|
Muratbey Peynirleri Beslenme Dan��man� Prof. Dr. Muazzez Garipa�ao�lu, Ramazan’da yanl�� ve a��r� beslenmeden dolay�, ba�ta kilo art��� olmak �zere, tansiyon, mide yanmas�, �lser, gastrit, kab�zl�k gibi pek �ok istenmeyen sa�l�k sorununun ya�and���n� s�yledi.
Bu nedenle yeterli ve dengeli beslenmenin Ramazan ay� boyunca ayr� bir �nem ta��d���n� belirten Garipa�ao�lu, “Ramazan ay�n�n beslenme a��s�ndan en �nemli de�i�ikli�i, g�nl�k ���n say�s�ndaki azalmad�r. Normal zamanda 4-6 kez ���n yap�l�rken, Ramazan’da iftar ve sahur olmak �zere 2 ana ���n ve bunlar�n aras�nda da bir ara ���n ile birlikte en fazla 3 ���n yap�labilmektedir. Hatta uykunun b�l�nmesi, hemen yiyip yat�lmas� gibi nedenlerle bir�ok ki�i sahur ���n�n� atlamaktad�r. Genel olarak 2-3 ���n ile v�cudun gereksinimi olan g�nl�k enerji ve besin ��elerini kar��lamak zordur. Oysa Ramazan ay�nda, ���n say�s�n�n az olmas�na kar��n a��r� ve dengesiz beslenme uygulamalar� dikkati �ekmektedir” dedi.
Ramazan’�n en �nemli ���n� olan iftarda, b�t�n g�n a� ve susuz kalman�n da etkisiyle �ok �e�itli yiyeceklerin k�sa s�rede ve fazla miktarda t�ketildi�ini hat�rlatan Prof. Dr. Muazzez Garipa�ao�lu, ��yle devam etti: “Nitekim bu konuda yap�lan ara�t�rmalar da g�nl�k al�nan enerjinin yakla��k y�zde 65’inin iftarda, geriye kalan�n�n iftar sonras� ve sahurda al�nd���n� g�stermektedir. H�zl� ve a��r� beslenme mide gerginliklerine, tansiyon y�kselmesine, kan �ekerinde artmaya neden olmaktad�r. Bunu �nlemek i�in, tek veya iki ���n �eklinde t�ketilen besinlerin �� veya d�rt ���ne yay�lmas�, yemeklerin k���k lokmalar halinde ve iyice �i�nenerek yenilmesi gerekmektedir. �ftarda �ok �e�itli yeme�i bir arada ve h�zl� bir �ekilde t�ketmek yerine orucu su, hurma, zeytin, �orba ile a�mak ve yar�m saat sonra ana yeme�e ge�mek sa�l�k a��s�ndan en uygun olan�d�r. Ana yemek et, tavuk, bal�k, �orba, etli veya zeytinya�l� sebze yemekleri, pilav, makarna, eri�te, b�rek, yo�urt, cac�k, ayran, salata, komposto vb aras�ndan 2-3 en fazla 4 �e�it se�ilerek olu�turulabilir. Ana yemekten 1-2 saat kadar sonra meyve, g�lla�, dondurma, kazandibi, s�tla� benzeri ya da meyvelerle yap�lm�� tatl�lar yenebilir. Aralarda su, soda, ye�il-siyah �ay, di�er bitki �aylar�, kahve, az �ekerli limonata, komposto vb. i�ilerek s�v� al�m� desteklenir.”
Sahuru Atlamay�n
Prof. Dr. Muazzez Garipa�ao�lu, Ramazan’da a�l���n olu�turdu�u olumsuz durumlardan daha az etkilenmek ve daha verimli bir g�n ge�irebilmek i�in sahur ���n� mutlaka yap�lmas� gerekti�ini vurgulad�.
Sahurda s�t, yo�urt, az tuzlu peynirler, yumurta, mercimek ve sebze gibi liften zengin �orbalar, az ya�l� b�rekler, tam bu�day veya �avdar ekme�i, domates, salatal�k, meyve, f�nd�k, ceviz, komposto gibi besinler aras�ndan men� olu�turulmas� ve bol s�v� t�ketilmesini �neren Prof. Dr. Muazzez Garipa�ao�lu, “Sahurdan sonra hemen yatmak kilo al�m�, mide yanmas� ve refl� gibi sorunlara neden olabilmektedir. Bu nedenle sahurdan yar�m saat kadar sonra yat�lmas� sa�l�k a��s�ndan �nemlidir” diye konu�tu.
Ramazan’da en s�k kar��la��lan sorunlardan birinin de kab�zl�k oldu�unu dile getiren Prof. Dr. Muazzez Garipa�ao�lu, �unlar� kaydetti: “Kab�zl��� �nleyebilmek i�in beslenmede sebzeler, meyveler, kuru baklagiller, tam bu�day veya �avdar ekme�i, bulgur, kuru meyveler, kuru yemi�ler gibi liften zengin besinlere s�k yer verilmesi, bol s�v� al�nmas� ve hareket edilmesi gerekmektedir. Yeti�kinlerde g�nl�k s�v� gereksinimi 2-3 litredir. S�cak mevsimlerde bu miktar artabilmektedir. Son y�llarda Ramazan’�n yaz aylar�na rastlamas�yla birlikte, yetersiz s�v� al�m� s�z konusu olabilmekte, �zellikle ya�l�larda tansiyon d��mesi ve halsizlik gibi olumsuz durumlara neden olabilmektedir. S�v� gereksinimi ba�ta su olmak �zere ayran, soda, siyah-ye�il �ay, di�er bitki �aylar�, kahve, meyve sular�, az �ekerli limonata, komposto vb i�ecekleri i�erek kolayca kar��lanabilir.”
