SA�LIK Bakan� Fahrettin Koca, �in'den ithal edilen koronavir�s a��lar�n�n pazar� pazartesiye�ba�layan gece T�rkiye'ye yola ��kaca��n� belirterek, "A��n�n koruyuculu�u y�zde 91,25 oran�nda. Bu erken d�nem ve bu giderek artacak" dedi. Sa�l�k Bakan� Fahrettin Koca, Koronavir�s Bilim Kurulu toplant�s�n�n ard�ndan Bakanl�k'ta a��klamalarda bulundu. Bilim Kurulu �yeleri ile birlikte kameralar�n kar��s�na ge�en Bakan Koca, gazetecilerin sorular�n� yan�tlarken, a�� s�recine ili�kin �nemli a��klamalarda bulundu. Tarihin, i�inden ge�ilen s�reci b�y�k salg�n y�llar� olarak anaca��n� kaydeden Koca, "Bug�ne kadar Almanya'da her 1 milyon n�fus ba��na 325 ki�i bu hastal�k nedeniyle hayat�n� kaybetti. S�r� ba����kl���n� uygulamaya �al��an �sve�'te 789, en �ok vaka ve vefat say�s�na ula�an ABD'de 984, vir�ste mutasyon g�r�ld��� iddias�yla g�ndeme gelen �ngiltere'de 994 ki�i �ld�. T�rkiye'de ise milyon n�fus ba��na vefat say�m�z 216'ya ula�t�. G�nl�k vaka say�lar� d�nyada nisan ay�ndaki ilk pik d�neminde 80 binlerdeydi. �u an ise neredeyse 9 kat art��la 700 binlere ula�t�. Bununla birlikte nisan ortas�ndaki ilk pik d�neminde 8 bin 500 civar�ndaki g�nl�k vefat say�lar�n�n �u an y�zde 70 art��la 14 binlere ula�t���n� �z�nt�yle g�r�yoruz" ifadelerini kulland�. Son g�nlerde �ngiltere gibi �lkelerin kontrols�z vaka art��lar�n� vir�s�n mutasyonuna ba�layarak a��klamaya �al��t���n� dile getiren Koca, salg�n�n geli�mi� oldu�unu iddia edenler�ile geri kalm�� oldu�u san�lanlar� e�it duruma getirdi�ini kaydetti. Koca, T�rkiye'de ekim ay�n�n ikinci yar�s�ndan itibaren h�zl� bir vaka art���n�n ba� g�sterdi�ini belirterek, "Bir�ok ilimizde y�zde 100'leri a�an art��lar oldu. Hastanelerimiz, yo�un bak�mlar�m�z y�k� kald�rmada zorlanmaya ba�lad�. �l ziyaretleri ile yerinde de�erlendirme, HES kodunun t�m kamu kurumlar�nda, ula��mda ve konaklama tesislerinde kullan�m�n�n yayg�nla�t�r�lmas�, toplu etkinliklerin ertelenmesi, d���n, ni�an gibi t�renlere k�s�tlama getirilmesi, kademeli mesai uygulamas�, �e�itli i� yerlerinin �al��ma saatleri ve hizmet sunum �eklinin s�n�rland�r�lmas�, kalabal�k meydan ve sokaklar i�in getirilen k�s�tlama ve kontroller, a��kta sigara i�me yasa��, okullar�n tekrar uzaktan e�itime ge�mesi, hafta i�i geceleri ve hafta sonu d��ar� ��kma yasa�� gibi yayg�n tedbirler hayata ge�irildi" diye konu�tu.VAKA D���� ORANLARITedbirler ile illerdeki vaka say�lar�ndaki d���� oranlar�n� a��klayan Koca, "S�k� tedbirlerin uygulanmas� sayesinde g�nl�k vaka say�m�zda Gaziantep'te y�zde 66, Tekirda�, Bursa ve �zmir'de y�zde 60, Ankara ve Samsun'da y�zde 55, Trabzon ve Adana'da y�zde 50, Diyarbak�r ve Hatay'da y�zde 48, Kayseri ve Kocaeli'nde y�zde 45, �anl�urfa'da y�zde 40, Antalya'da y�zde 30 ve Mersin'de y�zde 30'a varan d����ler sa�land�. �stanbul'da vaka say�lar�nda �nemli d���� sa�lan�rken, poliklinik ba�vurular�nda y�zde 50, hastane yat��lar�na ve yo�un bak�m doluluk oranlar�na ise y�zde 25 olarak yans�d�" dedi.