|
Ramazan ay�, her y�l t�m d�nyada b�y�k bir co�ku ve heyecanla kar��lan�yor. Ancak �lkemizde Ramazan denildi�inde ak�llara ilk �nce, bin bir �e�itten olu�an yemek ziyafetleri geliyor. G�n boyunca ya�an�lan a�l�klar, insanlar� sahur ve iftar sofralar�nda a��r� yeme�e ve sa�l�ks�z beslenmeye y�nlendirebiliyor. Bu t�r yanl��lar da v�cutta baz� sa�l�k problemlerinin ya�anmas�na zemin haz�rlayabiliyor. YANLI� Ramazan, bir s�redir uzun g�nlere denk geldi�i i�in oru� tutanlar�n v�cudu susuz kal�r. Bu nedenle v�cudun g�n i�inde alamad��� s�v�y� yerine koyabilmek i�in iftardan sonra t�m s�v� �e�itleri t�ketilebilir. DO�RU T�m g�n boyunca su ihtiyac�n� gideremeyen v�cut, s�caklar�n da etkisiyle daha fazla s�v�ya gereksinim duyar. Bu sebeple oru� tutanlar, iftar sonras� harareti al�r d���ncesiyle limonata, �erbet, kola ya da gazoz gibi i�eceklere y�nelebiliyorlar. Fakat bu t�r �ekerli ve asitli i�eceklerin t�ketiminin do�ru olmad��� bilinmelidir. Sindirimin bo� oldu�u zamanlarda �ncelikle su t�ketilmelidir. ��nk� uzun saatler boyunca susuz kalan v�cut yaln�zca suya ihtiya� duyar. Ayr�ca iftar ve sahur vakitleri aras�nda birden bire y�klenmemek ve t�m geceye yaymak kayd�yla 2 litre su t�ketilmesi gerekir. YANLI� Oru� tutan ki�iler, a�l�k kan �ekerinin d�zenlenmesi i�in re�el, bal, pekmez gibi besin �r�nleri t�ketmelidir. DO�RU Oru� tutan insanlar, uzun s�ren a�l�klar sonucu kan �ekeri d��mesi gibi sorunlar ya�ayabiliyor. Kan �ekeri de�erlerini d�zenleyebilmek i�in ise iftar ���nlerinde re�el, bal, pekmez gibi i�inde fazlaca �eker bar�nd�ran besin �r�nlerinin t�ketimine y�nelebiliyor. Fakat uzun bir orucun ard�ndan bu t�r besinlerin t�ketimi kan �ekerinin h�zla y�kselmesine ve yine ayn� h�zla d��mesine neden olabilir. Bunun yan� s�ra insanlar, oru�lar�n� iftariyeliklerle a�malar� gerekti�ine dair bir inan��a sahiptir. �ftariyeliklerin mideyi zorlamad���na ve rahatlatt���na inan�rlar. Asl�nda bu d���nce yanl�� de�ildir. ��nk� 18 saat boyunca bo� b�rak�lan mideye ya�l� ve a��r et yemekleri yerine, sindirimi kolay iftariyelikler almak daha uygun olacakt�r. Bu nedenle iftara �ok s�cak olmayan bir �orba ile ba�lanabilir. Daha sonra tercihe g�re ufak iftariyeliklere ge�ilebilir. Kahvalt�l�k besinler ise daha �ok sahur men�s� i�in uygun oldu�undan iftarda �ok fazla tercih edilmemelidir. Fakat yine de kahvalt�l�k besinler t�ketilmek isteniyorsa 30 gr. kadar k���k bir peynir ve 2-3 adet zeytin yeterlidir. YANLI� Uzun s�ren a�l�ktan sonra iftarda t�m yiyecekler yenilebilir. DO�RU �nsanlar�n b�y�k bir �o�unlu�u, uzun saatler a� kald��� gerek�esiyle iftar saatinde t�m yiyecekleri yiyebilme hakk�na sahip oldu�unu d���n�r. ��nk� uzun s�ren a�l�klar insanlar�n bilin�alt�na daha fazla yemek yiyebilece�i hakk�na sahip oldu�u d���ncesinin yerle�mesine yol a�abilir. Fakat bu psikolojik d�rt�n�n