Prof. Dr. Muazzez Garipa�ao�lu, Ramazan’da hamile ve emziren kad�nlar, k���k ya�taki �ocuklar, �eker, kalp, b�brek, karaci�er, mide gibi kronik hastal�klar� olanlar, s�rekli ila� kullananlar, a��r enfeksiyon ge�irenler ve g�ne� alt�nda, tarlada, yolda, in�aatta �al��an bireylerin oru� tutmalar�n�n sak�ncal� oldu�unu da s�zlerine ekledi.
�neriler
-Ramazan ay� s�resince yeterli ve dengeli beslenmeye �zen g�sterin.
-���n say�s�n� art�r�n. Sahur, iftar ve iftar sonras� olmak �zere toplam 3 – 4 ���nde beslenin.
-Yemekleri h�zl� yemeyin, yava� yava� ve iyice �i�neyerek yenilmelidir.
-Orucunuzu su, hurma, zeytin ve �orba ile a��n, m�mk�nse 20-30 dakika ara verin, daha sonra ana yeme�e ge�in ya da normal ak�am yeme�inizi yiyin.
-�ftarda ana yemek olarak �zgarada, f�r�nda ya da tencerede yap�lm�� az ya�l� et yemeklerini ya da etli sebze yemeklerini tercih edin.
-Tok tutan ve kan �ekerini ani y�kseltmeyen besinlere s�k yer verin. Bunun i�in beyaz ekmek yerine kepek ya da bol tah�ll� ekme�i, pirin� pilav� yerine bulgur pilav�n� tercih edin.
-Lokma, tulumba, baklava gibi a��r tatl�lar� yerine s�tla�, g�lla� gibi s�tl� tatl�lar� veya meyveli tatl�lar�n� tercih edin. K���k porsiyonlar �eklinde t�ketin.
-Pi�irme tekni�i son derece �nemlidir. Yiyeceklerin daha hafif ve sa�l�kl� olmas� i�in k�zartma ve kavurma yerine; ha�lama, �zgara, bu�ulama veya f�r�nda pi�irme y�ntemlerini se�in.
-�zellikle yaz aylar�nda artan g�nl�k 2-3 litrelik s�v� gereksinimini kar��lamaya �zen g�sterin. Bunun i�in ba�ta ya�am p�nar� suyu, daha sonra soda, ayran, �ay �e�itleri, kahve, komposto, taze s�k�lm�� meyve sular�, limonata gibi i�ecekleri tercih edin.
-Ramazan’�n �nemli ���nlerinden biri olan sahur en �ok atlanan ���nd�r. Oysa sahur, hem g�nl�k enerji ve besin �geleri gereksinimlerinin kar��lanmas�na destek verir; hem de metabolizmay� h�zland�rarak kilo kontrol� sa�lanmas�na yard�mc� olur. Sahurun atlanmas�, v�cut direncinin d��mesine ve kilo art���na neden olabilir. Sahurda s�t, yo�urt, peynir, yumurta, omlet, �orba, tam bu�day veya �avdar ekme�i, az ya�l� b�rek, meyve, f�nd�k, ceviz, komposto gibi besinleri tercih edin ve bol s�v� t�ketin.
-�ftardan hemen sonra televizyon veya bilgisayar kar��s�na ge�meyin, koltukta dinlenmek yerine biraz hareket etmeyi deneyin, k�sa mesafeli y�r�y��ler yenilen besinlerin sindirimine ve kilo kontrol�ne yard�mc� oldu�unu unutmay�n.
-Tuz i�eri�i y�ksek besinler, susuzlu�a neden olur. Tansiyonu y�kseltebilir. Bu nedenle tuzlu�u masadan uzak tutun. Yemeklerin tad�na bakmadan tuz eklemeyin. Yemeklerin tad�n� tuz yerine baharatlarla zenginle�tirin.
-G�nl�k enerji al�m�na �zen g�sterin. Enerjinin fazla al�nmas� �i�manl��a, az al�nmas� zay�fl��a, yetersiz beslenmeye neden olur. Bunun i�in yedi�iniz besinlerin miktarlar�n� ve hareketinizi g�zden ge�irin.
-Beslenmede �e�itlili�e �zen g�sterin. ��nk� v�cudun karbonhidratlar, proteinler, ya�lar, vitaminler, mineraller ve su olarak grupland�r�lan 50’ye yak�n t�rde besin ��esine gereksinimi vard�r. Tek bir besin ile t�m bu ��eleri sa�lamak m�mk�n de�ildir.
-�eker ve �ekerli besinleri �ok s�k t�ketmeyin. �eker v�cuda sadece kalori verir. Fazla t�ketildi�inde �i�manl��a ve di� ��r�mesine neden olur.
-Sofran�zda ev yap�m� besinleri tercih edin, haz�r olanlar�ndan (�orbalar, meyve sular�, k�fteler, et-tavuk suyu tabletleri vb.) uzak durun. ��nk� haz�r besinlerin besleyici de�erleri d���kt�r. Katk� maddeleri i�erirler. Tuz oranlar� y�ksektir.
22.7.2013 - 13043
|