|
�ocuklukta anne babalar� taraf�ndan yeterince sevgi g�rmemi�, ihmale veya istismara u�ram�� �ocuklar ise karde�leriyle ili�kilerinde de uyumsuzluk ya��yor. ��te bu y�zden anne ve babaya �ok �nemli g�revler d���yor!
�nsan hayat�n� hi�bir �ey �ocukluk ya�ant�lar� kadar etkilemiyor! Bir �ocu�un �ocuklukta anne-babas� ile ya�ad�klar� hem onun ki�ili�ini hem de nas�l bir hayat� olaca��n� etkiliyor. Medical Park U�ak Hastanesi Uzman Psikologu Ne�e Co�kun �zyavru; anne-baba ve karde� ili�kilerini de�erlendirdi:
�ocukken anne-babas�ndan sevgi, ilgi ve s�cakl�k, k�saca “kabul” g�ren �ocuklar psikolojik a��dan �ok daha sa�l�kl� oluyorlar. Buna kar��l�k, anne-baban�n so�uk, reddedici veya duygusal a��dan mesafeli oldu�u durumlarda �ocuklar kendilerini sevilmeyen, de�ersiz ki�iler, anne-babas� taraf�ndan “ret edilmi�” ki�iler olarak hissediyorlar.
Ki�inin psikolojik a��dan ne kadar sa�l�kl� olaca�� ve nas�l bir hayat ya�ayaca�� anne-babas� ile ili�kisinde ne kadar ‘kabul’ g�rd���ne veya ‘ret’ edildi�ine ba�l� olarak de�i�iyor. D�nyan�n �ok farkl� yerlerinde yap�lan ara�t�rmalara g�re; �ocuklukta anne-babas� taraf�ndan ret edilmi� hisseden �ocuklar, ileride kendine g�veni olmayan, ba�kalar�na ba��ml�, hayat�n zorluklar�yla yeterince ba�a ��kamayan, �fkesini kontrol etmekte g��l�k �eken, duygular�n� g�stermekte zorlanan veya duygular� bir andan di�erine �abucak de�i�iveren ve belki de en �nemlisi hayata olumsuz bakan ki�iler oluyorlar.
Karde� �li�kilerini de Etkiliyor
�ocuklukta anne baba ve karde�ler ile ya�ananlar, ileride ki�ilerin t�m ya�amlar�n� etkiliyor. Hi�bir eksi�i olmayan bir ailede tek �ocuk olmak, �ocu�un t�m ihtiya�lar�na s�k�nt� �ekmeden ve en h�zl� bi�imde ula�mas�n� sa�lar. Tek �ocuk, karde�e sahip olanlar�n �zenebilece�i bir yo�un anne-baba ilgisine, di�erlerine oranla daha fazla mahremiyete ve ki�isel geli�im olanaklar�na sahiptir.
Karde�ler ise para, sevgi, ilgi, sab�r ve yaln�zl�k gibi kaynaklar�n da��t�lmas�na neden olurlar. Karde�leri olan �ocuklar sevgi ve ilgi g�rmek i�in bir m�cadele verir. Muhtemelen odalar�n� ve e�yalar�n� payla��rlar. Edindikleri her ba�ar�n�n, yapt�klar� her davran���n k�yas noktas� di�er karde�leri olur. Ki�isel �zg�rl�k �izgileri di�er karde�in varl��� nedeniyle s�n�rlan�r.
�te yandan bir karde�e sahip olmak �ocuklar�n payla��m duygular�n� geli�tirir. Karde�ler birbirlerini koruyup kollarlar, birbirlerine dayanak olurlar, s�rlar�n� payla��rlar, ya�am�n insanlara sundu�u yaln�zl��� ayn� kan ba��ndan olan bir karde� hafifletir, mutluluklar ve ac�lar payla��l�r. B�y�k karde�in varl��� k���k karde� i�in b�y�k bir destek ve g�� kayna�� olur. D�� d�nyada ne kadar sorun ya�arsa ya�as�n, ne kadar yaln�z kal�rsa kals�n evinde onu bekleyen ve hi� yaln�z b�rakmayacak olan bir karde�i olacakt�r.
Anlamazlar Diye D���nmeyin!
