Normal olarak her insan �e�itli durumlarda bu duygular� ya��yor; ancak hen�z geli�imleri devam eden �ocuk ve gen�lerde bu psikolojik ya�ant�, kolayl�kla ba�a ��kamayacaklar� bir hal alabiliyor.
DBE Davran�� Bilimleri Enstit�s� �ocuk ve Gen� Psikolojik Dan��manl�k Merkezi psikologlar�ndan Uzman Klinik Psikolog Merve Soysal, SBS Seviye Belirleme S�navlar� �ncesi “s�nav stresi” ya�ayan ��rencilere s�nav �ncesi ve sonras� ile ilgili olarak tavsiyeler veriyor.
Uzman Klinik Psikolog Merve Soysal, “Genellikle duygusal ve fiziksel belirtilerle kendini g�steren s�nav kayg�s�n� bu d�nemde pek �ok gen�te g�rebiliriz. �niversiteye giri� s�nav�, ki�ilerin �zerinde b�y�k bask� yarat�p, performanslar�n� yeterince sergileyememelerine sebep olabilir. Bu durum duygusal y�nden; panik hissi, sinirli olma, a�lama, a��r� engellenmi�lik hissi, �a�k�nl�k, unutkanl�k �eklinde kendini g�sterebilirken fiziksel y�nden kalp at��lar�n�n h�zlanmas�, mide bulant�s�, titreme, kas�lma, ba� a�r�s� veya a��r� terleme �eklinde sergilenebilir” a��klamas�nda bulundu.
Psikolog Merve Soysal, hayatta bir�ok �ey gibi s�nav kayg�s�n�n da ��renilen bir davran�� oldu�una dikkat �ekerek, “Bir duygu ��renilebiliyorsa ayn� �ekilde b�rak�lmas�, vazge�ilmesi de m�mk�nd�r. Bunun i�in ilk ad�m, bu davran���n nerede veya neden ortaya ��kt���n� belirlemek ve bu davran���n sonland�r�lmas� i�in �al��maya ba�lamakt�r. S�nav kayg�s� ile �nce sebebini belirleyerek sonra da bir tak�m y�ntemler kullanarak iki ana ad�mda ba�a ��k�labilir” dedi.
Uzman Klinik Psikolog Merve Soysal kayg�n�n nedenleri ile ilgili olarak, “Bu kayg�n�n nedenlerine bakarsak, en basit sebebin ��rencinin s�nava yeterince haz�rlanmad���n� veya bilgisinin yeterlili�ine inanmad���n� g�r�r�z. Bu durumda s�nava girdi�inde, bildiklerini tam kullanamad��� i�in heyecanlan�r, dikkati da��l�r, s�reyi iyi bir �ekilde kullanamaz ve sonucunda ba�ar�s�zl���n sebebini ya s�nav kayg�s�na ya da di�er d�� etkenlere ba�lar.
Ba�ar�ya ula�mak i�in �ncelikle yap�lacak �ey, bilgi donan�m�n� daha iyi bir hale getirmektir. Daha sonra s�nav performans�n� d���ren di�er etkenlere bak�lmal�d�r; �ocu�un ya�ad��� aile ve �evre sorunlar�, duygusal sorunlar, dikkat eksikli�i-hiperaktivite, ��renme bozukluklar�, motivasyon sorunlar� vb. gibi.
Baz� ��renciler ger�ekten verimli bir �ekilde haz�rlanm�� olup gene de s�navda istedi�i ba�ar�y� tutturamaz. Bu durumun sebebi, ��rencinin ailesinin veya yak�n �evresinin kendiyle ilgili olan beklentilerini kar��layamayaca��n� d���n�p endi�elenmesidir. Ki�i, o g�ne kadar hep ba�ar�l� bir ��rencilik hayat� oldu�undan �imdi de buna uygun bir performans� sergilemesi gerekti�ini yoksa utanaca��n� hatta ac�nacak duruma d��ece�ini d���n�yor olabilir.
