Re�ete maliyetlerinin y�zde 14'� antibiyotiklere gidiyor

T�rkiye'nin en �ok antibiyotik t�keten �lkelerin ba��nda geldi�ini belirten Enfeksiyon Hastal�klar� ve Klinik Mikrobiyoloji Uzman� Prof. Dr. Meral S�nmezo�lu,� "OECD verilerine g�re T�rkiye, 1000 ki�i ba��na kullan�lan g�nl�k tan�mlanm�� doz ile en fazla antibiyotik t�keten �lke. Re�ete maliyetlerinin y�zde 14'�n� antibiyotikler olu�turuyor" dedi.

Antibiyotiklerin kullan�lmaya ba�lanmas�, enfeksiyon hastal�klar� ve halk sa�l��� a��s�ndan devrim niteli�inde bir geli�me oldu. Zira antibiyotiklerin kullan�m�nda �nce ya�am kay�plar�n�n en �nemli nedenini enfeksiyonlar olu�tururken, g�n�m�zde kalp damar hastal�klar� ve kanser hastal�klar�ndan sonra ���nc� s�raya gerilemi� durumda. �Antibiyotikler kullan�ma girdikten sonra baz� enfeksiyon hastal�klar�n�n s�kl��� azald� ve milyonlarca insan�n ya�am� antibiyotik tedavileri ile kurtuldu. Ancak zamanla antibiyotiklerin yo�un kullan�lmas�, bug�n t�m d�nyan�n konu�tu�u �ok ciddi bir tabloyu ortaya ��kard�; antibiyotik direnci.

"2050'YE KADAR 1,4 TR�LYON DOLARLIK KAYIP YARATAB�L�R"

K�resel halk sa�l��� a��s�ndan bak�ld���nda, antimikrobiyal dirence ba�l� olarak her y�l yakla��k 700 bin ki�inin hayat�n� kaybetti�ine dikkat �eken Yeditepe �niversitesi Ko�uyolu Hastanesi Enfeksiyon Hastal�klar� ve Klinik Mikrobiyoloji Uzman� Prof. Dr. Meral S�nmezo�lu, "Diren� oran�n�n bu h�zla artmaya devam etmesi halinde, 2050 y�l�nda antimikrobiyal dirence ba�l� olarak her y�l 10 milyon ki�inin hayat�n� kaybedece�i tahmin ediliyor. T�rkiye, hem antibiyotik t�ketiminin hem de antimikrobiyal diren� seviyesinin en y�ksek oldu�u �lkelerden biri. Bu nedenle k�resel ekonomik kay�p tahminleri �lkemiz i�in g�ncellendi�inde, T�rkiye'nin, y�ksek antibiyotik direnci sebebiyle 2050'ye kadarki s�re�te, 220 milyar ile 1,4 trilyon dolar aras�nda bir ekonomik kay�p ya�ama riski ta��d��� d���n�lmektedir" diye konu�tu.

"D�REN�L� BAKTER�LER�N YAYILMASINA YOL A�IYOR"

G�n�m�zde antibiyotiklerin sadece t�p alan�nda de�il, tar�m ve hayvanc�l�kta da yo�un �ekilde kullan�lmas�n�n diren�li bakterilerin artmas�na ve yay�lmas�na katk�da bulundu�unu hat�rlatan Prof. Dr. Meral S�nmezo�lu s�zlerine ��yle devam etti:

"Re�ete Bilgi Sistemi (RBS)" verilerine g�re birinci basamakta 2011 y�l�nda d�zenlenmi� re�eteler de�erlendirildi�inde; toplam 439 milyon 539 bin 673 kutu ilac�n re�ete edildi�i ve bunun y�zde 12,71'nin antibiyotiklerden olu�tu�u tespit edilmi�tir. D�zenlenmi� re�etelerin maliyet analizleri yap�ld���nda genel maliyetin y�zde 14,14'�n� antibiyotiklerin olu�turdu�u g�r�lmekte. Bu rakamlar �lkemizdeki ila� t�ketiminde antibiyotiklerin �ok �nemli bir yeri oldu�unu ve ak�lc� antibiyotik kullan�lmad���n� g�stermi�tir. Ekonomik ��birli�i ve Kalk�nma �rg�t� (OECD) verilerine g�re, �lkemiz 1000 ki�i ba��na kullan�lan g�nl�k tan�mlanm�� doz (DDD/1000) ile en fazla antibiyotik t�keten �lke (38.1) konumunda. OECD ortalamas�n�n '21' oldu�u d���n�ld���nde �lkemizin i�inde bulundu�u tablo �ok daha net ortaya ��kmaktad�r."

