|
Amerika'da yap�lan bir ara�t�rmaya g�re spor takviyesi �r�nlerin etkilerinin y�zde 40'� yanl��. Etikette yazan bile�enler �r�n�n i�eri�inde bulunmuyor. Ara�t�rman�n sonu�lar�n� de�erlendiren Farmakoloji Uzman� Prof. Dr. Okan Y�llar, bilindik, b�y�k sanayi kurulu�lar�n�n �retti�i �r�nleri mutlaka hekime dan��arak kullanmak gerekti�ini s�yledi. Rakamlar�n �ok ciddi oldu�una dikkat �eken Prof. Dr. Y�llar, "Etikette yazan i�erikte olmak zorunda. Baz� �r�nlerde FDA'n�n onaylamad��� sak�ncal� buldu�u bile�enler de var. Bunlar g��l� aminler. Ki�i bunu kulland��� zaman sempatik sistemi uyar�l�r. Tansiyonu y�kselir, kalp �arp�nt�s� olur. ��tah kapan�r, uyku sorunu geli�ir. A��r spor yapan ki�iler b�yle takviye edici besinleri kullan�rsa kalp krizi, beyin kanamas� ge�irebilir" dedi. Sa�l�k kurulu�u Cambridge Health Alliance ve Harvard T�p Fak�ltesi, spor takviyelerinin etiketleri, bile�enler ve FDA taraf�ndan yasaklanan maddelerin i�erikte bulunup bulunmamas�na y�nelik bir ara�t�rma yapt�. 17 Temmuz'da yay�nlanan ara�t�rman�n ba��nda hekim Pieter Cohen ve ekip arkada�lar� yer ald�.� Ekip, piyasadan 63 �r�n sat�n ald� belirledikleri kriterleri bar�nd�ran 57 �r�n� inceledi. Buna g�re y�zde 40'� yani 23'�n�n etikette yazan bile�enleri i�ermedi�i saptand�. �r�nlerin ger�ek miktar�n�n etiketteki miktar�n y�zde 0,02'si ile y�zde 334'� aras�nda de�i�ti�i belirtildi. 57 �r�nden sadece 6's��yani y�zde 11'inin, etiketteki miktar�n y�zde 10'u kadar bile�en� i�erdi�i tespit edildi. YASAKLANMI� MADDELER BULUNDU 57 �r�n�n 7'sinde en az bir tane FDA taraf�ndan yasaklanan yasad��� katk� maddeleri�bulundu. 1 �r�nde ise 4 yasakl� bile�en oldu�u saptand�. �ncelenen t�m �r�nlerin etiketinde, takviyenin performans art�r�c� �zelliklere sahip oldu�u ve be� bitkisel bile�ikten birini i�erdi�i aktar�ld�.� TEMEL��RET�M STANDARTLARINA UYMADI�I TESP�T ED�LD� Ara�t�rmay� de�erlendiren Cohen ve meslekta�lar� makalelerinde, "FDA bu bile�enleri ya da herhangi bir takviye i�eri�ini piyasaya s�r�lmeden �nce etkinlik ya da g�venlik a��s�ndan �nceden onaylam�yor. Ancak FDA denetimlerinde takviye �reticilerinin genellikle nihai �r�n�n kimli�ini, safl���n� veya bile�imini belirlemek gibi temel��retim standartlar�na uymad��� tespit edildi" ifadelerini kulland�. "YASADAN SONRA KURULU�LAR RAHAT HAREKET ETT�" Beykent �niversitesi Sa�l�k Bilimleri Fak�ltesi Dekan� Prof. Dr. Okan Y�llar da "1994 y�l�nda Amerika'da bir yasa y�r�rl��e girdi.�Bu yasa ile takviye edici besinler ABD�G�da ve �la� Dairesi'nin (FDA) kontrol�nden ��kt�. 