yanl�� oldu�u bilinmelidir. Oru� vakitlerinin uzun olu�u her istenilen yeme�in yenebilmesi anlam�na gelmedi�i ve v�cudun yaln�zca ihtiya� duydu�u kadar�n�n kar��lanmas� gerekti�i de unutulmamal�d�r. �rne�in; normal kiloya sahip bir ki�i g�nde yakla��k olarak 2 su barda�� s�t/yo�urt, avu� i�i b�y�kl���nde et, tavuk ya da bal�k, iftar ve sahur olmak �zere her ���nde de pi�mi� sebze ve salata t�ketmesi yeterli olacakt�r. Ayr�ca yine her ���nde 1 kase �orba, 1 dilim pide veya k���k bir tabak bulgur ya da makarna, sahurda ve iftardan sonraki ara ���nlerde meyve tercih edilebilir. Bunun yan� s�ra, 1 adet yumurta, 10 adet f�nd�k, ceviz ya da badem ve 50 gr kadar peynir de t�ketilebilir. Mide-ba��rsak sisteminin yorulmas�, tansiyonun aniden y�kselmesi ve �ekerin h�zla y�kselmesi gibi durumlardan ka��nmak i�in yemekleri do�ru s�rayla ve az miktarlarda t�ketmek gerekir. �rne�in; iftarda az �orba, k���k iftariyeliklerle birlikte 1 dilim pide (25 gr), i�erisinde et bulunan bir sebze veya �ok ya�l� olmayan bir et yeme�i yenilebilir. Ya da 6 ka��k miktar�nda olacak kadar bir sebze yeme�i, arzu ediliyorsa k���k bir tabak bulgur veya makarna, taze salata, yo�urt, ayran veya cac�ktan olu�an bir men� tercih edilebilir. �ftar i�in b�yle haz�rlanacak bir men� yeterince uygun olacakt�r. YANLI� �ftar yeme�inin hemen ard�ndan tatl� yenilebilir. DO�RU Ramazan'da en s�k yap�lan yanl��lardan biri de iftar ���n�n�n �zerine bir de tatl� yemektir. B�yle bir eylem her �eyden �nce sa�l�kl� beslenme d�zenine ayk�r�d�r. �ftarda yenen yiyecekler v�cuda yeteri kadar enerji, protein, karbonhidrat ve ya� y�klemesi yapt���ndan bir de �zerine t�ketilen tatl�, kilo art���na zemin haz�rlayabilir. �ftar sonras� tatl� gereksinimi duyuluyorsa bu duruma hurma, kuru �z�m ya da kuru incir se�enekleri ��z�m olabilir. Fakat mutlaka bir tatl� yemek isteniyorsa Ramazan tatl�s� olarak bilinen g�lla� iyi bir alternatif olabilir. ��nk� g�lla�, i�erisinde ya� bulundurmad��� gibi �eker seviyesi de ayarlanabilir bir tatl�d�r. �ftardan 2 saat sonra �eker yo�unlu�u �ok fazla olmamak kayd�yla 1 dilim g�lla� yenilebilir. Bu durum tabii ki �ekeri az olan tatl�lar�n her g�n t�ketilebilece�i anlam�na gelmez. Bu nedenle tatl� alternatifi men�ye haftada yaln�zca 1 g�n eklenmelidir. YANLI� Sahur ���n�nde pilav ve komposto t�ketmek g�n boyu tok kalmay� sa�lar. DO�RU Sahur da en az iftar ���n� kadar �nem ta��r. �nsanlar�n b�y�k bir �o�unlu�u ise sahurda yenilecek pilav ve �ekerli kompostolar�n g�n boyunca tok kalmay� sa�lad���na inan�r. Fakat b�yle bir beslenme �ekli g�n�m�z ya�am�nda kendini �ehir hayat�na kapt�ran ve d�zenli olarak fiziksel aktivite yapmayan insanlar i�in uygunsuzdur. Genellikle insanlar sahuru g�n�n son ���n� olarak alg�lasa da asl�nda g�n�n ilk ���n�d�r. V�cut ise t�m g�n boyunca sahurda yenilen besinlerin enerji ve