|
Klinik Psikolog Aylin �pek Timur, "Bask�c� aile ortam�nda b�y�yen ki�ilerde, bu tip davran��lar daha fazla g�r�l�yor. �iddet, yetersiz ilgi ve sevgi ortam�, ihmal ve istismar �ocuklarda anksiyete, depresyon ve davran�� bozukluklar�n�n geli�mesine sebep oluyor. �ocuklar i�in t�rnak yeme davran��� psikolojik etkilenmenin bir ifadesi olarak g�r�lebilir" dedi.
T�rnak yeme al��kanl���n�n zararlar� Kovid-19 salg�n� ile el hijyeninin �n plana ��kt��� bu d�nemde daha �nemli hale geldi. Bu davran���n aile i�inde fark edilmemi� sorunlar�n ��z�m� i�in bir sinyal ve �ans olarak g�r�lmesi gerekti�ine dikkat �eken �stanbul Kent �niversitesi'nden Klinik Psikolog Aylin �pek Timur, �nlenmesi i�in tavsiyelerde bulundu.
Aile i�i olumsuzluklar, d��lanma, akran zorbal���, s�nav stresi gibi sosyal etmenlerinin bu tip psikolojik belirtilere neden olaca��n� belirten Timur, hangi fakt�rlerin t�rnak yeme davran���na yol a�t���n� bilmek aileler i�in nedenleri bulma ve d�zeltebilmede yard�mc� olabilece�ini s�yledi.
�ocuk, ergen ve yeti�kinlerde, genellikle fark�nda olmadan i�ten gelen bir d�rt� ile t�rnak yeme davran���n�n yap�ld���n� belirten Timur, "Bunun sonucunda t�rnaklar�n kanamas�, ellerde s�zlama, k�t� g�r�n�me yol a�t��� i�in ki�i k�t� hissedip, pi�manl�k ya da su�luluk duygular� hissetse de yine duygusal olarak zorland��� bir anda ayn� davran��� g�stermektedir. Bu bazen kurtulmas� zor g�r�nen bir k�s�r d�ng�ye benzemektedir" diye konu�tu.
EN B�Y�K ETKEN BASKICI A�LE YAPISI
Otoriter, bask�c� aile ortam�nda bu tip davran��lar�n daha fazla g�r�ld���n� aktaran Klinik Psk. �pek Timur, "Aile i�i ileti�im sorunlar�, �iddet, yetersiz ilgi ve sevgi ortam�, �ocu�un s�rekli azarlanmas�, ihmal, istismar, �ocu�un g�ven verici bir ortamda bulunmamas�, ebeveynlerde bo�anma gibi nedenlerle �ocukta kayg�, s�k�nt�, �fke davran��lar� yo�un olarak ya�an�r. Bunun sonucunda �ocuklarda anksiyete, depresyon ve davran�� bozukluklar�n�n geli�mesine sebep olur. Depresyon belirtilerini yeti�kinlerden farkl� bi�imde g�steren �ocuklar i�in t�rnak yeme davran��� psikolojik etkilenmenin bir ifadesi olarak g�r�lebilir. �rne�in; olu�an �zg�ven sorunu ve kayg� kar��s�nda �ocuk t�rnak yeme davran��� ile kendini rahatlatman�n bir yolunu bulmu� olabilir. Bunu bebeklikte parmak emerek kendini avutan bir bebe�in davran���n�n devam� olarak da d���nebilirsiniz. Buna ek olarak bahsi ge�en durumlar�n hi�biri olmadan da sadece evde t�rnak yeme davran��� olan bir modelin bulunmas� da �ocuklarda t�rnak yeme davran���n�n bir sebebi olabilmektedir" ifadelerini kulland�.
