|
Ceviz, besin de�erleri a��s�ndan lifler, vitaminler ve mineraller ile sa�l�kl� ya�lar i�erdi�i i�in son y�llarda s�per g�da olarak tan�mlan�yor. Ceviz, tad� ve kullan�m alan� �e�itlili�i ile de en �ok tercih edilen ya�l� tohumlar grubuna giriyor. Kuruyemi� s�n�f�nda de�erlendirilen cevizin v�cut �zerinde �ok say�da olumlu etkisi bulunuyor. D�zenli t�ketildi�inde ba���l�k sistemini g��lendiriyor, cilde parlakl�k veriyor ve k�r���kl�k olu�umunu engelliyor. Kandaki melatonin seviyesini y�kselterek uyku d�zenine katk� sa�l�yor.
Ceviz kabuklu saklanmal�
Sonbahar ve k�� mevsiminde tazeli�ini uzun s�re koruyan ceviz uygun �artlarda kurutulduktan sonra �i� olarak hemen t�ketilmeyecekse kabuklu olarak saklanmal�d�r. Serin, kuru bir yerde muhafaza edildi�inde uzun s�re tazeli�ini korumaktad�r. E�er kabu�u k�r�ld�ysa, hava almayan uygun saklama kaplar�nda 6 ay buzdolab�nda, 1 y�l da derin dondurucuda muhafaza edilmelidir. �i� ve kavrulmu� ceviz neredeyse ayn� miktarda kalori, protein, ya�, karbonhidrat ve lif i�erir. �i� ve uygun ko�ullarda kurutulmu� kuruyemi� aras�ndaki besin de�eri farklar� minimum d�zeydedir. Ancak cevizi �i� olarak t�ketmek her zaman daha sa�l�kl�d�r. �i� olarak de�il kavrulmu� olarak t�ketilecekse, yakla��k 15-25 dakika boyunca en fazla 140 santigrat derecede kavrulmal�d�r. Y�ksek �s� derecesinde yap�lan kavurma i�leminde zararl� maddeler (akrilamid, trans ya�lar) olu�abilmektedir. Bu s�cakl�kta yap�lan kavurma i�leminde ise cevizin besin de�erlerinin kayb� en aza inecektir. Ya� asitleri neredeyse hi� zarar g�rmeyecek, amino asitler ve �ekerler aras�ndaki reaksiyon olarak tan�mlanan akrilamid olu�ma olas�l��� azalacakt�r. Yap�lan ara�t�rmalarda akrilamidin maddesinin, kansere neden oldu�u belirlenmi�tir. Kavrulmu� ceviz ise sadece birka� g�n bekletilmelidir. ��nk� kavrulmu� kuruyemi�lerin dayan�kl�l��� son derece d���kt�r.
Rengi, kokusu ve tad� kontrol edilmeli
Kurutulmu� ya da kavrulmu� ceviz sat�n al�rken renk, koku ve tat kontrol edilmelidir.�zellikle kavrulmu� kuruyemi�ler genellikle �lkemizde ya�lanm��, tuzlanm�� ya da �ekerli olarak paketlerde sat�lmaktad�r. Bu y�zden paket i�eri�ine dikkatlice bak�lmal�, zararl� katk� maddesi i�eren �r�nler al�nmamal�d�r. Cevizi ���tme i�lemi ise kesinlikle evde yap�lmal�d�r. �i� kuruyemi�lere bakterilerin bula�ma (kontamine) olas�l��� d���kt�r. Ancak �i� ve kavrulmu� kuruyemi�ler uygun �ekilde kurutulmad�ysa k�f toksinleri olu�abilmektedir. G�da kontrolleri s�ras�nda ithal edilen sert kabuklu yemi�lerin bozulma olas�l���n�n daha y�ksek oldu�u belirlenmi�tir. Her zaman k�f toksinini gidermek i�in �nlem al�nmal�d�r.
Cevizin 4 �nemli faydas�
Yap�lan ara�t�rmalarda cevizin v�cut �zerindeki olumlu etkisi kan�tlanm��t�r. Cevizin besin de�erleri, Orta �a�'dan erken d�neme kadar bilim adamlar� taraf�ndan ara�t�r�lmaktad�r. Yakla��k 90 besin maddesi i�eren ceviz, insan sa�l��� �zerinde son derece olumlu bir etkiye sahiptir.