��'DS�, MUTASYONUN�A�IYI EK�LEMEYECE��N� A�IKLADI'�ngiltere'nin vir�s�n mutasyonuyla ilgili a��klamada bulundu�unu kaydeden Koca, "Bilinmelidir ki bu mutasyon eyl�l ay�ndan beridir mevcut. Koronavir�s zaten damlac�k enfeksiyonu ile bula�an bir hastal�kt�r ve yay�lma h�z� �ok y�ksektir. Mutasyonun yay�lma h�z�n� artt�rmas�, �arpan etkisi yapabilir. Ancak mutasyon ve varyasyonlar, d�zenli olarak taranmaktad�r. �lkemizde Halk Sa�l��� Laboratuvarlar�m�z bu i�i d�zenli olarak yapmakta ve geli�meleri DS�'ye bildirmektedir. Anla��lan o ki; �ngiltere'deki kontrols�z vaka art���n�n nedeni ara�t�r�l�rken, eyl�l ay�ndan beri var olan mutasyon ilgililerin dikkatini �ekmi�tir. T�rkiye, salg�n�n ba��ndan beri t�m geli�meleri dikkate alarak hastal��� �nemseyerek tedbirleri en erken alan �lkelerin ba��nda gelmektedir. Bu sayede vir�s�n T�rkiye'ye giri�ini 3 ay�geciktirdik. Mutasyonlar konusunda da d�zenli incelemelerimiz hep devam etti. Vir�s daha h�zl� bula�sa da tedbirler yine en etkili silah�m�z. Ayr�ca DS� de bu durumun a�� �al��malar�n� olumsuz etkilemeyece�ini a��klad�" de�erlendirmesinde bulundu.'A�ILARIMIZ B�R AKS�L�K OLMAZSA, PAZARI PAZARTES�YE BA�LAYAN GECE YOLA �IKIYOR'"�lkemizde adenovir�s temelli 2 a�� aday�m�z insan deneyleri safhas�na ula�m��t�r. Benzer �ekilde vir�s benzeri par�ac�klar temelli bir a��m�z da insan deneyleri safhas�ndad�r" diyen Koca, a��klamas�n� ��yle s�rd�rd�: "En �ok merak edilen konulardan biri de a��n�n ne zaman gelece�i zannediyorum. Ba��ndan beri T�rkiye'de klinik �al��mas� olan kendi in�am�zda etkisi oldu�unu bildi�imiz bir a��y� kullanmak istedi�imizi beyan ettik. Tercih etti�imiz a��n�n da klinik deneylerini bekleyip ona g�re harekete ge�mek i�in u�ra� verdik. �naktif a��n�n �lkemizdeki Faz 3 klinik �al��mas� ba�ar�yla s�rmektedir. Vaka say�lar�n�n y�ksek oldu�u g�nlerde �al��mada �ok h�zla ilerlemekteydi. A��lanan g�n�ll�lerin ister ger�ek a��yla, ister plasebo�a��yla a��lans�n hastal��a yakalan�p yakalanmayaca�� izlenmektedir. Bu durumda �lkede �ok vaka varken �al��ma daha h�zl� ilerlemektedir.�Bilim Kurulu'nun de�erlendirmeleriyle a��n�n �lkemizde kullan�lmas� konusunda kendi insan�m�zda g�sterdi�i etkiden emin olduk. Art�k a��n�n T�rk insan�nda etkili ve g�venilir oldu�unda eminiz. �in makamlar� da T�rkiye'ye g�nderilecek a�� dozlar� i�in onay i�lemlerini tamamlad�. �reticinin depolar�nda haz�r olarak bizden gelecek haberleri bekleyen a��lar�m�z bir aksilik olmazsa, pazar� pazartesiye ba�layan gece yola ��k�yor."PROF. DR. �NAL: �TOPLAM A�I ETK�NL��� Y�ZDE 91,25 OLARAK HESAPLANMI�TIRKoca, a��n�n etkilili�i �zerindeki �al��malar� anlatmas� �zere s�z� Bilim Kurulu �yesi�Prof. Dr. Serhat �nal'a verdi.