3 � 4 ya� �ocuklar�nda t�rnak yeme davran��� kar���nda ebeveynlerin kayg�land�klar� fakat en etkili m�dahalenin 'hi�bir �ey yapmamak' oldu�unu s�yleyen Timur, "Evet kula�a garip gelmekte ve 'Nas�l yani b�rakal�m da yemeye devam m� etsin? Al��kanl�k haline mi gelsin?' d���ncesini uyand�rabilecek bir uygulama gibi g�z�kebilse de bu ya� grubu �ocuklar�nda uyarmak, yapt��� davran��� ona fark ettirmek, yapmamas�n� s�ylemek davran���n daha s�k yap�lmas�na neden olmakta ve beraberinde kayg� ve su�luluk duygusunu getirmektedir. Bu ya� grubunda ebeveynler aile i�inde yolunda gitmeyen durumlar� belirleyerek neden olmu� olabilecek fakt�rleri d�zeltmeye y�nelmelidirler ve �ocuklar�na dolayl� yoldan yard�m etmelilerdir. Daha b�y�k ya� grubu �ocuklarda ve ergenlerde ise art�k t�rnak yeme davran��� ve sonu�lar�n�n daha fark�nda bir geli�im seviyesinde olan �ocuklarla ve ergenlerle hem davran��sal hem bili�sel m�dahaleler ile yard�m edilebilmektedir" dedi.
TIRNAK YEME ALI�KANLI�INI BIRAKMANIN YOLLARI
Klinik Psk. �pek Timur �ocuklarda ve ergenlerde t�rnak yeme davran���n� b�rakmalar�na yard�m etmek i�in yap�labilecekleri ��yle s�ralad�:
"Ailelerin �ocu�un davran��� y�z�nden 'hala bebek gibi t�rnak yiyorsun', 'ellerin ne kadar �irkin g�z�k�yor' gibi incitici c�mlelerle onlar� damgalamamalar�, utan� ve su�lulu�a yol a�mamalar�, bunu istemsiz ve fark�nda olmadan yap�yor olduklar�n� unutmamalar�d�r. Bu davran��� bir 'durum' olarak ele al�p, olumsuz sonu�lar�n ne oldu�u, �ocuk ile ya�amda zorland��� alanlar�n ne oldu�u, hangi olumsuz duygular� yo�un ya�ad��� konu�ulmal�, ev ve okul ortam�nda kendisini zorlayan fakt�rlerin ne oldu�u belirlenmeli ve bu etkilerin ortadan kald�r�lmas�nda birlikte hareket edilmelidir."
"�ocu�un t�rnak yiyerek asl�nda psikolojik olarak zorland���n� g�sterdi�i ak�ldan ��kar�lmamal�d�r. Devam�nda okul ve di�er �evresinde d�zenlemeler yap�p kendisine bu konuda uyar�lar yap�lmamas�, utand�r�lmamas� laz�m."
"T�rnak yeme iste�i geldi�inde dikkatini ba�ka y�ne �evirme, bu iste�i sonraya erteleme, iste�i kontrol edebildi�ini g�rmesini sa�lanmal�d�r.
"Ellerinin haftal�k olarak foto�raf�n� �ekip geli�imi ve g�r�n�mdeki d�zelmeyi g�rmesini sa�lanmal� ve kutlanmal�d�r."
"T�rnaklar� k�sa tutma, el bak�m�n� ��retme, t�rnaklar� kremleyerek s�rekli yumu�ak kalmalar�n� sa�lama k�z �ocuklar�nda basit manik�r uygulamalar�na y�nelik ara�lar al�nmal�d�r."
"T�rnak yedi�ini fark etmeyen �ocuklarda aile bireyleri ve ��retmen aras�nda hat�rlat�c� bir ipucu belirleme ve t�rnak yedi�inde onun fark etmesine yard�m edilmelidir."
"T�rnak yemenin sadece bir davran��sal al��kanl�k oldu�u ve de�i�ebilece�i vurgusu yap�lmal�d�r."
"Temelde �ocu�un �zg�ven ve psikolojik iyi olu�u desteklenmelidir."
"Okul �ncesi e�itim �ocu�a g�ven ve kabul ortam�n� sa�laman�n yan� s�ra bu davran���n peki�memesi i�in ��retmenin kendi tutumu ve s�n�f i�i �ocuklar aras� etkile�imlerin niteli�i konusunda iyi birer g�zlemci olmalar�, sa�l�kl� ortam�n olu�umu ve s�rmesine dikkat etmeleri �nemlidir.
"Uyum ve davran�� sorunlar� ile ilgili aile e�itimleri d�zenlenmesi, ailelerin bu konuda fark�ndal�klar�n�n art�r�lmas� ve onlara destek verilmesi �nem kazanmaktad�r."
20.1.2021 - 50661
|