Magnezyum, �inko, bak�r, demir, fosfor, bir dizi vitamin i�eren ceviz; iyi ya�lar, folik asit, demir ve potasyum a��s�ndan zengindir. Sa�l�kl� ve dengeli beslenme konusunda ger�ek bir s�per g�dad�r.
Antioksidanlar�n bollu�u nedeniyle, ya�lanmaya ba�l� hastal�klar, kanser ve kardiyovask�ler sistem hastal�klar�n� �nlendi�i bilinmektedir.
Ceviz gl�tensiz bir diyet i�in de uygundur. Vejetaryenler ile veganlara bir dizi besin ve vitamin deste�i sa�lamaktad�r.
Yap�lan ara�t�rmalarda, d�zenli ceviz t�ketenlerde k�t� kolesterol olarak tan�mlanan LDL'nin yemeklerden sonra ortaya ��kan oksidatif hasar�n� �nledi�i belirlenmi�tir.
Ceviz ba��rsaklara iyi geliyor
Cevizin yapraklar�n�n mide ve ba��rsak problemlerinin ��z�m�nde yard�mc� oldu�u bilinmektedir. Kendisi kadar de�erli olan ceviz yapraklar�, Orta �a�'da t�bbi ama�lar i�in kullan�lm��t�r. Mukoza zar�n�n iltihaplanmas�na kar�� koyabilecek y�ksek ac� ve tanen i�eri�ine sahiptir. Ceviz yapraklar�ndan yap�lan �ay idrar s�kt�r�c� etkiye sahiptir ve mide bulant�s� ile ishale iyi gelmektedir. Ceviz yapraklar�, ayr�ca cilt sorunlar� ile u�uk ve a��r� terleme konusunda destekleyici tedavi olarak kullan�lmaktad�r. Kad�nlar i�in ceviz yapra�� �ay�n�n adet d�zensizli�ine iyi geldi�i ve adet kramplar�n� hafifletti�i belirlenmi�tir.
Ceviz kilo vermede etkili
Ak�amlar� televizyon ba��nda cips veya �ikolata yeme al��kanl���n�z varsa bunun yerine daha sa�l�kl� olan ceviz t�ketebilirsiniz.Lezzetli ve doyurucu oldu�u i�in a�l�k hissini azaltmaktad�r. Yap�lan ara�t�rmalarda da cevizin a�l�k hissini azaltt��� ve i�tah� �nlemeye yard�mc� oldu�u belirlenmi�tir. Sa�l�kl� ya� oran�n�n y�ksek olmas� nedeniyle cevizin 100 gram�nda yakla��k 674 kalori vard�r. Sa�l�kl� bir �ekilde kilo kaybetmek ve �ncelikle kaloriye odaklanmak i�in ceviz t�ketirken son derece dikkatli olunmal�d�r. G�nde 8 tam cevizden fazlas� t�ketilmemelidir.
�ekeri kontrol alt�nda tutuyor
Y�ksek oranda protein ve ya� i�eren ceviz, v�cuda bol miktarda enerji sa�lar ve uzun s�reli tokluk hissi olu�turur. Cevizin d���k karbonhidrat y�zdesi nedeniyle kan �ekeri seviyelerini kontrol alt�nda tutmas� �eker hastalar� i�in ilgin� bir detayd�r. Az miktarda ceviz t�ketiminin bile diyabet geli�me riskini azaltt��� belirlenmi�tir. Ara�t�rmalar, haftada sadece bir avu� cevizin �eker hastal���na yakalanma riskini d�rtte bir oran�nda azaltabilece�ini g�stermi�tir.
Ceviz kolesterol� d���r�yor
Cevizin kolesterol� d���rd��� bilinmektedir. Bir�ok hastal�kla ili�kili olan y�ksek kolesterol ayn� zamanda haf�zay� olumsuz etkilemekte, strese neden olmakta ve koroner kalp hastal��� riskini art�rmaktad�r. Ayr�ca kolesterol�n, kanser ve fel� riski ile ba�lant�l� oldu�u bilinmektedir. Dolay�s�yla, kolesterol d�zeyine dikkat etmek ve diyet yoluyla d���rmek sa�l�k a��s�ndan �nemlidir. Ceviz y�ksek oranda alfa-linolenik asit (omega-3 ya� asitleri) ve alfa-linoleik asit (omega-6 ya� asitleri) i�erir. Ya�lar�n birbirine oran�, sa�l�kl� kolesterol bilincine sahip bir diyeti desteklemek i�in �nemlidir. Cevizin, LDL kolesterol�n� ya�l� deniz bal�klar�ndan daha fazla d���rd��� belirlenmi�tir.