��in taraf�ndan �retilen inaktif a��n�n��al��malar�n�n 14 Eyl�l'de T�rkiye'de ba�lat�ld���n� kaydeden �nal, konu�mas�n� ��yle s�rd�rd�: "D�n yap�lan de�erlendirilmeye g�re; 23 Aral�k 2020 itibariyle 24 merkezde 9 bin 150 g�n�ll� taranm��, bunlardan 7 bin 371'i g�n�ll� �al��maya al�nm��t�r. 4 bin 759 g�n�ll�, a�� kolunda y�zde 64'�n� yap�yor, 2 bin 612'si de plasebo�kolunda y�zde 35'ini yap�yor. 1000'e yak�n say�da sa�l�k personeli birebir randomize edilmek �zere �al���ld�. 18 Kas�m'dan itibaren de sa�l�k personelinden ba�lamam�z�n nedeni, g�venlik datas�n� iyi takip edebilmekti. �lk 900'den fazla �al��maya al�nan ki�inin g�venlik datas� incelenip g�venli�ine karar verildikten sonra ikinci k�s�mda vatanda�lar�m�za yapmaya ba�lad�k. O da 18 Kas�m tarihidir. Birincisinde 1�a�� 1�plasebo�yap�l�rken, ikincisinde a��ya ula��m� art�rmak amac�yla 2�a�� 1�plasebo��eklinde yap�ld�. O nedenle iki kolda y�zde 64, y�zde 35 �eklinde bir fark var. Tamam� de�erlendirildi�inde bu �al��ma kapsam�nda 7 bin 371 g�n�ll�ye 10 bin 828 doz �u anda uygulanm�� durumda. 752 a�� yap�lm�� ki�ide sadece 3 hastal�k olu�urken, 570 plasebo yap�lm�� kolda 26 hastal�k meydana geldi. Bunun �zel istatistiki y�ntemlerle hesaplanmas� var. DS� g�ven aral��� diye g�rd���n�z, y�zde 95 g�ven aral��� bu t�r �al��malarda kullan�lan standart bir y�ntemdir. Alt s�n�r� y�zde 71 �st s�n�r� y�zde 97 olmak �zere, yani bu �al��may� y�zlerce, binlerce kez tekrar etseniz, en k�t� olas�l�kla y�zde 71 etkinlik ki DS� bunun y�zde 50 olmas�n� yeterli g�r�yor. �st s�n�rda da en iyi olas�l�kla y�zde 97 oranla ba�ar�l� bulaca��n� g�steriyor. Bu g�venlik aral��� i�inde toplam a�� etkinli�i y�zde 91,25 olarak hesaplanm��t�r. �n�m�zdeki g�nlerde daha da artacakt�r."'EN SIK G�R�LEN YAN ETK�LER; YORGUNLUK, BA� A�RISI VE A�ININ YAPILDI�I B�LGEDE A�RI'�kinci de�erlendirme a�amas�nda da a�� g�venilirli�i analizlerinin 2 bin 964 ki�i verisiyle yap�ld���n� kaydeden �nal, "En s�k g�r�len yan etkiler yorgunluk y�zde 4,7, ba� a�r�s� y�zde 3,9 ve a��n�n yap�ld��� b�lgede a�r� y�zde 1,9. �kinci a��da bunlar biraz daha �iddetlenebilir. �kinci a��da ayn� etkiler yorgunluk y�zde 2,5, ba� a�r�s� 2,3 �ok daha d���k ki iki bulgu da plasebo�kolunda da g�zlenen, deneklerin hissetti�i duygular ve lokal a�� b�lgesinde a�r� da y�zde 0,5 olarak tespit edilmi�tir. A��yla ilgili ciddi diyebilece�imiz yan etki, bir arkada��m�zda hafif alerjik reaksiyon meydana geldi. O da an�nda tedavi edildi. G�venlik datas� a��s�ndan g�venli g�r�n�yor a��m�z ve etkinlik a��s�ndan