur, a�r�ya ra�men y�r�y�� �nerilmez. Y�r�y��� tedricen artt�rmak �nerilir. Haftadan haftaya %5-10'luk art��lar uygundur. Egzersiz esnas�nda ki�inin ya��na ve kalp fonksiyonuna g�re belirlenecek kalp h�z� limiti a��lmamal�d�r.

Diyet ve Egzersizden Ba�ka Tedavi Y�ntemleri Var m�?

Gerekli durumlarda uygun hastalara ila� tedavisi ve cerrahi tedavi uygulanabilir. �la�la tedavi VK� 35 ve �st�, cerrahi tedavi VK� en az 40, ek hastal�k (diabet, kalp hastal���, eklem problemi) durumu varsa VK� 35-40 aras�nda ise d���n�lmelidir. �la� kullan�m�nda ve cerrahi tedavilerde hastan�n �ok yak�n takip edilmesi gerekir.



B�lgesel �ncelme ��in Neler Yap�labilir?

Tekin, Belli bir b�lgedeki ya� art��� i�in b�lgesel incelmede kavitasyon kullan�labilir. �lk defa 2005 y�l�nda �talya'da kullan�lmaya ba�layan nispeten yeni bir y�ntemdir. Kavitasyon i�leminde ultrasonik ses dalgalar� ile ya� h�crelerinin �eperleri par�alan�p ya�lar v�cuttan at�labilecek �ekilde s�v� forma ge�erler. Ya� h�cresi d���ndaki di�er h�creler bu i�lemden etkilenmezler. G�venli bir y�ntem olup ki�i uygulama esnas�nda herhangi bir rahats�zl�k hissetmez. Kar�n, bel, basen, bacak, kol, s�rt, ayak bilekleri ve g�d� b�lgesine uygulanabilir. Kavitasyon uygulamas�ndan sonra serbestle�mi� ya�lar�n lenf damarlar�na gitmesini kolayla�t�rmak i�in i�lem sonras�nda lenf drenaj� uygulan�r. Par�alanm�� olan ya�lar v�cuttan b�brekler yoluyla at�l�r. Genelde haftada bir 8-10 seans uygulan�r. Karaci�er, b�brek fonksiyon bozuklu�u olanlar, hamile, emziren, kalp pili olanlara kavitasyon tavsiye edilmez. Kupalama, vibrasyon(titre�im), ozon tedavisi yine b�lgesel zay�flamada kullan�labilen di�er y�ntemlerdir.

21.5.2012 - 10873