T�rkiye'nin koronavir�sle m�cadelesi CNN'de: 'Di�er �lkelerden farkl� bir yol izliyorlar'

ABD merkezli yay�n kurulu�u CNN'in internet sitesinde T�rkiye'nin koronavir�s salg�n�yla m�cadelesini konu alan bir makale yay�mland�.

T�rkiye'nin bir�ok a��dan di�er �lkelerden farkl� bir yol izledi�ine dikkat �ekilen yaz�da, baz� uzmanlar k�smi s�n�rlamalar�n sonu� verebilece�ini belirtirken kimi uzmanlar ise vaka say�s� dikkate al�nd���nda bunun riskli olabilece�ini s�yl�yor.

Haberde �zetle ��yle deniyor:

"Hafta i�inde soka�a ��kma yasa�� sadece 20 ya� alt�n� ve 65 ya� �st�n� kaps�yor. Teoride di�er t�m vatanda�lar d��ar� ��kabiliyor. Ama bir�ok k���k i�letme kapal�, restoranlar sadece paket servis hizmeti veriyor, parklara gidilmiyor ve bankalar�n mesai saatleri s�n�rl�.

"Buna tezat bir �ekilde, ekonomik a��dan zarar g�rmek istemeyen di�er i�letmeler ve fabrikalarla birlikte in�aatlarda da faaliyetler eskisi gibi devam ediyor.

"Baz� uzmanlar risk alt�ndakilerin korunmas� ve d��ar� ��kanlar�n gerekli �nlemleri almalar� ko�uluyla, T�rkiye'deki gibi k�smi s�n�rlamalar�n ba�ar�l� olabilece�ini s�yl�yor.

'Alternatif strateji'

"�ngiltere'deki Lancaster �niversitesi virologlar�ndan Dr. Muhammed Munir, 'Bu alternatif bir strateji' diyor ve sa�l�kl� insanlar�n al��veri� i�in d��ar� ��kmalar�nda sorun olmad���n� belirtiyor.

"Dr. Munir ��yle devam ediyor:

"'Hastal��a yakalananlar�n y�zde 80'i iyile�ti. Dolay�s�yla ba�ka sorunlar� olmayan sa�l�kl� ki�iler i�in bu kesinlikle faydal� bir �ey. Tecridin tek faydas� hastal���n yay�lma h�z�n� azaltmas� ve hastaneler �zerindeki bask�y� hafifletmesi.'

"Kent �niversitesi'nden viroloji uzman� Dr. Jeremy Rossman ise T�rkiye'nin her g�n a��klad��� say�lar dikkate al�nd���nda bunun ��pheli oldu�unu belirtiyor.

"Dr. Rossman k�smi s�n�rlamalar�n, sadece ilk a�amada ve vaka say�s� d���kken ya da �lkenin vaka say�s�nda zirveyi g�rmesi ve tam tecritten ��kmaya ba�larken uygulanmaya ba�lamas� halinde etkili olabilece�ini s�yl�yor:

'T�rkiye seviyesindeki �lkeler i�in riskli'

"'T�rkiye seviyesindeki �lkelerin �o�u tam tecrit uyguluyor. K�sm� izolasyon yararl� olabilir, ��nk� bir taraftan salg�n kontrol alt�nda tutulurken di�er taraftan baz� ekonomik faaliyetlerin s�rmesi sa�lanabilir. Ama bu, halk�n kurallara nas�l uydu�una, i�yerlerinde fiziki mesafeye ve el hijyenine ne kadar riayet edildi�ine ba�l�d�r. Fakat T�rkiye'deki mevcut oranlara bak�nca bunun yeterli olmamas� riski var.'

"Teyit edilmi� vaka say�s�nda T�rkiye ilk 10 �lke aras�nda. Hastal��a yakalananlar�n say�s� her g�n 4 binden fazla art�yor. �l�m oran� ba�ka yerlerdekinden �ok d���k ve bu ��pheyle kar��lan�yor. T�rk Tabipleri Birli�i (TTB) �l� say�s�na ili�kin resmi verilerin klinik ve radyolojik bulgular�n g��l� bir �ekilde Covid-19'a i�aret etti�i fakat testlerin negatif ��kt��� vakalar� kapsamad���n� s�yl�yor.

