|
Hamile bir kad�n i�in tedavi g�rd��� t�p bebek merkezinden kendisine yanl�� bir embriyo nakledildi�ine dair bir telefon gelmesinden daha korkun� bir haber olabilir mi? Oysa bu tarz olaylara pek �ok �lkede rastlamak m�mk�n. Mesela, Hollanda Utrecht'teki bir hastane, farkl� hastalardan al�nan spermlerin kar��t�r�lmas�na ba�l� olarak 26 muhtemel d�llenme hatas� vakas�n� inceliyor. 2010 y�l�nda sadece �ngiltere'deki t�p bebek merkezlerinde 564 adet �ok ciddi hata yap�ld��� ortaya ��kt�. Medyada geni� yer alan bu son olay, t�p bebek (IVF) tedavi y�ntemlerinin g�venli�iyle ilgili zaten var olan endi�elerin ne yaz�k ki artmas�na sebep oldu. Peki ne yapmal�? Kad�n Hastal�klar� Do�um ve T�p Bebek Uzman� Op. Dr. Bet�l G�rgen, t�p bebek laboratuvarlar�nda hatalar�n �nlenmesi i�in al�nmas� gereken �nlemler hakk�nda �u bilgileri verdi: HATA ORANI SIFIR OLMALI "Tabii ki her sekt�rde oldu�u gibi bu alanda da hata yapman�n olas� bir durum oldu�unu s�ylemek zorunday�z ama i�iniz gere�i gamet h�creleri ve embriyolarla �al���yorsak, o zaman hata oran�n� s�f�ra indirmemiz gerekiyor. ��nk� t�p bebek tedavisinde yap�lan hatalar�n �ok a��r sonu�lar� olabiliyor. Duygusal, psikolojik, sosyal ve yasal y�nlerden bir �ocuk i�in anne-babas�n�n, bir anne-baba i�in de �ocu�unun kim oldu�unu bilmekten daha �nemli ne olabilir? Ne yaz�k ki hastalar, IVF laboratuvarlar�nda al�nan g�venlik �nlemlerinin neler oldu�unu bilmedi�i ve genelde bu konular konu�ulmad��� i�in, b�yle haberler IVF tedavisi g�ren �iftler aras�nda endi�elere, t�p bebek kliniklerine ve �al��anlar�na kar�� da g�ven kayb�na sebep oluyor. �reme tedavilerinin ki�ilerde zaten belli bir miktar strese sebep oldu�unu d���n�rsek, bu t�r haberlerle �iftlerin korkular�n�n ve ya�ad�klar� stresin daha da �ok artmas� do�al. OLUMSUZ D���NCELERE KAPILMAYIN Ancak, hi� kimse t�p bebek tedavisi s�re�lerinde meydana gelen hatalar�n, eksikliklerin medya taraf�ndan a��k�a duyurulmas�ndan dolay� bu tedaviye kar�� olmamal� ve t�p bebek tedavisi g�renler de olumsuz d���ncelere kap�lmamal�d�r. �ncelikle t�p bebek tedavisi g�ren �iftler ve t�p bebek klinikleri aras�ndaki ili�kinin tamamen g�vene dayal� olmas� gerekir. Bunu olu�turman�n yolu, kliniklerdeki t�m prosed�rlerin hataya yol a�mayacak �ekilde do�ru ve izlenebilir �ekilde yap�lmas�ndan ge�er. RADYO FREKANSI S�STEMLER� Bu y�zden g�n ge�tik�e yeni �nlemler geli�tiriliyor. Mesela son zamanlarda yurt d���ndaki baz� IVF laboratuvarlar�nda radyo frekans� sistemleri kullan�lmaya ba�lad�. Bu sistemler kad�n ve erkek gamet h�crelerinin ve bu h�crelerin olu�turdu�u embriyolar�n tan�mlanmas�n� yani kimlik tespitini sa�l�yor. Her hastadan al�nan numuneler bir kimlik barkodunun oldu�u bir mikro�ipe y�kleniyor ve her a�amada kullan�lan materyallerin �zeri embriyo transferi ger�ekle�ene kadar etiketleniyor. ��FT KONTROL YAPILIYOR Bununla birlikte, her laboratuar�n altyap� ve organizasyon bi�imi bu t�r sistemlerin kullan�lmas�na uygun olmayabilir. Bu sebeple, bizim gibi pek �ok merkez, �ifte kontrol�n oldu�u son derece g�venilir bir sistem kullan�yor. Bu g�venlik sisteminde t�p bebek tedavisinin her kritik a�amas� iki klinik �al��an� taraf�ndan y�r�t�l�yor. �al��anlardan biri laboratuvar s�re�lerini ger�ekle�tirirken, di�er �al��an izlenebilirli�in temin edilmesi i�in bu s�re�leri denetliyor. Sperm �rne�inin al�nmas�ndan, etiketlenmesinden ve haz�rlanmas�ndan ba�layarak, yumurta toplama, d�llenme, mikro enjeksiyon ve embriyo transferi ve kriyoprezervasyon (dondurarak saklama), t�m bu s�re�lerde muhtemel kar���kl�klar�n �nlenmesi i�in �ifte kontroller yap�l�yor. KAL�F�YE ELEMAN �ALI�TIRILMALI T�p bebek tedavisi muhte�em ve hala geli�mekte olan bir t�bbi y�ntem. Bu y�ntemi ak�ll�ca ve sorumlu bir �ekilde kullanmak her kad�n�n sa�l�kl� bir �ocu�a sahip olaca��n� garanti etmese de do�al �reme �a��nda olan her kad�na anne olabilmek i�in ciddi bir f�rsat sunuyor. Her kompleks t�bbi y�ntemde oldu�u gibi, t�p bebek tedavisinde de baz� riskler var ve bu riskler yap�lan �al��malarla ortadan kald�r�labilir. Ayr�ca �zellikle yo�un merkezlerin yeterli say�da ve kalifiye eleman �al��t�rmas� da �nemli bir husustur. Buradaki �nemli nokta bu y�ntemi iyile�tirmeye, risklerini azaltmaya �al��mak ve t�p bebek tedavisiyle ilgili ahlaki, yasal, finansal ve ticari meseleleri g�ndeme getirip bunlar� �srarl� bir �ekilde ��zmeye �al��mak kesinlikle t�p bebek tedavisine kar�� olmak de�il, tam aksine ki�ilerin bu tedaviden maksimum fayda sa�lamalar�n� ama�lamakt�r."
17.4.2018 - 32720
|