|
T�rkiye Psikiyatri Derne�i Ruh Sa�l��� ve Medya �al��ma Birimi Koordinat�r� Do�. Dr. Burhanettin Kaya, "t�kenmi� " bireylerin bulundu�u ortamlarda, bu s�recin di�erlerini de etkileyebildi�ini ve onlar�n da t�kenmi�lik ya�amalar�n� kolayla�t�rd���n� bildirdi.
Gazi �niversitesi T�p Fak�ltesi Psikiyatri Ana Bilim Dal� ��retim �yesi de olan Do�. Dr. Kaya, "t�kenme " kavram�n�n, yorgunluk, hayal k�r�kl��� ve i�i b�rakmayla karakterize bir durumu tan�mlamak i�in kullan�ld���n� s�yledi.
Yap�lan �al��malara g�re t�kenmi�li�in, sa�l�k �al��anlar�nda di�er meslek gruplar�na g�re daha fazla oldu�unu, ancak bunun her meslek grubunda g�r�lebilece�ini belirten Kaya, �u bilgileri aktard�:
"T�kenmi�lik, duygusal t�kenmi�lik, duyars�zla�ma ve azalm�� ba�ar� duygusu olmak �zere �� ayr� bi�imde ya�anabilir. Bu de�i�iklikler i�e ba�l� tutum ve davran��larda de�i�ikliklerle kendini g�sterebilir. T�kenmi�li�in temel �zellikleri enerji kayb�, motivasyon eksikli�i, di�erlerine kar�� negatif tutum ve aktif olarak geri �ekilmeyi i�erir. Bunun yan� s�ra fiziksel t�kenme, kronik yorgunluk, �aresizlik, �mitsizlik, negatif bir kendilik alg�s�, duygusal ve zihinsel t�kenme de t�kenmi�li�in g�stergelerindendir. "
D�rt Evresi Var
T�kenmenin d�rt evresi oldu�unu ancak bunun ki�inin bir evreden di�erine ge�ti�i kesintili bir s�re� �eklinde de�il, birbiri i�ine ge�mi� s�re�ler �eklinde kendini g�sterdi�ini anlatan Kaya, "�dealistik Co�ku Evresi " olarak tan�mlanan birinci evrede y�ksek bir umut, enerjide artma ve ger�ek�i olmayan boyutlara varan mesleki beklentiler sergilendi�ini s�yledi.
Bu evrede ki�i i�in mesle�inin her �eyin �n�nde oldu�unu, uykusuzlu�a, gergin �al��ma ortamlar�na, kendine ve ya�am�n di�er y�nlerine zaman�n� ve enerjisini ay�ramay���na kar�� �st�n bir uyum sa�lama �abas� ortaya konuldu�unu belirten Do�. Dr. Kaya, ikinci evrenin ise "dura�anla�ma " olarak tan�mland���n� bildirdi.
Bu evrede art�k istek ve umutta azalma ya�and���n�, ki�inin, mesle�ini uygularken kar��la�t��� g��l�klerden, daha �nce umursamad��� ya da yok sayd��� baz� noktalardan giderek rahats�z olmaya ba�lad���n� ifade eden Kaya, i� d���nda bir �ey yapmaman�n giderek sorguland���n� dile getirdi.
"Engellenme " diye tan�mlananan ���nc� evrede, ki�inin insanlar�, �al��ma sistemini, olumsuz �al��ma ko�ullar�n� de�i�tirmenin ne denli zor oldu�unu fark etti�ini, a��r� bir engellenmi�lik ve hayal k�r�kl��� duygusu ya�ad���n� bildiren Kaya, "Hasta bu durumda uyum sa�lamaya odakl� savunma ve ba�a ��kma �abalar�n� harekete ge�irir. Kulland��� uyum bozucu savunmalar ve ba�a ��kma stratejileri ile t�kenmi�li�i daha da ilerletir. Giderek kendini geri �ekme, ka��nma �eklinde bireyin ki�isel �zelliklerine da ba�l� olan davran��lar g�zlenir " diye konu�tu.
Kaya, "Apati " denilen d�rd�nc� evrede ise tepkisizli�in hakim oldu�unu, bu evrede duygusal kopma, duyars�zla�ma, donukla�ma, derin bir inan�s�zl�k ve umutsuzluk g�zlendi�ini anlatt�.
Hastan�n bu d�nemde mesle�ini ekonomik ve sosyal g�vence i�in s�rd�rd���n� ancak zevk almad���n�, b�yle bir durumda i� ya�am�n�n ki�i i�in bir doyum ve kendini ger�ekle�tirme alan� olmaktan uzak bir yer haline geldi�ini anlatan Kaya, hastan�n s�k�nt� ve mutsuzluk veren bir ortamda bulundu�unu s�yledi.
�zellikle Aciller T�ketiyor
�zelikle acil servislerin �al��ma ko�ullar� gere�i s�kl�kla fiziksel dikkat gerektiren, �al��anlar i�in s�rekli merhamet, sempati ve ac�ma i�in a��r y�k olu�turan yerler oldu�una dikkati �eken Kaya, bu ortamda �al��man�n yaratt��� stresin ki�iyi duygusal a��dan g��s�zle�tirdi�ini ve t�ketti�ini aktard�.
Do�. Dr. Burhanettin Kaya, destek sistemlerinin olmamas�n�n da t�kenmi�li�i art�rd���n�, i�e devaml�l���n ve �retkenli�in azalmas�na yol a�t���n� ifade ederek, "T�kenmi�lik 'bula��c�' bir durumdur. T�kenmi� bireylerin bulundu�u ortamlarda bu s�re� di�er bireyleri de etkileyebilmekte ve onlar�n da t�kenmi�lik ya�amalar�n� kolayla�t�rmaktad�r " diye konu�tu. - Ankara
3.6.2013 0 - 12739
|