Farkl� tedavi protokol�

"Sa�l�k Bakan� Fahrettin Koca ise T�rkiye'de �l�m oran�n�n d���k olmas�n� (y�zde 2'nin biraz �zerinde) �lkenin sa�l�k hizmetleri kapasitesinin y�ksek olmas�na ve di�er �lkelerden farkl� bir tedavi protokol� uygulamalar�na ba�l�yor."

"Koca, di�er �lkelerin aksine T�rkiye'nin Covid-19'la m�cadelesinin genel test ve belirti sonras� testler yerine temas zincirinin tan�nmas�na (filyasyon) odakland���n�, daha uzun s�reli y�ksek ak�ml� oksijen tedavisiyle ent�basyonu geciktirdiklerini ve bunun daha iyi sonu� verdi�ini s�yl�yor.

"Fahrettin Koca ayr�ca, s�tma ilac� hidroksiklorokin ve Japonya men�eili antiviral bir ila� olan favipiravir'i di�er �lkelerdekinden �ok daha erken d�nemde kulland�klar�n� belirtiyor.

"Dr. Munir, s�tma ilac�n�n kullan�lmas�na kar�� ��kan �ok say�daki uzmandan biri. Munir, risklerinin sa�layaca�� faydadan fazla olabilece�ine dikkat �ekiyor:

"'(Bu ila�la) tedavinin �ok az etkisi var: Hidroksiklorokinle Covid-19 hastalar� iyile�mi� olsa bile bir y�l sonra kalp sorunlar� ba�layabilir, k�rl�k ortaya ��kabilir. Bu y�zden ilac�n yayg�n kullan�m i�in onaylanmas�n� sa�layacak kadar bulgu yok.'

'Hastalar� y�z�st� yat�r�yoruz'

"Cerrahpa�a T�p Fak�ltesi'nden Prof. Nuri Ayd�n ise, 'Hayat kurtarmaya �al���yoruz. Hastalar�n yo�un bak�m a�amas�na gelmeden �nce hidroksiklorokin alan hastalar�n yo�un bak�mda daha az kald�klar�n� g�rd�k' diyor.

"Prof. Ayd�n, hen�z bulgular�n� yay�mlamaya yetecek kadar veri olmad���n� belirterek 'Ger�ek sonu�lar� zaman g�sterecek' diye konu�uyor.

"Ayd�n bir �eyi daha farkl� yapt�klar�n�; hastalar� s�rt�st� de�il, �o�unu y�z�st� yat�rd�klar�n� ve bunun iyi sonu�lar verdi�ini s�yl�yor.

"T�rkiye ayr�ca iyile�en ki�ilerden al�nan plazmalar� hala hastal�kla m�cadele eden ki�ilerde kullanmaya ba�lad�. H�k�met yo�un bak�m yatak kapasitesinin hala y�ksek oldu�unu yatak say�s�nda da s�k�nt� olmad���n� s�yl�yor.

'T�rkiye'nin hastane sistemi �ok iyi'

"Ve ilk vakas�n� Mart ortas�nda a��klayan T�rkiye'nin haz�rl�k yapmaya zaman� oldu. T�rkiye'nin hastane sistemi o kadar iyi ki t�p turizmi �lkesi oldu.

"Covid-19 salg�n� kar��s�nda T�rkiye h�zla ki�isel koruyucu ekipman �retimi ve da��t�m� programlar� geli�tirdi. �ngiltere, �spanya ve �talya dahil 30'dan fazla �lkeye yard�m g�nderdi.

"Bu iyi niyet ve dayan��ma jesti, belki de T�rkiye'nin NATO'daki m�ttefikleriyle y�pranan ili�kilerini d�zeltmeyi hedefliyor."

'Covid-19 stratejisi kumar�'

CNN'in haberinde, 70'li ya�larda oldu�u belirtilen Sadet �eker adl� bir kad�n�n s�zleri de yer al�yor:

"Sadet �eker, e�ini y�llar �nce kaybetmi�. �ocuklar�yla her g�n telefonda konu�uyor. Onlara en son 2-3 ay �nce sar�lm��. �ocuklar�n�n �stanbul'da m� olduklar�n� soruyoruz. 'Evet �stanbul'da' diyor ve g�zleri doluyor. Hem �ok yak�nlar hem de �ok uzaklar. �ocuklar�n� ne kadar yak�n zamanda g�rebilece�i T�rkiye'nin Covid-19 stratejisinin ba�ar�l� bir kumar olup olmayaca��na ba�l�."

17.4.2020 - 44665