1 Aral�k'ta TBMM'ye gelen d�zenleme pratisyen hekimlere 2 bin 500 TL, uzman hekimlere ise 5 bin TL ek g�sterge zamm� i�eriyordu. Pratisyen hekimlerin emeklilik ek g�stergesinin 13 binden 33 bine, uzman hekimlerin ise 17 binden 40 bine ��kar�lmas� �ng�r�len yasa tasar�s�, hekimlerin emeklilik haklar� a��s�ndan olumlu bir geli�me olarak de�erlendirilse de g�ncel maa�lar�nda herhangi bir de�i�ikli�e yol a�mayacakt�. YASA TASARISININ YALNIZCA HEK�MLER�N B�R KISMINI KAPSAMASI PROTESTO ED�LM��T�Tasar� hekimlerin hastanelerin d�ner sermayesinden hali haz�rda ald�klar� "sabit ek �deme" �cretinin, emeklili�e yans�yacak �ekilde merkezi sa�l�k b�t�esinden kar��lanmas�n� i�eriyordu. Yasa tasar�s�n�n sadece hekimlerin bir k�sm�n� kapsayacak �ekilde haz�rlanm�� olmas�, son iki hafta i�erisinde t�m T�rkiye'de sa�l�k �al��anlar� taraf�ndan protesto edildi. TEPK�LER �ZER�NE TASARI GER� �EK�LD�Sa�l�k �al��anlar�, tasar�n�n t�m �al��anlar� ve hekimleri kapsayacak �ekilde geni�letilmesini talep eden i� b�rakmalar ger�ekle�tirdi. Bu tepkiler �zerine yasa tasar�s� TBMM'de komisyona geri �ekildi. �al��ma ve Sosyal G�venlik Bakanl���, "S�z konusu �al��ma, sadece doktorlar� de�il b�t�n sa�l�k personelini g�zeten, bununla da s�n�rl� kalmay�p t�m kamu personelimizi kapsayacak �ekilde enflasyon fark�n�n �zerinde bir sosyal refah d�zenlemesi olarak yap�lacakt�r" a��klamas�nda bulundu. SEND�KALAR �LKE GENEL�NDE GREV KARARI ALDIT�rk Tabipleri Birli�i (TTB), Sa�l�k ve Sosyal Hizmet Emek�ileri Sendikas� (SES), Genel Sa�l�k ve Sosyal Hizmet Kolu Kamu �al��anlar� Sendikas� (Genel Sa�l�k-��) ile Birinci Basamak Sa�l�k �al��anlar� Birlik ve Dayan��ma Sendikas� ise bug�n T�rkiye genelinde grev karar� ald�. "TASA TASARISI USULE AYKIRI B�R �EK�LDE GER� �EK�LM��T�R"T�rkiye ekonomisinin de sa�l�k sistemi gibi "iflas etti�ini" belirten �rg�tler, grevin gerek�esine dair �u a��klamada bulundu: "Bizler tasar�n�n yeterli olmad���n�, b�t�nc�l olmad���n�, t�m sa�l�k �al��anlar�n�, t�m hekimleri kapsamad���n� belirtirken bu teklif bile bize fazla g�r�lm��; ne zaman tekrar Meclis'e getirilece�i, varsa eksiklerin yasa tasar�s�na eklenerek neden tamamlanmad��� gibi sorular havada b�rak�larak usule ayk�r� bir �ekilde geri �ekilmi�tir." A��klamaya g�re hastanelerde acil hastalar, diyaliz hastalar�, gebeler, �ocuk aciller, kanser hastalar�, yo�un bak�m hastalar�n�n bak�m� aksamayacak. Covid-19 hastal��� ve hastal�k ��phesi ile ba�vuranlar�n poliklinik ve klinik tedavilerine devam edilecek. "MAA�IN �OK D���K B�R KISMI EMEKL�L��E YANSIYOR"T�rkiye'de sa�l�k �al��anlar�n�n maa��, merkezi sa�l�k b�t�esi ve hastanelerin d�ner sermayesi olmak �zere iki farkl� kaynaktan kar��lan�yor. Ancak sadece merkezi sa�l�k b�t�esinden kar��lanan, "��plak maa�" emeklili�e yans�yor. Hastanelerin d�ner sermayesinden �denen maa� ise kendi i�erisinde bir "sabit ek �deme" ve "performans sistemine ba�l� �deme" olarak ikiye ayr�l�yor. Yani hastanelerin d�ner sermayesinin bir k�sm� sa�l�k �al��anlar�na performansa bak�lmaks�z�n sabit ek �deme olarak ayr�l�rken, bir k�sm� o ayki performans�na dayal� olarak �deniyor. Fakat bu �demeler, sa�l�k �al��anlar�n�n emeklili�ine yans�m�yor ve her ay de�i�kenlik g�steriyor. "HEK�M MAA�LARI YOKSULLUK SINIRININ ALTINDA"Sa�l�k uzmanlar�na g�re bu �oklu ve karma��k �deme sistemi, bir�ok sorunu da beraberinde getiriyor. Temel itiraz, sa�l�k �al��anlar�n�n emeklili�ini ve di�er �zl�k haklar�n� belirleyen "��plak maa��n" �ok d���k oldu�u y�n�nde. T�rk Tabipleri Birli�i (TTB) Merkez Konsey �yesi Deniz Erdo�du, �u anda T�rkiye'de bir hekim maa��n�n yoksulluk s�n�r�n�n alt�nda oldu�unu ifade ediyor: "G�n�m�zde k�demli bir hekimin maa��, 5 bin TL ��plak maa� ve d�ner sermayeden gelen 5 bin TL sabit ek �deme ile birlikte ortalama 10 bin TL oluyor ki bu yoksulluk s�n�r�n�n alt�nda bir maa�. "Ek olarak yine d�ner sermayeden performansa dayal� olarak �cret alabiliyorsunuz ancak bu miktar �ok de�i�ken ve salg�n s�recinde olduk�a d��t�. Ayr�ca bu �� kalemden sadece 5 bin TL ��plak maa� emeklili�e yans�yor." T�rkiye'de yeni mezun ya da asistan hekimlerin maa�� ise 4 bin 900 ��plak maa� ve 2 bin 500 TL sabit ek �deme olmak �zere ortalama 7 bin 500 TL civar�nda seyrediyor. "NET MAA�IMIZIN NE OLACA�INI H��B�R AY B�LM�YORUZ"T�rkiye'de sa�l�k �al��anlar�, sa�l�kta performans sistemi sebebiyle o ay d�ner sermayeden alacaklar� pay�n ne kadar olaca��n� bilmiyor. 20 y�ldan uzun s�redir yo�un bak�m hem�ireli�i yapan T�rk Yo�un Bak�m Hem�ireleri Derne�i Ba�kan� Ebru K�raner, net maa��n� hi�bir zaman bilmedi�ini ��yle anlat�yor: "Hi�bir ay elimize ne kadar ge�ece�ini net olarak bilmiyoruz, ��nk� maa�lar�m�z� b�l�k p�r��k ettiler. D�ner sermaye performans �demesi o ay 100 lira da yatabilir, hi� de yatmayabilir. Sadece 4 bin TL'ye yak�n temel maa��m�z emeklili�imize yans�yor. Yar�n �b�r g�n emekli oldu�umuzda da yine yoksul emekliler olaca��z." Uzmanlar, sa�l�k �al��anlar� aras�nda adil ve �al��ma bar���n� koruyan bir �deme sisteminin olmad���n� s�yl�yor. ��nk� d�ner sermaye sistemindeki performansa dayal� �deme, sa�l�k �al��anlar� aras�nda adaletsiz maa� da��l�m�na sebep oluyor. Her hastanenin ayl�k gelirinin birbirinden farkl� oldu�u d���n�ld���nde; ayn� bran�a ve k�deme mensup iki sa�l�k �al��an�n�n d�ner sermayeden ald��� pay bile hastaneden hastaneye farkl�l�k g�steriyor. �te yandan ayn� hastanede ayn� bran�ta hizmet veren iki hekim, o ay bakt�klar� hasta ya da girdikleri ameliyat say�s�na g�re d�ner sermayeden farkl� pay al�yor. "KAMU �ALI�ANLARI ��ER�S�NDE EN D���K MAA� SA�LIK �ALI�ANLARININ"Hekim d��� sa�l�k �al��anlar� ise d�ner sermayeden hekimlere g�re olduk�a d���k katsay�da pay al�yor. Hem�ire Duygu Y�lmaz, bu ay 5 bin 600 TL maa� ald���n� ancak bunun sadece 3 bin 800 TL'lik esas maa� k�sm�n�n emeklili�e yans�d���n� s�yl�yor: "Hekimlerin d�ner sermayeden ald��� pay �ok b�y�k oldu�u biz di�er sa�l�k �al��anlar� olarak d�ner sermayeden hi�bir �ekilde para alam�yoruz. Sadece esas maa� �zerine 1.500 - 2.000 TL aras�nda bir sabit ek �deme alabiliyoruz. O da bizim emeklili�imize