|
Sabri �lker Vakf� kuruldu�u 2009 y�l�ndan bug�ne, g�da, beslenme ve sa�l�kl� ya�am bilincinin geli�mesine katk� sa�lamak, topluma bu konulardaki en do�ru, g�ncel ve bilimsel bilgiyi aktarmak hedefiyle �al��malar�n� s�rd�r�yor. Vak�f bu �er�evede hayata ge�irdi�i "Bilim Bunu Konu�uyor " platformu ile sa�l�k ve beslenmeyle ilgili g�ndemdeki konular�, bilimsel ve en g�ncel bilgileri tarafs�z bir yorum ve anla��l�r bir dille kamuoyuyla payla��yor. T�rkiye'nin sa�l�kl� ya�am ve beslenme alan�nda ilk bilimsel dijital bilgi platformu olan "Bilim Bunu Konu�uyor "da bu kez genellikle zay�flamaya yard�mc� oldu�una veya v�cudu toksinlerden ar�nd�rd���na inan�lan ve son g�nlerde yayg�n olarak uygulanan s�v� diyetler konusunu inceleniyor.
S�v� diyet nedir?
S�v� diyet, ���nlerin tamam�n�n veya �o�unlu�unun s�v� besinler veya i�eceklerden olu�tu�u veya yaln�zca s�v� kar���mlar�n ���n yerine t�ketildi�i diyetler olarak tan�mlanabilir. S�v� diyetler, h�zl� kilo kayb� sa�lama veya v�cuttan toksik bile�enleri uzakla�t�rma amac�yla tercih edilebiliyor.
S�v� diyetlerin besin ��esi i�eri�i nas�ld�r?
�o�unlukla meyve ve sebze i�eri�i y�ksek olan s�v� diyetler A ve C vitaminleri potasyum minerali ile sa�l��� geli�tiren ve kalp-damar, diyabet gibi kronik hastal�k riskini azaltmaya yard�mc� biyoaktif bile�enler olan polifenoller gibi antioksidan bile�enlerden zengindir. Ancak tah�l, baklagil, yumurta, et ve bal�k t�ketiminin s�n�rlad��� s�v� diyetlerin kaliteli protein, demir, �inko, gibi esansiyel mineral, B12, B6 gibi B grubu vitaminler ile omega-3 omega-6 gibi esansiyel ya� asitleri i�eri�i s�n�rl� olabilmektedir. Dolay�s�yla s�v� diyetler ihtiya� duyulan g�nl�k enerjinin sa�lanmas�nda yetersiz kalabilir.
S�v� diyetler ve sa�l�k etkileri
S�v� diyetler, haz�rlamas� ve t�ketimi pratik oldu�u ve bir�ok ki�inin uygulamada zorluk ya�ad��� porsiyon kontrol�n� de kolayla�t�rd��� i�in tercih edilebiliyor. Ayr�ca enerji i�erikleri d���k oldu�u i�in de s�v� diyetler �zellikle h�zl� kilo kay�plar�nda etkili olabiliyor. Ancak h�zl� kilo kay�plar�nda, v�cut a��rl���ndaki azalman�n daha �ok v�cut suyu ve kas kayb�na ba�l� olabilece�inin de unutulmamas� �art. S�v� diyetlerin a�l��� bask�lad��� ve besin al�m�n� azaltt���na inan�l�yor. Ara�t�rmalar, normal ve s�v� a��rl�kl� ���nden bir sonraki ���nde besin t�ketimini kar��la�t�rd���nda s�v� a��rl�kl� ���n�n sonras�nda daha fazla besin t�ketimine neden olabildi�ini g�steriyor. Enerji i�eriklerinin �ok d���k olmas�, s�v� diyetlerin ba�l�ca sa�l�k riskleri aras�nda yer al�yor. S�v� diyetlerin g�nl�k ihtiya� duyulan protein, vitamin ve mineralleri sa�lamada yetersiz kalabilece�i, elektrolit dengesizli�ine yol a�abilece�i ve bunlar�n uzun vadede �nemli sa�l�k sorunlar�na yol a�abilece�i unutulmamas� gerekiyor. Bunlar�n yan� s�ra tam tah�l ve kurubaklagiller t�ketilmedi�i i�in ��z�nmez posadan s�n�rl� s�v� diyetler kab�zl��a yol a�abiliyor ve sindirim sistemi sa�l���n� olumsuz etkileyebiliyor.
Bilimsel veriler ne s�yl�yor?
D�nya Sa�l�k �rg�t� (WHO), sa�l���n s�rd�r�lmesi ve kronik hastal�klar�n �nlenmesi i�in t�m besin gruplar�ndan yeterli ve dengeli t�ketilmesi gerekti�ini belirtiyor. Zay�flama veya v�cut a��rl���n�n y�netiminde, porsiyon kontrol�yle birlikte besin �e�itlili�inin sa�lanmas� ve fiziksel aktivitenin artt�r�lmas� en ge�erli ve g�venilir y�ntemler aras�nda yer al�yor. ��nk� dengeli beslenme ve aktif bir ya�am tarz� v�cut a��rl��� kontrol�n�n yan� s�ra �eker, kalp damar ve kanser gibi hastal�klar�n �nlenmesinde de �nemli rol oynuyor.
Sonu� olarak, s�v� veya s�v� a��rl�kl� diyetler g�nl�k ihtiya� duyulan enerji, protein, esansiyel ya� asitleri ve �zellikle demir, B12, �inko gibi besin ��elerini sa�lamada yetersiz kalabildi�i i�in uzun vadede sa�l�k sorunlar�na neden olabilir. H�zl� kilo vermede etkili g�r�lse de asl�nda kas ve v�cut suyu kayb�na yol a�abilir ve kal�c� kilo kayb� sa�lanmayabilir. Ayr�ca insulin direnci, �eker hastal��� veya herhangi ba�ka bir konik hastal��� olan bireyler s�v� diyetler konusunda dikkatli olmal�d�r. S�v� diyetlerin, k�sa vadede v�cut a��rl��� ile kolesterol, kan ya�lar� gibi metabolik g�stergeler �zerinde olumlu etkileri oldu�unu ileri s�ren klinik ara�t�rmalar mevcut olsa da uzun vadede ne gibi sonu�lar�n ortaya ��kabilece�ini g�steren kan�ta dayal� verilerse yetersizdir. V�cut a��rl���n�n kontrol�n� sa�lamak ve sa�l��� korumak i�in bireylerin ya��na, cinsiyetine, sa�l�k durumuna ve ya�am tarz�na uygun beslenmesi ve aktif bir ya�am tarz� s�rd�rmesi �nemlidir.
3.9.2018 1 - 34896
|