G�r�ld��� gibi bir karde�e sahip olman�n hem olumlu hem de olumsuz y�nleri vard�r. Olumsuz y�nleri azaltmaktaki en �nemli rol anne-babalara d��mektedir. Bunun i�in ilk olarak anne-baban�n iyi bir psikolojik uyuma sahip olmas� gereklili�inden bahsetmek gerekir.
Psikolojik uyumu elbette en �ok yak�n ili�kiler etkiler. Anne-babalar�n ya�an�mdaki en yak�n ili�ki ise e�iyle kurdu�u ili�kidir. E�ler aras�nda �at��ma olmas� ya da e�lerin birbirlerinden ret edildiklerini alg�lamas� ba�ta e�lerin daha sonra �ocuklar�n olmak �zere b�t�n bir ailenin psikolojik uyumunun olumsuz etkilenmesine neden olur.
�ocuklar ka� ya��nda olurlarsa olsunlar anne-baba aras�ndaki �at��may� sezerler. �zellikle ilkokul d�nemlerinde kendilerinin fark�na var�rlar. �zleyen ve biriktiren bir g�zleri vard�r. Mutlulu�u-mutsuzlu�u, ac�y�-sevinci, iyiyi-k�t�y� ve do�ruyu-yanl��� ke�federler. Anne-baba aras�ndaki �at��may� da anlarlar. Ancak �ocukluklar�na s���n�p anlad�klar�n� ortaya koyamazlar.
G�zleriyle Biriktiriyorlar
�ocuklar�n g�zleri ne biriktirmi�se ileride de “o” olurlar. Hayatla ba� edemedikleri yerde sald�rgan ve isyankar ya da �z g�veni yaral� ve i�ed�n�k. Bir y���n eksiklik ve yokluk hissederler. �leriki ya�amlar� �ocukluklar�n� �d�nlemeye �al��makla ge�ecektir. Bu nedenle e�lerin birbirlerini kabul etmeleri, s�cakl�k ve sevgi g�stermeleri yaln�zca kendileri i�in de�il; ayn� zamanda �ocuklar� ve �ocuklar� aras�ndaki ili�ki i�in de �nemli bir yere sahiptir.
�ocuklukta anne-babas�yla ili�kisinde sevgi, s�cakl�k ve yak�nl�k ya�ayan �ocuklar ayn� zamanda karde�leriyle olan ili�kilerinde de, sevgi, s�cakl�k ve yak�nl�k ya��yorlar. Ancak, �ocuklukta anne-babalar� taraf�ndan yeterince sevgi g�rmemi�, ihmale veya istismara u�ram�� �ocuklar karde�leriyle ili�kilerinde de uyumsuzluk ya��yorlar. Bir ba�ka deyi�le, a�abey ya da ablan�n k���k karde�ini kabul veya ret etmesi, k���k �ocu�u en az anne-babas�n�n onu kabul veya ret etmesi kadar etkilemektedir.
A�abey ya da ablan�n k���k karde�ine davran��lar�nda anne ve baba g��l� birer model olmaktad�r. Yani, b�y�k �ocuklar karde�lerine davran��lar�nda anne-babalar�n� taklit etmektedir.
Her �eyin Ba�� Sevgi!
Anne ve baban�n birbirleriyle olan ili�kilerinde gergin ve mutsuz olmalar�, �ocuklar�na kar�� daha toleranss�z, daha az kabul edici, daha uzak ve ihmalkar olmalar�na neden olmaktad�r. Ayn� zamanda anne-baba aras�nda ge�imsizlik olmas� ve �ocuklar�na kar�� ihmalkar davranmalar�, a�abey veya ablan�n anne-baban�n �st�ne d��en sorumluluklar�n baz�lar�n� kendi �st�ne alarak k���k karde�ini daha fazla kontrol alt�nda tutup korumas�na neden olmaktad�r.
T�m insanlar ilk do�duklar� andan itibaren ba�layan kabul edilme ve sevilme iste�iyle aray��lar�n� farkl� yollara s�r�kleyerek birbirinden farkl� ya�amlar ve an�lar olu�turur. Bunlar belle�imize yerle�ir. Ne kadar sevildi�imiz ve ne kadar kabul alg�lad���m�z da belle�imize yerle�ir. Bu nedenle anne-babalar�n �ocuklar�n� sevmesi ve kabul etmesi �ocuklar�n ileri ya�am�nda �ok �nemli bir yer tutmaktad�r.
15.2.2011 - 5216
|