yans�mad��� i�in resmen a�l�k s�n�r�nday�z. Ben bu ay esas maa��m�n d���nda d�ner sermayeden bin 800 lira sabit ek �deme ald�m, ba�ka hi�bir �ey yok." "'�OCU�UMA 5 KURU� PARA VEREM�YORUM' D�YEN ARKADA�LARIMIZ VAR"Sa�l�k �al��anlar� Hak ve M�cadele Derne�i �rg�tlenme Sekteri Y�lmaz, kamu �al��anlar� i�erisinde en d���k maa�� sa�l�k �al��anlar�n�n ald���n� s�yl�yor: "Derne�imizde bin 500 �yemiz var, hepsi ge�inemedi�i i�in kredi �ekiyor. Art�k krediler �st �ste biniyor. '�ocu�uma be� kuru� para veremiyorum' diyen arkada�lar�m�z var. Bu kadar i� y�k�ne ve n�betlere kar�� ald���m�z maa� en fazla 4 bin 500 TL." "UZUN VADEDE N�TEL�KL� VE KAL�F�YE ELEMANLARI KAYBEDECE��Z"K�raner �zel sekt�rde �al��an sa�l�k �al��anlar�n�n asgari �cretle �al��t���n� s�yleyerek, yurt d���na gitme talebindeki art��� ��yle anlat�yor: "�zel sekt�rde �al��an hem�ireler, 24 saat n�bet tuttuklar�n� s�yl�yorlar ki bu haftal�k 40 saat �al��ma s�resini �ok �st�ne tekab�l eder. Fazla mesailerini ise �cret olarak de�il, ileride bir tarihte belki izin hakk� olarak al�yorlar. Biz kamuda 20 k�sur y�ld�r �al��an hem�ireler bile �u anda yoksulluk s�n�r�n�n alt�nda maa� al�yoruz. Bu ki�ilerin ise a�l�k s�n�r�na gelebilmek i�in ekstra para kazanmalar� gerekiyor. G�r��t���m�z bir 500 hem�irenin y�zde 83'�, yurt d���na yerle�me plan�n� ger�ekle�tirmek �zere harekete ge�mi� vaziyette. Yani KPSS'ye haz�rlanmay� b�rak�p dil kursuna yaz�lm��, Almanca �al��maya ba�lam��. Bu �ok ac�, �ok b�y�k bir kay�p. Uzun vadede, nitelikli ve kalifiye elemanlar� kaybedece�iz. "EK G�STERGELER�N 7200'E Y�KSELT�LMES� GEREK�YOR"Erdo�du, 2003 y�l�nda Sa�l�kta D�n���m Program� kapsam�nda giren bu sistemin �e�itli sorunlara yol a�t���n� ifade ediyor: "Bu sistem sebebiyle hem hekimler ve di�er sa�l�k �al��anlar� aras�nda hem bran�lar aras�nda hem de hastaneler aras�nda e�itsiz uygulamalar ya�an�yor. Polikliniklerde k�sa s�rede �ok say�da hasta bakt���n�zda, yapt���n�z i�lem say�s� kadar hizmet puan� topluyorsunuz ve ona g�re d�ner sermayeden alaca��n�z pay belli oluyor. Bunun sak�ncas� g�r�l�nce, d�ner sermaye i�erisinde sabit ek �deme sistemi geli�tirdiler ve d�ner sermayenin bir k�sm�n� sabit ve garantili bir �ekilde herkese vermeye ba�lad�lar. Bu da hekimlere k�deme g�re 2 bin 500 TL ve 5 bin TL olarak �deniyor." Sa�l�k �al��anlar� aras�nda tart��malara sebep olarak geri �ekilen yasa tasar�s�, d�ner sermayelerden kar��lanan sabit ek �deme b�t�esinin merkezi sa�l�k sisteminden kar��lanmas�n� ve b�ylece hekimlerin emeklili�e yans�yan maa�lar�n�n art�r�lmas�n� hedefliyordu. Greve giden sa�l�k meslek �rg�tlerinin talepleri aras�nda ek g�stergelerin 3600'den 7200'e kadar kademeli olarak y�kseltilmesi de bulunuyor. BAKANLIK DE�ERLEND�RMEDE BULUNMADIHekimler ayr�ca emeklili�e de yans�yacak ya�anabilir temel �cret talebinde bulunarak, sa�l�kta �iddete kar�� etkili yasa, g�venli i�yerleri, sa�l�kl� �al��ma ortamlar� istiyor. BBC T�rk�e'nin ula�t��� Sa�l�k Bakanl���, konuyla ilgili bir de�erlendirmede bulunmad�.
15.12.2021 - 58488
|