Tayland'da Ma�aradan Kurtar�lan �ocuklarda Hangi Hastal�klar Olabilir?

Tayland'da ma�aradan kurtar�lan 12 erkek �ocuk karantinaya al�nd�. Peki, bu �ocuklar hangi hastal�klar� ta��yor olabilir ve bu hastal�klar�n ciddilik derecesi nedir?

A�LELER HEN�Z �OCUKLARINA KAVU�AMADI

23 Haziran'dan beri Tayland'daki Tham Luang ma�aras�nda mahsur kalan 12 �ocuk ve onlar� �al��t�ran futbol antren�rleri nihayet kurtar�l�p yak�ndaki bir hastaneye kald�r�ld�.

Endi�eyle onlar� bekleyen aileleri ise �ocuklar�n� g�rmek i�in bir s�re daha beklemek zorunda kalacak.

KORUYUCU G�YS� �LE 2 METRE MESAFEDEN G�REB�LECEKLER

Zira t�m� hastanede karantina alt�na al�nm�� durumda. �ocuklar bir�ok teste tabi tutulurken ailelerinin dokunmas� ve sar�lmas�na izin verilmiyor. Testler sorunsuz ��ksa da onlarla ilk g�r��meleri iki metre mesafeden olacak ve ailelerin koruyucu giysi giymeleri gerekecek.

Peki doktorlar neden bu kadar tedbir al�yor?

�L�MC�L M�KROPLAR OLAB�L�R

Tham Luang ma�ara kompleksini her y�l binlerce ki�i ziyaret edip hayran kalsa da, ma�aran�n derinliklerinde nelerin yatt��� pek bilinmiyor. Tropik ma�aralar �l�mc�l enfeksiyonlara yol a�abilecek mikroplar bar�nd�rabilir.

��ER�S� TEHL�KEL� HAYVANLARLA DOLU

Bu ma�aralar, ku�, yarasa, s��an gibi bir�ok canl� bar�nd�r�r. Bu hayvanlar�n kuduz, Marburg vir�s� ve mantarla bula�an �e�itli hastal�klar ta��ma riski s�z konusu. Ma�aran�n derinliklerine gidildik�e zehirli �r�mcek, k�rkayak ve akreplere de rastlan�r. Bu canl�lar �zerindeki keneler, bazen terk edilmi� binalarda da bula�an 'ma�ara ate�li hastal���' gibi nadir hastal�klar ta��r.

NEM DE B�Y�K TEHL�KE

Ma�arada ayr�ca su ve nem kaynakl� sorunlar da vard�r. Kire�ta��ndan olu�an ma�aralar s�rekli olarak yer �st�nden nem al�r. Ma�aran�n ilk olu�umu da bu �ekilde olmu�tur zaten: �atlaklardan s�zan su damlaya damlaya kayay� eritip oyuk a�ar. Ma�aradaki bu sulu ortam havas�zl�kla birle�ince baz� yerlerde nem oran�n�n neredeyse y�zde 100'e ��kmas�na neden olur.

HAVASI MANTARLARLA DOLU

Yarasalar�n ya�ad��� ma�aradaki hava hastal�k ta��yan mantarla doludur. Ma�aran�n su, �amur ve hayvan pisli�iyle dolu taban� ise bakteri ve parazitler i�in bulunmaz bir ortam yarat�r.

B�t�n bunlara ek olarak ma�aran�n karanl�k olmas�n�n yaratt��� tehlikeler vard�r. �yle karanl�kt�r ki burada ya�ayan bir�ok canl� g�rme duyusuna ihtiya� duymayacak �ekilde evrilmi�tir. Bazen astronotlar uzay yolculu�una ��kmadan �nce dengesizli�e uyum sa�lamak i�in bir s�re karanl�k ma�aralarda e�itime tabi tutulur. Ma�arada t�m�yle karanl�kta olmak, y�r�meye �al���rken p�r�zl� y�zeylerde yaralanma riskini ve buna ba�l� enfeksiyon riskini art�r�r.

