|
Havalar�n so�umas� ve kapal� ortamlarda ge�irilen s�renin artmas� ile �evremizdeki pek �ok insan so�uk alg�nl���ndan �ikayet�i.
Peki hastal��a yakalanmaman�n ve hastalan�ld��� takdirde iyile�menin yollar� neler?
Memorial Hastanesi �� Hastal�klar� B�l�m� uzman� “So�uk alg�nl��� ve tedavisi” hakk�nda bilgi verdi.
So�uk alg�nl��� �e�itli vir�slere ba�l� olarak ortaya ��kan ve kendini bo�azda rahats�zl�k hissi, �ks�r�k ve burun ak�nt�s� ile g�steren vir�slere ba�l� bir enfeksiyon hastal���d�r. �ki y�zden fazla farkl� vir�s so�uk alg�nl���na neden olabilmektedir. Bunlardan rinovir�sler hastal���n 1/3’inden sorumludur ve 110 farkl� rinovir�s tipi vard�r.
Eri�kinler bir y�l i�ersinde 2-4 kez hastal��a yakalan�rken; �ocuklar y�lda 6-8 kez gibi daha y�ksek oranlarda hastal��a yakalanabilirler. Hastal�k daha �ok Eyl�l ve May�s aylar� aras�nda ortaya ��kar.
So�uk alg�nl��� olduk�a bula��c� bir hastal�kt�r. S�kl�kla vir�s i�eren hava damlac�klar� ve vir�s�n bulundu�u e�yalarla temas ile bula��r. �ocuklar hastal��� eri�kinlere g�re daha a��r ge�irirler ve ate� daha s�kt�r. Sigara i�enlerde hastal�k belirtileri daha a��r seyreder.
So�uk alg�nl��� birka� g�n i�ersinde iyile�en bir hastal�kt�r. Bununla beraber vir�s v�cudun di�er k�s�mlar�na yay�larak sin�zit, kulak iltihaplanmas� ve bron�ite neden olabilmektedir. Uzam�� �ks�r�k durumlar�nda sin�zit akla gelmelidir. Ast�m, kronik bron�it ve amfizemli hastalarda �ikayetler birka� haftaya kadar uzayabilir. Yine so�uk alg�nl��� sonras� �ks�r�k 4-8 haftaya kadar s�rebilmektedir. Bu tip �ks�r�kler ast�m benzeri �ikayetlerle ili�kili olabilir ve ast�m ila�lar�n�n kullan�lmas�n� gerektirebilir. So�uk alg�nl��� olan bir ki�iler;
- �ikayetleri a��rla��rsa
- Ate�leri y�kselirse
- Kulakta a�r� olu�ursa
- Sin�zit tipi ba� a�r�s� olu�ursa
- �ks�r�k uzarsa
- Ast�m gibi kronik akci�er problemi geli�irse derhal doktora ba�vurulmal�d�rlar.
Hava de�i�imlerinin so�uk alg�nl���na neden oldu�una dair hi�bir bilimsel veri yoktur. Yine egzersiz, diyet ve b�y�m�� bademcik ile genizetinin so�uk alg�nl���na yatk�nl�k yaratt���na dair de hi�bir kan�t yoktur.
Bu Belirtilere Dikkat!
- So�uk alg�nl���;
- Burun t�kan�kl��� ve ak�nt�s�
- Bo�azda rahats�zl�k hissi, kuruluk
- �ks�r�k
- Ses bo�ukla�mas�
- Tat ve koku hissinde azalma ile kendini g�sterir.
- Ge� al�nan ilac�n yarar� olmaz
Hastal���n tedavisinde kullan�lan ila�lar tedavi edici �zelli�e sahip de�illerdir. Kullan�ld�klar�nda hastalarda ge�ici bir rahatlama sa�larlar. �la�lar hastal���n erken d�neminde rahats�zl�klar olu�maya ba�lad���nda kullan�lmal�d�rlar.
Tedavide a�r� ve ate� i�in parasetamol, aspirin gibi ila�lar kullan�l�rsa da, bu ila�lardan aspirinin �ocuklarda (5-12 ya�) karaci�er ve n�rolojik rahats�zl�klarla kendini g�steren “Reye sendromu”na yol a�mas� nedeniyle kullan�lmas� �nerilmez. Yine bu ila�lar ast�m� tetikleyebilece�i ve �lsere neden olabilece�inden dikkatli olunmal�d�r.
Hastalarda burun t�kan�kl���, �ks�r�k ve burun ak�nt�s� dekonjestan, antihistaminik veya bunlar�n kombinasyonu ile tedavi edilebilir. Tiroid hastal��� ve hipertansiyonu olanlar�n burun t�kan�kl��� giderici ila�lar� kullanmamalar� �nerilir.
Halihaz�rda so�uk alg�nl���n�n tedavisinde vir�slerin zararlar�n� �nleyen bir ila� yoktur. Antibiyotikler so�uk alg�nl��� tedavisinde kullan�lmazlar. Ancak hastal�k seyri s�ras�nda bakteriyel bir komplikasyon geli�mi�se kullan�labilirler. Halk aras�nda yayg�n kullan�lan ekinezya, �kaliptus, garlik, bal, limon, �inko ve C vitamini gibi bitkisel kaynakl� maddelerin yararl� oldu�una dair hi�bir bilimsel veri yoktur.
Hastalar uygun miktarlarda s�v� almal�d�rlar. G�nde 8 bardak su veya meyve suyu bo�az�n daha yumu�ak olmas�n� ve ak�nt�n�n kolayla�mas�n� sa�layacakt�r. Kafein i�eren kahve, �ay ve kolal� i�ecekler ile alkolden uzak durulmal�d�r, ��nk� bu ila�lar susuzlu�a neden olarak bo�az� kurutacakt�r.
Hastal�k d�neminde sigara i�enlerin sigaray� b�rakmalar� veya sigara i�ilen ortamlardan uzak durmalar� gerekir. Sigara duman� bo�az� tahri� ederek �ks�r�k ve bo�az a�r�s� �ikayetlerinin artmas�na neden olacakt�r. �al��anlar�n veya okula gidenlerin iyile�inceye kadar i�e ve okula ara vermeleri gerekir.
31.1.2011 - 4861
|