��renci, tek bir s�nav�n etkisini g�z�nde gerekti�inden fazla b�y�t�p, bu s�nav�n sonucunu do�rudan kariyerlerine veya ya�amdaki ba�ar�lar�na ba�l�yor da olabilir. Hatta baz�lar�, yeteneklerini bir kenara b�rak�p kendilerine duyduklar� g�veni, ald�klar� puanlarla do�ru orant�l� �ekilde �l�mektedir. Bu derece �nem verilen ve oldu�undan fazla anlamlar y�klenen s�nav olgusunun b�y�k kayg�lara sebep olmas� �ok m�mk�nd�r. Bu durumun daha az etkili olmas� i�in baz� y�ntemler kullan�lmakta ve ki�i kendinden beklenilen performans� daha rahat g�stermektedir” dedi.
Uzman Klinik Psikolog Merve Soysal s�nav kayg�s�n� azaltmak i�in de s�nav �ncesi ve s�ras�nda yap�lacaklar� �u �ekilde s�ralad�;
S�navdan �nce yap�labilecekler;
S�nav kayg�s�n� azaltman�n en temel yolu bilgi eksikli�ini minimuma indirmek ve konulara olabildi�ince hakim olmakt�r.
K�sa s�re kald���ndan b�t�n konular�n tekrar�n� bu hafta ve �st �ste yapmak bilgi depolamak yerine yo�un kayg�lara sebep olabilir.
Bir s�nav�n �nemini ��renci g�z�nde �ok fazla b�y�tt��� zaman, bu durum kayg�s�n� daha da y�kseltecektir. ��rencinin hayatta alternatifler oldu�unu unutmamas� �nemli.
Kendilik de�erinizin �l��s� yapt���n�z “do�ru netler” de�ildir. Kim oldu�umuza dair tan�mlamalar�m�z� �ok daha geni� bir a��dan bakarak yapmak �ok �nemlidir. Bu y�zden sahip oldu�unuz di�er rollerinizi de d���nmeye �al���n. Kendinizi sadece ��renci olarak d���nmek yerine ayn� zamanda ailenizin erkek/k�z �ocu�u, arkada�, m�zisyen, sporcu vs. rollerinizi de d���n�n.
S�navla ilgisi olmayan d���ncelerden uzak durmaya �al���lmas� �nemlidir. ��rencinin “ben bunu yapamam”, “bu s�nav� ge�emeyece�im”, “s�navlarda hi�bir zaman ba�ar�l� olamad�m”, gibi konu�malar�n fark�na varmas� ve bunlar�n yerine daha pozitif, kendisini destekleyecek ifadeler d���nmesinde fayda var. �rne�in, “Bu s�nava �ok iyi haz�rland�m.”, “Yapabilece�imin en iyisini yapt�m.” gibi d���nceler kayg�y� azaltacakt�r.
S�nav s�ras�nda yap�labilecekler;
Bedeninizin gev�emesine izin verin. Kollar�n�z� iki tarafa do�ru a��n, g�zlerinizi kapat�n ve zihninizi olabildi�ince bo�alt�n.
Ba��n�zdan ba�lamak �zere, �ncelikle al�n ve kafatas� b�lgesindeki kaslar�n�z�n yakla��k 10 saniye boyunca iyice gerilmesini sa�lay�n. Daha sonra bu kaslar�n�z tamamen gev�etin. �ki durum aras�ndaki fark� d���n�n ve bu kaslar�n�z�n daha da fazla gev�emesine konsantre olun.
Yakla��k 30 saniyeden sonra ayn� hareketleri, y�z�n�zdeki, boynunuzdaki, kollar�n�zdaki, g��s�n�zdeki, k�saca ayak parmaklar�n�za kadar olan b�t�n kaslar i�in tekrarlay�n.
Gev�emeye devam ederken, kendinizi en gergin ve kayg�l� hissetti�iniz durumlar� g�z�n�zde canland�r�n. Kayg� hissetmeye ba�lad���n�z an, canland�rmay� durdurun ve tekrar gev�emeye �al���n. Bu gev�eme ve canland�rma i�lemini, canland�rma s�ras�nda hi�bir kayg� hissetmeyinceye kadar tekrarlay�n.
Kendinizi kayg�l� hissetti�iniz zamanlarda, s�k s�k bu gev�eme tekni�ini uygulay�n.
1.6.2011 0 - 7812
|