'ila� de�ildir, takviye edici g�dad�r' diye yeni bir etiket haz�rland�. B�yle olunca FDA'dan kurtulan kurulu�lar �retime ba�lad�. Tabi burada i�ini hakk�yla yapan b�y�k kurulu�lardan bahsetmiyorum. Kolay para kazanmak isteyenler devreye girdi. Etiket ve i�erik problemi ortaya ��kt�. Kurulu�lar FDA kontrol�nden kurtuldu�u i�in rahatlad�. �nceden izin al�n�p �retim yap�l�yordu. �imdi tam tersi problem ��karsa FDA'ya gidiliyor. Sporcular�n kulland��� takviye edici besinlerin boyutlar� da b�y�k. �ok da yayg�n kullan�l�yorlar" dedi. "ET�KETTE YAZAN ��ER�KTE OLMAK ZORUNDA" Prof. Dr. Y�llar, "�r�n�n etiketinde yazan bile�enlerin i�erikte olmas� gerekiyor. Sporcular ya da normal insanlar omega-3, ar� s�t�, d, c vitamini al�yor. Spor takviyelerinde etiketinde yazan bile�enler ayn� oranlar�yla, ayn� �ekilde i�erikte olmal�d�r. �niversiteler piyasadan 57 farkl� markan�n �r�n� sat�n al�p bir ara�t�rma yapm��lar. Etiketine bakm��lar yazan protein ve aminoasitlerin �r�n�n i�eri�inde olmad���n� tespit etmi�ler. Bunlar� �l�en �ok geli�mi� cihazlar var. �r�n�n i�erisinde ne oldu�unu kolayca tespit edebiliyorsunuz. Bir k�sm�nda da FDA'n�n onaylamad��� sak�ncal� buldu�u �r�nler var. Bunlar g��l� aminler. Ki�i bunu kulland��� zaman sempatik sistemleri uyar�l�r. Tansiyonu y�kselir, kalp �arp�nt�s� olur. ��tah kapan�r, uyku sorunu geli�ir. Baz� ki�iler bunlar� hekim kontrol�nde zay�flamak i�in kullan�r" diye konu�tu. "�NSANLARI KANDIRIYORLAR" Hekime dan��man�n �art oldu�unu s�yleyen Prof. Dr. Y�llar, "A��r spor yapan ki�iler b�yle takviye edici besinleri kullan�rsa kalp krizi, beyin kanamas� ge�irebilir. Mutlaka hekime dan��arak bu �r�nleri kullanmak laz�m. Bazen i�erikte ne oldu�u etikette hi� yazm�yor ki�i bilemden de al�p kullanabiliyor. Kullananlar�n sadece y�zde 10'unda olumsuz etki geli�iyor ama o ki�iler i�in bu y�zde 100 demek. Bu bir yerde de insanlar� kand�r�yorlar. �rnek veriyorum d vitamini almak istiyorsunuz �zerinde yaz�yor kullan�yorsunuz ama i�erisinde b�yle bir �ey yok" ifadelerini kulland�. "B�Y�K SANAY� KURULU�LARININ �R�NLER�N� TERC�H ED�N" Uzakdo�u'da �retilmi� �r�nlerden uzak durulmas� gerekti�ini aktaran Prof. Dr. Y�llar, "Uzakdo�u'da k���k firmalar var s�sl� kutularda oraya �zg� denenmi� bitkiler diye sat�� yap�yorlar. Onlar da �ok sak�ncal� ��nk� bir �eyi standardize etmek laz�m. Bitkiden ekstre koydu�unuz zaman neyi ne kadar koyman�z gerekti�ini bilmeniz laz�m. Aktif maddesi nedir bakmak laz�m, besinsel destekleyicilerdeki en b�y�k problem budur. Ki�i futbol oynuyor kalp krizi ge�irip �l�yor. Spor takviyelerini kullanmadan �nce doktora gitmelisiniz. Alaca��n�z �r�nleri hekime g�sterin. Ger�i ara�t�rmaya g�re art�k etiketlere de g�venemeyece�iz. Bilinen, b�y�k sanayi kurulu�lar�n�n �r�nlerini kullanmaya �zen g�sterin. Afaki markalardan hele hele Uzakdo�u'dan uzak durun" dedi. Ara�t�rmadan elde edilen sonu�lar JAWA Network Open dergisinde yay�nland�.
29.7.2023 - 71329
|