da y�zde 91,25" dedi.'D�NYA BU DATALARIMIZI KULLANACAK'Sa�l�k Bakan� Koca, �nal'�n a��klad��� verilerin�bu a��la ilgili d�nya a��klanan ilk veriler oldu�unu kaydederek, ��yle konu�tu: "Dolay�s�yla d�nya hatta �in muhtemelen devlet olarak bu datalar�m�z� kullanacak. A��n�n koruyuculu�u y�zde 91,25 oran�nda. Bu erken d�nem ve bu giderek artacak. ��nk��normalde 40 enfekte olan ki�i oldu�unda a��klamay� d���nd���m�z bir durumdu. �u an 29 ki�i s�z konusu, o nedenle 40 ki�i enfekte oldu�u d�neme kadar bu �al��ma devam ediyor olacak. ve giderek bu oran�n daha da yukar� do�ru ��kaca��n� s�yleyebiliriz. A�� yap�lan b�t�n g�n�ll�ler, kimisine plasebo, kimisine a�� yap�lm�� oldu. Yap�lan ki�ilerde 29 ki�ide enfeksiyon g�r�lm�� oldu. 29 ki�inin 26's� a�� yap�lmayand�. 3 ki�i a�� yap�land�. Bu 3 ki�i de sa�l�k �al��an�yd�. Yani riskli gruptu. D�nyada riskli gurubu bu �al��malar�n i�ine alan di�er a��lar�n da olmad���n� bilelim. Bu riskli olmas�na ra�men 3 ki�inin PCR'si pozitif, ate� ve solunum problemi, akci�er tutumumu olmayan �ok hafif ge�iren bir tablo oldu�unu biliyoruz. �zetle o 3 ki�inin �ok hafif ge�irdi�ini rahatl�kla s�yleyebiliriz."�'G�NDE 1,5�HATTA 2 M�LYONA KADAR A�IYI YAPMA �MKANIMIZ VAR'A��klaman�n ard�ndan gazetecilerin sorular�na ge�en Koca, a��lama programa soru �zerine, "Pazartesi g�n� itibariyle a��lar�n T�rkiye'de olaca��n� s�yledim. �zellikle Bilim Kurulu, bu konu ile ilgili geni� bir �al��ma yapt� ve bir strateji haz�rlad�. 4 a�amal� bir stratejiydi ve bu strateji de �zellikle ilk planda sa�l�k �al��anlar� olmak �zere yap�lm��t�. �ncelikle de sa�l�k �al��anlar�m�zdan ba�lam�� olaca��z. �zellikle birinci a�amada 9 milyona yak�n ki�inin oldu�unu s�yleyebilirim. Bizim �ubat sonuna kadar elimizde olmas�n� s�zle�me gere�i d���nd���m�z 50 milyon doz a�� oldu�unu daha �nce de s�ylemi�tim. Ocak, �ubat, mart gibi yayg�n olarak ilk 2 hatta 3'�nc� a�amada olan ki�ileri a��lamak istiyoruz. ��nk� kitlesel ba����klamada ne kadar dar bir zaman diliminde yo�un bir a��lama yaparsak o kadar ba�ar�l� olaca��m�z� biliyoruz. Buna �zellikle odaklanmaya gayret ediyoruz. Bu a��lamay� yaparken de, yine daha �nce ifade etti�im �ekliyle, �zellikle birinci basamak sa�l�k hizmetlerimizin �ok g��l� oldu�unu biliyoruz. Aile Sa�l��� Merkezleri ve hastaneler, kamu, �niversite hatta �zel hastanelerimiz bu a��lama i�in kullan�lm�� olacak. G�nde yakla��k 1,5�hatta 2 milyona kadar a��y� yapma imkan�m�z�n oldu�unu s�yleyebilirim" diye konu�tu.'T�RK�YE'DE �NG�LTERE'DEK�NE BENZER B�R MUTASYON G�R�LM�YOR'�ngiltere kaynakl� mutasyon sonras� al�nmas� muhtemel ek tedbirlerin olup olmad��� y�n�ndeki soruyu yan�tlayan Koca, "�ngiltere'de olan, birden fazla mutasyonun bir arada g�r�ld��� ve