T�rk bilim insanlar�ndan FMF hastal��� i�in umut veren proje

- T�rk bilim insanlar�ndan FMF hastal��� i�in umut veren proje

MALATYA - Malatya ve �zmir'de g�rev yapan 10 bilim insan� Ailevi Akdeniz Ate�i hastal��� tan�s� i�in yeni bir teknolojik �r�n geli�tirdi. Geli�tirilen y�ntemle hastal���n tan�s� 30 dakikada belirlenecek.

Be� ayr� kurumda g�rev yapan T�rk bilim insanlar� ortak �al��malar� ile Ailevi Akdeniz Ate�i hastal��� tan�s� i�in yeni bir teknolojik �r�n geli�tirerek �nemli bir ba�ar�ya imza att�. Y�r�t�c�l���n� �zmir Biyot�p ve Genom Merkezi'nin yapt��� T�B�TAK taraf�ndan desteklenen ve patent ba�vurusu yap�lan uluslararas� ve ulusal arenada hastal��� tan�s�n�n belirlenmesinde ilk olarak kullan�lacak y�ntemin Ailevi Akdeniz Ate�i hastalar� i�in umut olmas� bekleniyor.

"Hastal���n tan� s�recindeki problemler hastalara b�y�k s�k�nt�lar ya�atmakta"

Projenin tamamen yerli bir �al��ma oldu�una dikkat �ekerek hastadan al�nan kan �rne�i ile yar�m saat gibi k�sa bir s�rede hastal���n tan�s�n� sa�layan, ta��nabilir, optik sens�r teknolojisi kullan�larak geli�tirilen y�ntemin bir ilk oldu�unu ifade eden �n�n� �niversitesi �ocuk Sa�l��� ve Hastal�klar� �ocuk Romatoloji B�l�m� ��retim �yesi Dr. Ceyhun A�ar�," Ailevi Akdeniz Ate�i T�rkiye'de yayg�n g�r�len genetik hastal�klardan biri, fakat tan�s�nda b�y�k problem olan hastal�klardan biri ayn� zamanda. Tan� s�reci 3-4 ay s�rebiliyor. Bu nedenle eksik tedavi alan veya yanl�� tedavi ba�lanan bir �ok hasta olabilmekte. Hastal���n tan� s�recindeki problemlerden dolay� da bu hastalar b�y�k s�k�nt�larla kar��la�makta ve konforsuz bir ya�amdan tutun b�brek yetmezli�ine kadar giden bir s�reci ya�ayabilmekteler. Bu tan� a�amas�ndaki s�k�nt�lardan dolay� hastal�k �zerine ara�t�rma yaparken, bu hastal�kta �nemli olan pyrin adl� bir proteinin tan� da kullan�labilece�ini d���nd�k ve bu ama� do�rultusunda projeyi geli�tirdik. Bu konuda da pyrin proteinini belirleyecek sens�r tasar�m� i�in Dr. Arif Engin �etin ve Do�.Dr. Seda Nur Topkaya �etin hocalar�m�zdan destek ald�k. Bu hastal�kta buldu�umuz tan� y�ntemi h�zl� bir tan� y�ntemi. �� d�rt ay s�ren bazen y�llarca tan� konamayan hastalarda yar�m saatte sonu� verebilen ve y�zde doksan�n �zerinde do�ru tan� koyabilen bir y�ntem. �al��ma daha geni� hasta guruplar�nda da farkl� projelerle de devam edecektir. Projede tasarlanan, patent ba�vurusu yap�lan ta��nabilir sens�r cihaz� ileriki s�re�lerde piyasaya s�r�lebilecek hastanelerde kullan�labilecek y�ksek bir potansiyele sahiptir " dedi.

"Projedeki amac�m�z alternatif yeni bir tan� y�ntemi geli�tirmekti"

Projedeki ama�lar�n�n hastal�ktaki ana sorunu belirledikten sonra alternatif yeni bir tan� y�ntemi geli�tirmek oldu�unu kaydeden Malatya Turgut �zal �niversitesi M�hendislik ve Do�a Bilimleri Fak�ltesi Biyom�hendislik B�l�m�'nden Dr. �dil Karaca A�ar� ise "Projemiz fikirsel anlamda �ekillendikten sonra biz projenin yaz�m a�amalar�na h�zl�ca ge�tik. Yaz�m a�amas� esnas�nda t�m proje ekibini ve i� paketlerini olu�turup, T�B�TAK'a sunduk. Proje kabul edildikten sonra aktif bir �ekilde projenin deneysel a�amalar�na ba�lad�k. Projemiz 4 �niversite ve uluslararas� bir ara�t�rma merkezi yani 5 kurum ile beraber ilerledi. Kurumun bir aya��n� Malatya'da bulunan Turgut �zal �niversitesi, di�er aya��n� �n�n� �niversitesi, bir di�er aya��n� �zmir'de bulunan Uluslararas� Biyot�p ve Genom Merkezi, Dokuz Eyl�l �niversitesi ve �zmir Katip �elebi �niversitesi olu�turdu. Proje amac�m�z FMF hastal��� i�in alternatif yeni bir tan� y�ntemi geli�tirmekti. Bunun i�in rotam�z� optik sens�r sistemlerine �evirdik" ifadelerini kulland�

"4 �niversite ve bir uluslararas� ara�t�rma merkezinin katk�lar� ile geli�tirilen multidisipliner bir projedir"

Projenin be� farkl� kurumun ortak �al��mas�yla geli�tirildi�ini kaydeden Dr. �dil Karaca A�ar�, "Projede; optik sens�r sistemlerinin �l��m yapabilmesi i�in farkl�, �oklu fonksiyonel kimyasal y�zey modifikasyonlar� a�amas�nda benimle birlikte Prof. Dr. S�leyman K�ytepe, antikor ve antijen y�zey tasar�m�nda Prof. Dr. Burhan Ate�, sentezlerin aktif t�m bilimsel takibinde Prof.Dr. Turgay Se�kin ve Prof. Dr. �smet Y�lmaz hocalar�m�z g�rev ald�. Biyosens�r k�sm�n�n tasar�m� ve elektronik t�m dizayn�n ger�ekle�tirilmesi Dr. Arif Engin �etin ve Do�. Dr. Seda Nur Topkaya �etin hocalar�m�z taraf�ndan ger�ekle�tirdi. FMF hasta ve kontrol gruplar�n�n temininde Prof. Dr. Erbil �nsal, Do�. Dr. Balahan Bakay ve Dr.��retim �yesi Ceyhun A�ar� hocalar�m�z destek oldu " �eklinde konu�tu

"FMF hastalar� i�in yerli milli erken tan� y�ntemi geli�tirildi"

Projeyle y�zde 90'n�n �zerinde olumlu datalar elde edildi�ini aktaran Dr. �dil Karaca A�ar� " Multidisipliner olan projede �al���lan hasta �rnekleri ile optik sens�r sistemlerinde y�zde 90'n�n �zerinde olumlu datalar elde edildi. B�ylece proje �er�evesinde FMF hastal��� tan�s� i�in uluslararas� ve ulusal literat�re alternatif bir y�ntem ba�ar� ile kazand�r�ld�. FMF hastalar� i�in yerli, milli erken tan� y�ntemi geli�tirmi� olman�n manevi mutlulu�unu ekip�e ya�amaktay�z "diye konu�tu.

9.1.2023 1 - 63946