Bunlardan biri, bir mantar enfeksiyonu olan histoplazmozdur. Bu mantar nemli ortamdaki ku� ve yarasa pisli�inde bulunur. Aylar boyu kullan�lmas� gereken mantar ila�lar� ile tedavi edilebilen bu enfeksiyon, bula�t��� 20 �ocuktan birinin, yeti�kinlerin ise y�zde 8'inin �l�m�yle sonu�lan�r. Ba����kl�k sistemi zay�flam�� ki�ilerde daha b�y�k risk olu�turur.

HAYVAN DI�KISI DA B�Y�K SORUN

Histoplazmoz yarasa d��k�s�ndan �ok kolay kap�labilen bir enfeksiyondur. Ma�aralarda bulunan bir di�er mikrop da helezon �eklindeki Leptospira adl� bakteridir. S��an gibi kemirgen hayvanlar�n idrar ve t�k�r�k gibi v�cut s�v�lar�yla yay�l�r. Bu s�v�larla kirlenmi� sularda ya�ayan bu bakteri, derideki ufak bir kesikten, a��z, burun, g�z ve hatta akci�erlerden v�cuda girebilir.

Bu bakteri Weil hastal���na yol a�ar. Grip belirtileriyle ba�layan bu hastal�k, y�zde 5-15 vakada i� kanama ve organ yetmezli�ine kadar g�t�rebilir. Bu bakteri ma�aralara giren insanlar� etkiler. 2005'te Malezyal� bir adam ma�araya girdi�i i�in antibiyotik almas�na ra�men bu hastal��a yakalanm��t�.

EN B�Y�K TEHL�KE MEL�O�DOZ

Fakat Taylandl� �ocuklar�n kar�� kar��ya oldu�u en b�y�k hastal�k riskinin melioidoz oldu�u s�yleniyor. Tropik b�lgelerde g�r�len bu hastal�k y�lda 165 bin ki�iyi etkiliyor ve bunlar�n yar�s� �l�mle sonu�lan�yor.

Toprakta bulunan bir bakterinin yol a�t��� bu hastal�k pirin� tar�m� gibi s�radan bir yoldan edinilebilir. Bir�ok mikrobik enfeksiyonlar�n belirtisi olan �ks�r�k ve ate� gibi semptomlarla ortaya ��kt��� i�in te�hisi g�� olabilir. Ayr�ca bu bakteri bir�ok antibiyoti�e kar�� g��l� bir ba����kl�k geli�tirmi�.

Taylandl� �ocuklar�n kan tahlilleri ile hangi mikroplara maruz kald�klar� tespit edilebilecek. Ancak enfeksiyon varsa bile hen�z belirtileri ortaya ��kmam�� olabilir. Zira kulu�ka d�nemi 21 g�n� bulabiliyor.

Fakat enfeksiyon bulunmas� halinde bile tedavisi m�mk�n. Melioidoz tedavisinde h�zl� davranmak b�y�k �nem ta��yor. Ancak �ocuklar hala ma�arada iken tedbir olarak antibiyotik tedavisine ba�lanm��t�.

HER MA�ARA AYNI DE��L

Ma�aralarda ke�if yapmay� planlayanlar basit �nlemlerle riskleri asgariye indirebilir. Yarasa ve kemirgen d��k�s�yla temas� �nlemek i�in lastik �izmeler giyilebilir.

��karken soyunup hem v�cudu hem de �izmeleri temiz sudan ge�irmek yararl� olur. Fakat t�m ma�aralar� hastal�k yuvas� olarak da g�rmemek gerekir. Risk derecesi ma�aran�n yerine ve i�inde ya�ayan canl�lara ba�l�d�r.

Uzmanlar bir�ok ma�aran�n yery�z�ndeki en temiz ortamlar oldu�unu, ancak Taylandl� �ocuklar�n mahsur kald��� ma�ara tropik b�lgede oldu�u ve su bask�n�na u�rad��� i�in bir�ok hastal��� bar�nd�rabilece�ini belirtiyor.

11.7.2018 - 34043