T�rkiye'de Yeti�kin N�fusun Yakla��k ��te Biri Obez

Son 40 y�lda T�rkiye'de obezite oran�nda b�y�k bir art�� kaydedildi.

D�nya Sa�l�k �rg�t� verilerine g�re, 2016'da kad�nlar�n y�zde 39,2'si obez, y�zde 69,3'� �i�man ve obez grubunda s�n�fland�r�ld�.

Erkeklerde ise bu oran s�ras�yla y�zde 24,4 ve y�zde 64 olarak ger�ekle�ti.

En fazla �l�me ve sakatl��a yol a�an risk fakt�rleri bak�m�ndan y�ksek v�cut kitle endeksi T�rkiye'de 2016'da ilk s�raya yerle�ti. 2005'te ise ilk s�rada t�t�n �r�nleri yer al�yordu.

D�nyada durum ne?

1975'ten bu yana d�nya �ap�nda obezite �� kat artt�.

2016 verilerine g�re, 18 ya� ve �st� 1,9 milyar yeti�kin �i�man, bunlar�n 650 milyonu ise obez.

Yani yeti�kin n�fusun y�zde 39'u �i�man, y�zde 13'� ise obez.

D�nya n�fusunun �o�unlu�u, obezite ve �i�manl��a dayal� �l�mlerin zay�fl�ktan kaynakl� �l�mlerden daha fazla oldu�u �lkelerde ya��yor.

2016'da 5 ya� alt� 41 milyon �ocuk �i�man veya obez grubunda yer ald�.

Ayn� y�l 5-19 ya� grubunda ise 340 milyon ki�i bu grupta yer ald�.

Fakat obezite �nlenebilir bir durum.

�i�man ve obez ne anlama geliyor?

�i�manl�k ve obezite, v�cutta sa�l��� olumsuz etkileyebilecek d�zeyde fazla ya� birikmesi olarak tan�mlan�yor.

Yeti�kinlerde �i�manl�k ve obezite s�n�fland�rmas� i�in genel olarak kilo-boy oran�n� belirleyen v�cut kitle endeksi kullan�l�yor. Bu endeks, kilo cinsinden v�cut a��rl���n�n metre cinsinden boyun karesine b�l�nmesi ile bulunuyor (kg/m2).

D�nya Sa�l�k �rg�t�'ne g�re, �i�manl�k ve obeziteyi belirleyen rakamlar ��yle:

Yeti�kinlerde v�cut kitle endeksi 25 ve �st� olanlar �i�man, 30 ve �st� olanlar obez olarak tan�mlan�yor.

Ancak v�cut kitle endeksi kaba bir �l��t olarak ele al�n�yor; zira �i�manl�k derecesi ki�iden ki�iye de�i�ebiliyor.

Obezite ve �i�manl���n nedenleri Genel olarak obezite ve �i�manl���n temel nedeni, harcanan kaloriden daha fazla kalori al�nmas�d�r.

D�nyada fazla ya� i�eren enerji yo�un g�dalar�n t�ketimi artarken, hareket gerektirmeyen i�lerin �o�almas�, ula��mdaki de�i�im ve kentle�me nedeniyle fiziksel aktivitede azalma oldu.

Beslenme ve fiziksel aktivitedeki bu de�i�im, kalk�nma ve sa�l�k, tar�m, ula��m, kentsel planlama, �evre, haz�r g�da �retimi, pazarlama ve e�itim gibi alanlarla ba�lant�l� �evresel ve toplumsal de�i�ikliklerden kaynaklan�yor. �i�manl�k ve obezitenin yol a�t��� sa�l�k sorunlar� Y�ksek v�cut kitle endeksi, bula��c� olmayan baz� hastal�klar i�in b�y�k bir risk fakt�r�d�r:

Y�ksek v�cut kitle endeksi bu hastal�klara yakalanma riskini de art�r�yor.

Ne t�r tedbirler al�nabilir?

Yemek miktar�: Sa�l�kl� yeti�kinlerin g�nde 2000 kalori t�ketmesi tavsiye ediliyor.

�ekerli i�eceklerin s�n�rlanmas�: DS�, �ekerli i�eceklerin t�ketimi ve sa�l��a etkileri konusunda d�nya �ap�nda �nlemler al�nmas� �a�r�s� yap�yor. �ekerli i�eceklerin t�ketimini azaltmak i�in �zel vergi uygulanmas�, b�ylece obezite, tip 2 diyabet ve di� ��r�klerinin azalt�lmas�. Meksika, Fransa ve Macaristan'da �ekerli i�eceklere vergi uygulamas� ba�lat�ld�. �ngiltere'de ise bu uygulamaya 6 Nisan'da ba�lanacak. DS� verileri bunun t�ketimi azaltt���n� g�steriyor.

Etiket uygulamas�: G�dalarda besin de�erlerini g�steren etiket kullan�m�n�n yayg�nla�t�r�lmas� tavsiye ediliyor. DS�, paketlenmi� g�da �r�nlerinin �n y�z�nde toplam kalori, doymu� ve trans ya�lar, �eker ve tuz i�eri�ine dair bilgi verilmesini �neriyor.

Konuyla ilgili di�er haberler A��klamas�

15.5.2018 - 33124