�ALI�MALAR �IKI� �VMES�N� TERS�NE �EV�REB�L�R

2013 y�l�nda uygulamaya ba�lanan re�etesiz antibiyotik kullan�m�n�n yasaklanmas�n�n �nemli bir ad�m oldu�unu s�yleyen Prof. Dr. S�nmezo�lu, "2011 y�l�nda D�nya Sa�l�k �rg�t� (WHO) gelecek nesillere etkili antibiyotik kalmayaca�� kayg�s�yla k�resel eylem plan� karar� ald� ve bir dizi uygulama �nerdi. Bunlardan biri de anbiyotiklerin re�etesiz kullan�m�n �nlenmesiydi ki �lkemizde de bu kural uygulanmaya ba�land�. 2011 y�l�nda y�zde 21,14 olan antibiyotik kullan�m oran� her ge�en y�l d��erek 2018 y�l�nda 15,81 seviyesine kadar geriledi" dedi.

"�ST SOLUNUM YOLU ENFEKS�YONLARININ YARISINDA GEREKS�Z KULLANILIYOR"

Antibiyotiklerin en �ok �st solunum yolu enfeksiyonlar�nda kullan�ld���n� s�yleyen Yeditepe �niversitesi Hastanesi Enfeksiyon Hastal�klar� ve Klinik Mikrobiyoloji Uzman� Prof. Dr. Meral S�nmezo�lu, s�zlerine ��yle devam etti:

"Asl�nda �bu t�r enfeksiyonlar bakteriler de�il vir�slerden olu�tu�u i�in antibiyotikler etkisiz oluyor. Dolay�s�yla yap�lan �al��malar bu enfeksiyonlar�n yar�s�nda antibiyotiklerin gereksiz kulland��� g�r�l�yor. T�m toplumu ilgilendiren bu sorunda ��z�me ula��lmas� ve ak�lc� antibiyotik kullan�m�n uygulanabilmesi i�in taraflar; hekim, eczac�, hem�ire, di�er sa�l�k personeli, hasta/ hasta yak�n�, �retici, d�zenleyici otorite, medya gibi t�m gruplar�n bir arada ve i�birli�i i�inde �al��mas� son derece �nem ta��maktad�r."

DO�RU ANT�B�YOT�K KULLANIMI ���N YAPILMASI GEREKENLER

Prof. Dr. Meral S�nmezo�lu yap�lmas� gerekenleri ise �u s�zlerle s�ralad�:

"Antibiyotikler sadece doktor �nerdi�i zaman ve re�ete ile al�nmal�. Antibiyotiklerin ne kadar s�re kullan�laca�� da doktorun �nerisine g�re olmal�, ate� d���nce a�r� azal�nca kesilmemeli. Antibiyotik ate� d���r�c� veya a�r� kesici de�ildir. Y�ksek ate� antibiyotik kullan�lmas� i�in gerek�e de�ildir. Hasta ve hasta yak�nlar� kendi deneyimlerine g�re doktoru y�nlendirmeye �al��mamal� ve �srarc� olunmamal�. Her hasta i�in ayr� bir tedavi �ekli olabilir. Bu nedenle ayn� t�r hastal��� olan hastalar di�erlerine antibiyotik tavsiye edilmemeli. Antibiyoti�in a��zdan, kas i�i veya damardan yap�l��� ve t�r� doktor taraf�ndan karar verilir. Ancak hastanede yatmayan hastalara m�mk�n oldu�u kadar dar etkili ve a��zdan al�nan antibiyotikler verilmeli."

D�NYA SA�LIK �RG�T� UYARILARI

DS� taraf�ndan ak�lc� ila� kullan�m�n�n te�vik edilmesi i�in �nerilen 12 temel m�dahale ise ��yle:

"�la� kullan�m politikalar�n� koordine edecek ve bunlar�n etkilerini izleyecek kurumlar�n olu�turulmas�, e�itim denetim ve karar alma s�re�lerinin desteklenmesine y�nelik Klinik Tan� ve Tedavi Rehberlerinden yararlan�lmas�, ilk se�enek tedavilerini esas alan temel ila�lar listesinin olu�turulmas�, b�lgelerde ve hastanelerde ila� ve tedavi kurullar� kurulmas�, mezuniyet �ncesi m�fredat program�nda probleme dayal� farmakoterapi e�itimi verilmesinin sa�lanmas�, bir gereklilik olarak hizmet i�i s�rekli t�p e�itimlerinin d�zenlenmesi, kurumsal �er�evede izleme, denetim ve geri bildirim sistemlerinin geli�tirilmesi, ila�lar konusunda ba��ms�z (tarafs�z bilgi) bilgi kaynaklar�n�n kullan�lmas�, kamuoyunun ila�lar hakk�nda e�itilmesi, etik olmayan mali giri�imlerden sak�n�lmas�, uygun ve zorunlu d�zenlemelerin hayata ge�irilmesi, ila�lar�n ve personellerin mevcudiyetini g�vence alt�na almaya y�nelik yeterli devlet harcamalar�n�n sa�lanmas�."

15.11.2019 - 41667