T�rkiye'de Kalp Sa�l��� Tehdit Alt�nda m�?

Anadolu Sa�l�k Merkezi'nden Kalp ve Damar Cerrahisi Uzman� Prof.Dr. Serta� �i�ek, �lkemizdeki kalp hastal�klar� oranlar� konusunda bilgi verdi.

Türkiye'de Kalp Saðlýðý Tehdit Altýnda mý?

Son y�llarda kalp vakalar�nda �ok art�� g�r�lmekte, �lkemizdeki kalp rakamlar�yla ilgili bilgi verebilir misiniz? B�lgesel farkl�l�klar g�r�l�yor mu?

1990 y�l�nda ba�layan ve 2001 y�l�nda izlem sonu�lar� yay�mlanan verilerine g�re �lkemizde ya�lar� 20’nin �zerinde olan her 1000 erkekten 90’�nda ve her 1000 kad�ndan 71’inde koroner arter hastal��� mevcuttur.


Bu veri 2001 y�l� itibar� ile �lkemizde yakla��k olarak 2 milyon eri�kinin kalp hastas� oldu�u anlam�na gelmektedir. Ayr�ca �l�m olaylar�n� da i�eren yeni koroner arter hastal��� geli�me oran� y�ll�k 260 bin ki�i olarak tahmin edilmekte olup, kalp hastalar� havuzunda y�ll�k % 5’lik bir art��a i�aret etmektedir. Bu rakamlar gen� bir n�fusa sahip olan �lkemiz i�in y�ksek rakamlard�r ve toplumumuz i�in tehlike �anlar�n�n �ald���n� ifade etmektedir.


�lkemiz i�erisinde kalp hastal��� g�r�lme s�kl��� b�lgelere g�re incelendi�inde Karadeniz B�lgesi ve Do�u Anadolu B�lgesi’nin ba�� �ekti�i g�r�lmektedir. Genetik fakt�rlerden ziyade beslenme al��kanl�klar�n�n bu da��l�mda etken oldu�u yayg�n kabul g�rmektedir.


Kalp hastal��� �nlenebilir mi?


�nsanlarda koroner arter hastal��� geli�me �ans�n� art�rd��� bilinen ve de�i�tirilebilir risk fakt�rleri olarak adland�r�lan �e�itli risk fakt�rlerinin (sigara i�imi, y�ksek kolesterol d�zeyi, y�ksek tansiyon, diabet, obezite, hareketsiz ya�am tarz� , k�t� beslenme al��kanl��� gibi) kontrol alt�na al�nmas� ile koroner arter hastal��� geli�imini engellemenin veya en az�ndan yava�latman�n m�mk�n oldu�u g�sterilmi�tir. Yukar�da sayd���m�z risk fakt�rleri d���nda kalan, yak�n zamanda ortaya konan veya hen�z ke�fedilememi� risk fakt�rlerinin daha iyi tan�nmas� ile koroner arter hastal��� ile sava�ta daha �ok yol katedilece�i muhakkakt�r.


Kalp riskine neden olabilen temel risk fakt�rleri nelerdir?


Koroner arter hastal��� geli�ime riskini art�rd��� kesin olarak g�sterilmi�, de�i�tirilebilir olan temel risk fakt�rleri �unlard�r:



  • Sigara i�imi,

  • Y�ksek kan bas�nc�,

  • Y�ksek k�t� huylu kolesterol d�zeyi,

  • D���k iyi huylu kolesterol d�zeyi

  • �eker hastal���


Bunlar�n d���nda yine koroner arter hastal��� geli�imi ile yak�ndan ili�kili olan ancak de�i�tirilemeyen baz� risk fakt�rleri mevcuttur:



  • �leri ya�,

  • Erkek cinsiyet,

  • Genetik yatk�nl�k: Birinci derece akrabalarda erken koroner arter hastal��� �yk�s�n�n varl��� (1. derece erkek akrabalardan birinde 45 ya��n alt�nda veya birinci derece kad�n akrabalardan birinde 55 ya��n alt�nda koroner arter hastal���, periferik damar hastal���, t�kay�c� beyin damar hastal�klar�ndan birinin geli�mi� olmas�.)