Suyu da kendisi kadar yararl�
Ceviz yapraklar�n�n y�ksek 'tanen' i�eri�i vard�r. Kaynat�larak elde edilen ceviz suyu; akne, egzama veya �lserler gibi cilt rahats�zl�klar�n�n yan� s�ra y�zeysel olarak iltihaplanan cilt, a��z ve bo�azdaki mukoza zar�n�n tedavisinde kullan�labilmektedir. Ellerde ve ayaklarda a��r� terleme sorununa iyi gelmektedir. 2 ila 3 gram kurutulmu� ceviz yapra��, 100 ml su ile 10-15 dakika kaynat�ld�ktan sonra kullan�lmal�d�r. Cevizin kabuklar� y�zy�llard�r Anadolu'da k�k boya olarak kullan�lmaktad�r. Ancak ceviz kabu�unun t�ketilmesi �nerilmemektedir.
Ceviz ya�� vitamin deposu
So�uk pres y�ntemiyle cevizin ya�� ��kart�lmaktad�r. Son y�llarda �lkemizde ceviz ya��, lezzetli ve de�erli bir ya� olarak �ne ��kmaktad�r. Ceviz ya��, olgunla�m�� ve k�smen kavrulmu� cevizden yap�lmaktad�r. Yo�un, lezzetli bir tada sahip bu ya�, t�m d�nyada sa�l�kl� bir ya� olarak kabul edilmektedir. Ceviz ya��, yakla��k % 73 �oklu doymam�� ya� asitleri, % 18 tekli doymam�� ya� asitleri ve yakla��k % 9 doymu� ya� asitlerinden olu�maktad�r. Omega-3 ya� asitlerine ek olarak, �zellikle y�ksek B ve E vitamini i�eri�i ile dikkat �ekmektedir. Antihipertansif ceviz ya��, ayr�ca ya� metabolizmas�n� harekete ge�irmekte, cilt tahri�lerine kar�� kullan�lmakta ve ciltteki mantar olu�umunu engellemektedir. Ceviz ya��n�n dezenfekte edici etkisi de vard�r. Besin de�erlerinin kaybolmamas� i�in ceviz ya�� her zaman belli �s� derecesinde tutulmal�d�r. Ceviz ya��, k�zartmalar i�in uygun de�ildir.
Ceviz tansiyonu da d�zenliyor
Ceviz kalbe iyi geldi�i bilinmektedir. �ok say�daki �al��mada, cevizin besin bile�iminin kardiyovask�ler sistem �zerinde yararl� bir etkiye sahip oldu�unu belirlenmi�tir. Cevizin tansiyonu d�zenledi�i i�in y�ksek tansiyon hastalar� �zerindeki etkisi kan�tlanm��t�r. Antioksidanlar ve omega-3 ya� asitlerinin m�kemmel sinerjik kombinasyonu sayesinde damar sertli�ini azaltmakta ve kalp krizi riskini d���rmektedir. Ceviz zihin sa�l��� i�in �nemlidir. Cevizin i�indeki bile�enlerin beyin geli�imine olumlu etkileri vard�r. D�zenli ceviz t�ketimi haf�zay� da g��lendirmektedir.
Hamileler i�in de ceviz �nemli
Zengin ve dengeli beslenme �zellikle gebelik s�recinde �nemlidir. Anne adaylar� sadece kendilerinden de�il ayn� zamanda do�mam�� �ocuklar�n�n sa�l�kl� geli�iminden de sorumludur. Ceviz, y�ksek oranda folik asit ve demir i�eri�i nedeniyle d�zenli olarak t�ketildi�inde b�y�yen bebe�in geli�imi �zerinde olumlu etkileri olmaktad�r. Ancak gebeler t�ketmeden �nce uzman hekim g�r��� almal�d�r.
D�zenli t�ketildi�inde kanseri �nlemeye yard�mc� oluyor
Melatonin ve omega-3 ya� asitlerinin veya doymam�� ya� asitlerinin oran�n�n kanserin seviyesini d���rd��� ve k�t� huylu h�crelerin b�y�mesini engelledi�i �zerinde �al��malar yap�lmaktad�r. Sa�l�kl� bile�enler, serbest radikalleri n�tralize ederek h�creleri erken ya�lanmaya kar�� korumaktad�r. �zellikle d�zenli olarak ceviz t�ketmek prostat kanseri ve meme kanseri geli�me riskini azaltmaktad�r.
3.6.2021 1 - 53920
|