proteinini kullan�r. Bu nedenle sahurda yenecek yiyecekler v�cut direnci i�in b�y�k �nem ta��r. Sahurda 1 yumurta, 2 dilim peynir, 3 ya da 5 adet zeytin, 1 su barda�� s�t veya yo�urt, 1 avu� dolusu taze meyve ve 10 adet f�nd�k/badem veya 3 tam ceviz i�i t�ketilebilir. Ramazan'da al�nacak en uygun karbonhidrat kayna��, tam bu�day unundan �retilmi� ekmeklerdir. Bu nedenle 2-3 dilim tam bu�day ekme�i yenilebilir. Fakat Ramazan'�n olmazsa olmazlar�n�n ba��nda pide gelir ve insanlar s�rf bu pideler i�in uzun kuyruklara girmeye raz� olurlar. E�er ki�inin herhangi bir sa�l�k sorunu bulunmuyorsa haftada 1-2 defa olmak �art�yla pide t�ketebilir. Bu tarz bir beslenme �ekliyle yap�lacak sahur ile kaslar�n protein ihtiyac� kar��lan�r ve uzun d�nem a�l���n neden olaca�� kas kayb� da �nlenmi� olur. YANLI� Oru� tutmak, ki�inin zay�flamas�n� sa�lar. DO�RU Ramazan ay�, v�cudu seri besin y�klemesinden uzakla�mas� ve ki�inin biraz da olsa kilo vermesi i�in uygun bir d�nem olarak say�labilir. Fakat orucun zay�flama ama�l� tutulmas� sak�ncal� durumlar�n ortaya ��kmas�na neden olabilir. A� kalman�n kilo vermekle ayn� anlam ta��mad��� ak�llardan ��kar�lmamal�d�r. Hatta uzun s�ren a�l�klarda enerjiyi do�ru kullanamayan v�cudun her yiyece�i ya� olarak depolayabilece�i de unutulmamal�d�r. Do�ru yap�lm�� bir sahur sonras� iftar ���n�nde yenilecek az �orba, etli bir sebze yeme�i �e�idi, 1 dilim pide ya da alternatif olarak 3-4 ka��k bulgur, yo�urt ve bol salata kilo verdirmeye yard�mc� olabilir. �ftar ve sahur aras�nda bol su i�meye de �zen g�sterilmelidir. D�zenli su t�ketiminin kilo verdirmede ve dola��ma kat�lan ya�lar�n v�cuttan at�lmas�nda b�y�k �nem ta��d��� bilinen bir ger�ektir. YANLI� Oru�luyken egzersiz yap�labilir. DO�RU Ramazan ay�nda sa�l�kl� beslenmek kadar v�cut �eklini ve kiloyu korumak da �zen gerektirir. Bu nedenle yap�lan fiziksel aktivitelere de dikkat edilmesi gerekir. ��nk� oru�luyken a� kar�nla yap�lan spor hareketleri v�cut i�in olduk�a sak�ncal�d�r. G�n i�inde gereksinim duydu�u enerjiyi bulamayan v�cut, kaslar� enerji kayna�� olarak kullanabilir. Bu da tart�da kilo d����� olarak g�zlemlense de sonucu ya� de�il kas azalmas� olacakt�r. Spor yap�lacaksa iftardan 2 saat sonras� tercih edilmelidir. Tabii her ne kadar 2 saat sonras� uygun g�r�lse de v�cudun hala dolu oldu�u g�z �n�nde bulundurulmal� ve zorlay�c� hareketlerden ka��n�lmal�d�r. Bu nedenle yemekten sonra yar�m saatlik bir y�r�y�� �nerilebilir. Genel bir de�erlendirme yap�ld���nda Ramazan ay�, beslenme olarak y�l�n di�er zamanlar�na g�re �ok da farkl�l�klar bulunduran bir d�nem de�ildir. Yaln�zca kendine �zg� bir d�zene sahiptir. Bu nedenle do�ru haz�rlanan ���nlerle ki�i, v�cudunun gereklerini do�ru �ekilde kar��larken, fazla kilolardan korunabilir hatta istenmeyen kilolar�ndan da kurtulabilir.
18.5.2018 - 33192
|