Koroner arter hastal��� risk fakt�rleri birbiri ile etkile�im i�erisinde olup birikimsel etki g�stermektedir. Bu nedenle toplum �al��malar�ndan ��kar�lan matematiksel modeller ile hesaplanan, t�m risk fakt�rlerinin sorgulanmas� ve puanlanmas� ile elde edilen toplam risk skoru ki�inin riskini belirlemede �ok �nemlidir.


Buna g�re 70 ya��nda, sigara i�en, iyi huylu kolesterol� 35 mg/dL, total kolesterol� 270 mg/dL, sistolik kan bas�c� 180 mmHg olan, diyabetik bir erke�in 10 y�ll�k koroner arter hastal��� riski % 56 iken, 45 ya��nda, sigara i�meyen, diyabeti olmayan, kan bas�nc� normal s�n�rlarda ve total kolesterol� 160 mg/dL, iyi huylu kolesterol� 55 mg/dL olan bir kad�n�n 10 y�ll�k koroner arter hastal��� riski % 2 olacakt�r.


Kalp hastal���nda toplumda genelde erkeklere �zg� oldu�u d���n�lmektedir


Uzun y�llar erkeklerde koroner arter hastal��� s�kl���n�n kad�nlara g�re daha y�ksek oldu�u d���n�lse de son y�llarda yap�lan �al��malar bunun sadece erken ya�lar i�in ge�erli oldu�unu, 45-55 ya� aras� perimenopozal d�nemde rakamlar�n e�itlendi�ini ve 55 ya� �zerinde bu s�kl���n kad�nlar aleyhine artt���n� g�stermektedir.


Giderek ya�lanan toplumlar�m�zda ileri ya�lara ula�an kad�n say�s�n�n erkek say�s�ndan daha y�ksek olmas� bunun ba�l�ca nedenidir. Yine son y�larda g�r�lme s�kl��� artan diyabet, obezite gibi risk fakt�rlerinin �ncelikli olarak kad�nlar� etkiliyor olmas� gelecekte, daha erken ya�larda dahi kad�nlar�n erkeklerden daha �ok etkilenme olas�l���n� g�ndeme getirmektedir. Kad�nlar i�in bir ba�ka dikkati �eken nokta son 20 y�lda erkeklerde koroner arter hastal���na ba�l� �l�mlerin kararl� bir bi�imde azalmas�na ra�men, ayn� ba�ar�n�n kad�nlarda elde edilemeyi�idir.


Kalp sa�l��� �ocuklukta ba�lar,d���ncesiyle, aileler nelere dikkat etmeli?


Yap�lan �al��malar aterosklerozun (damar sertli�i) �nc�s� oldu�u d���n�len �izgi halindeki ya� h�cresi birikimlerinin daha okul �ncesi ya�larda �ocuklar�n ana atardamarlar�nda olu�tu�unu g�stermektedir.


�zellikle geli�mi� ve geli�mekte olan �lkelerde beslenme al��kanl�klar�n�n de�i�mesi ve hareket imkanlar�n�n azalmas�na paralel olarak �ocuklarda obezite s�kl���n�n art�yor olmas� gelecekte diyabet, koroner arter hastal���, y�ksek tansiyon gibi kronik hastal�klar�n toplumlar�m�z� daha fazla etkileyece�i anlam�na gelmektedir. Bu nedenle do�ru ve dengeli beslenme ile d�zenli egzersiz al��kanl���n�n �ocuklara erken ya�larda kazand�r�lmas� �ok �nemlidir.


Kalp sa�l���nda geneti�in yeri nedir?