bula�t�r�c�l���n �zellikle daha fazla oldu�u �eklinde. Bizim �u ana kadar yapt���m�z analiz ve �n incelemelerde buna benzer bir mutasyona rastlamad���m�z��ama gelecek hafta �zellikle daha �ok, tam bir genom analizi yaparak bununla ilgili daha net bir �eyi s�ylemek m�mk�n. Ama �n incelemelerimizde benzer bir mutasyon olmad���n�, genel olarak d�nyada mutasyonun bula�t�r�c�l���n� art�rmas� y�n�nde oldu�unu biliyoruz. Bildi�iniz gibi �ngiltere, Danimarka ve G�ney Afrika i�in bir k�s�tlama s�z konusu oldu. �u an yeni bir k�s�tlamay� d���nm�yoruz"�diye konu�tu.'YERL� A�IDA 5 �LAVE A�I, �NSAN �ALI�MASI SAFHASINA GELD�'Yerli a�� �al��malar�na ili�kin konu�an Koca, "Yerli a�� ile ilgili �zellikle yo�un bir gayret i�indeyiz. Yerli a��da 5 tane ilave a��n�n, Faz safhas�na, insanla �al��ma safhas�na geldi�ini, bunlardan 3 tanesinin inaktif a�� oldu�unu s�ylemi�tim. Adenovir�s �al��mas� da ayr�ca s�z konusu. Zannediyorum gelecek ay, ocak ay� i�inde bunlardan 1 veya 2 tanesi daha Faz �al��malar�na ge�mi� olur. Bunun d���nda inaktif olan ve Faz 1 �al��mas�n� tamamlam�� olan a��m�z ile ilgili, Faz 2 de 200 ki�i ile yap�lm�� olacak. Faz 1 biliyorsunuz 44 ki�i ile yap�lm��t�. Bununla ilgili g�n�ll�lerin sa�l�k taramalar�na ba�land�" dedi.Pfizer/BioNTech ortakl���nda �retilen Covid-19 a��s�na y�nelik soruyu yan�tlayan Koca, �u ifadeleri kulland�: "Biz tabi ki inaktif a��y� �nemsemi�tik. Ama ba��ndan itibaren bu a��y� geli�tiren 2 T�rk bilim insan�m�z�n olmas� nedeniyle, bilim insanlar�m�z ile yak�n i� birli�i i�inde bu a��n�n T�rkiye'de uygulanmas�n� istedik, ba��ndan beri. Bununla ilgili bize ba��ndan beri s�ylenen 25 milyon gibi bir a��n�n s�z konusu olabilece�ini, 2020 y�l� i�in y�l sonuna kadar belki 1 milyon kadar bir a��n�n olabilece�i s�ylenmi�ti. Fiyat boyutuyla herhangi bir sorunumuz olmad�. O konuda d�nya �l�e�inden daha uygun bir rakam oldu�unu s�yleyebilirim. Ama bizim bu d�nemde ya�am�� oldu�umuz sorun �u oldu: �Bu d�nemde a��n�n �retimi ile ilgili sorumluluk ta��nmamas� durumunun s�zle�meye yaz�lmas� istendi. Acil kullan�m izni oldu�u i�in�bu �retim ile ilgili bir sorun olma durumunda, sorumluluk ta��mama ibaresi s�zle�meye konmak istendi. Bununla ilgili biz burada do�rusu bundan yana olmak istemedik. Son birka� g�nd�r U�ur Hoca ile 5- 6 kez g�r��t�m ve bu sorunu k�smen a�t���m�z� s�yleyebilirim. Gelinen bu noktada ben toplant� �ncesi tekrar g�r��t�m. S�zle�menin miktar� ile �retimle ilgili bir sorun oldu�unda sorumluluk ta��yabileceklerini belirten bir maddeyi koymaya kar��l�kl� raz� olduk. Mart ay� sonuna kadar 4 bu�uk milyon ve opsiyonel olarak 30 milyona kadar a��n�n s�zle�mesinin detaylar� netle�mi� oldu. Bu gece veya en ge� yar�n imzalanm�� olur."
24.12.2020 - 50079
|