Koroner arter hastal��� genetik ve �evresel fakt�rlerin farkl� derecelerde etkile�imi ile ortaya ��kan karma��k bir hastal�kt�r. �nsanlarda hastal���n geli�iminden sorumlu olabilecek genlerin tespitine y�nelik �al��malar insan genom projesi ile birlikte h�z kazanm�� olmakla birlikte hen�z korumaya y�nelik tedavi s�recini etkileyebilecek genetik hedefler belirlenmemi�tir.


Bu durumda her bir bireyde ama �zellikle birinci derece akrabalar�nda erken koroner arter hastal��� �yk�s� olanlarda risk d�zeyine g�re varolan �evresel fakt�rleri (y�ksek kan bas�nc�, y�ksek kolesterol d�zeyi, sigara i�imi vs.) d�zeltmeye y�nelik maksimum gayret sarfedilmelidir.


Kalp sa�l��� i�in alt�n �neriler neler olabilir? Nelere dikkat edilmeli?


Genel olarak kalp-damar hastal�klar�ndan korunmak i�in al�nabilecek �nlemler �u �ekilde �zetlenebilir:



  • Sigaray� b�rak�n,

  • Fiziksel aktivitenizi art�r�n, g�nde en az 3 km tempolu y�r�y�� yap�n,

  • G�nde 5 porsiyon meyve/ sebze t�ketin, k�rm�z� et t�ketimini ve hayvansal �iftlik �r�nleri t�ketiminizi azalt�n,

  • Tuz al�m�n�z� azalt�n, sofrada tuzluk bulundurmay�n,


D�zenli aral�klarla kan bas�nc�n�z� �l�t�r�n, kan bas�nc�n�z�n 140/90 mmHg nin alt�nda olmas�na dikkat edin


Hekiminizin �nerdi�i s�kl�kta kolesterol�n�z� �l�t�r�n, total kolesterol rakam�n�n 200 mg/dL, k�t� huylu kolesterol d�zeyinizin 160 mg, daha ideali 130 mg/dL nin alt�nda olmas�na dikkat edin


Fazla kilolar�n�zdan kurtulun.


Anadolu Sa�l�k Merkezi

8.8.2010 2 - 1799



�lgili Di�er Yaz�lar
Sýcak Havada Soðuk Ýçecekler Diþlerinizi Sýzlatýyor Mu?
S�cak Havada So�uk ��ecekler Di�lerinizi S�zlat�yor Mu?
Aðýz Kokusu ve Diþ Eti Kanamasý
A��z Kokusu ve Di� Eti Kanamas�
Kanser Hastasý Çocuklara, Uzattýðý Saçlarýný Baðýþlayan 8 Yaþýndaki Delikanlý
Kanser Hastas� �ocuklara, Uzatt��� Sa�lar�n� Ba���layan 8 Ya��ndaki Delikanl�
Çýkardýðý Sesle Herkesi Þaþkýna Çevirdi
��kard��� Sesle Herkesi �a�k�na �evirdi
Fotoðrafýný Paylaþtý 5 Bin TL Ceza Yedi
Foto�raf�n� Payla�t� 5 Bin TL Ceza Yedi
Konuyla �lgili Sorular
�lgili Forum Konular�

SA�LIK HABERLER� T�m Haberler Saðlýk Haberleri Rss

FOTO GALER� T�m Foto Galeriler
Diþ Fýrçanýzý Karanlýk Yerde Tutuyorsanýz Dikkat! Tehlike Saçýyor
Di� F�r�an�z� Karanl�k Yerde Tutuyorsan�z Dikkat! Tehlike Sa��yor
Yumurtayý Piþirmeden Önce Yýkamak Ne Kadar Doðru?
Yumurtay� Pi�irmeden �nce Y�kamak Ne Kadar Do�ru?
Kan Lekeli Yumurta Yenir mi?
Kan Lekeli Yumurta Yenir mi?
Lahana Yapraklarýný Göðsünüze Sarýn, Faydasý Ýnanýlmaz
Lahana Yapraklar�n� G��s�n�ze Sar�n, Faydas� �nan�lmaz

 

[Hata Bildir]