Ramazan Ay�nda Nelere Dikkat Edilmedi

Ramazan ay�n�n gelmesi ile birlikte, Erzincan Halk Sa�l��� M�d�r� Dr. Mesut Turan, Ramazan ay�nda oru� tutacak olanlara oru� tutarken nelere dikkat edilmesi konusunda uyar�larda bulunuldu.

Erzincan Halk Sa�l��� M�d�r� Dr. Mesut Turan, Ramazan ay�nda oru� tutarken sa�l�kl� ve �e�itli besin se�enekleri ile yeterli ve dengeli beslenmenin sa�lanmas� esas olmal�d�r" diyerek Ramazan ay� dolay�s�yla yaz�l� bir bas�n a��klamas� yapt�.

Turan a��klamas�nda: "Ramazan ay�nda ki�ilerin beslenme d�zeninde �nemli de�i�iklikler olmaktad�r. Ramazan ay�nda yap�lan en �nemli beslenme de�i�iklikleri aras�nda normal zamanda 5 veya 6 ���n olan beslenme say�s�n�n ramazan ay�nda sahur ve iftardan olu�an 2 ana ���ne d��mesi ve �zellikle hamur i�leri, tatl�lar, k�rm�z� et, ekmek, pilav ve makarna t�ketiminin artmas� yer almaktad�r. Ramazan ay�nda ���nler; sahur ve iftarda iki ana ���n ile iftardan sonra 1-1.5 saat aral�klarla iki ara ���n �eklinde d�zenlenmelidir. Oru� tutarken sa�l�kl� ve �e�itli besin se�enekleri ile yeterli ve dengeli beslenmenin sa�lanmas� esas olmal�d�r.

Yeterli ve dengeli beslenmenin ramazan ay�nda da s�rd�r�lebilmesi i�in sahur ���n�n� atlamamak ve iftardan uykuya gidene kadarki zaman dilimine 2 ara ���n eklenmesi gerekir. Bu �ekilde ya�anabilecek olumsuzluklar ve metabolizma h�z�n�z�n d��mesi engellemi� olur. Sahura kalkt���nda uykusunun b�l�nmesinden �ikayet edenler 1 saat erken yat�p gene sahura kalmaya �al��mal�d�r. ��nk� sahura kalk�lmad��� takdirde yakla��k 12 saat olan a�l�k ortalama 18 saate ��kmaktad�r. Bu da v�cudun metabolizma h�z�n� azaltmakta, a�l�k kan �ekerinin daha erken saatlerde d��mesine, g�n i�inde yorgunluk, dikkat da��n�kl��� gibi istenmeyen durumlar�n olu�mas�na sebep olmaktad�r. Bu durumun aksine e�er sahur ���n�, ya�l�, a��r yemeklerden olu�ursa gece metabolizma h�z� d��t��� i�in yemeklerin ya�a d�n��me h�z� ve kilo alma riski artmaktad�r. Bu nedenle sahura mutlaka kalk�lmal� ve sahur yeme�inde s�t, yo�urt, peynir gibi besinlerden olu�an hafif bir kahvalt� yap�lmal� ya da �orba, sebze ve zeytinya�l� gibi hafif yemeklerden olu�an bir ���n tercih edilmelidir. Gene g�n i�erisinde a��r� ac�kma problemi olanlar�n midenin bo�alma s�resini uzatarak ac�kmay� geciktiren kuru fasulye, nohut, mercimek, bulgur pilav� gibi yemekleri t�ketmesi; a��r� ya�l�, tuzlu ve a��r yemekler ile unlu g�dalardan uzak durulmas� uygundur.

Ramazan'�n yemek k�lt�r� a��s�ndan en bilinen �zelli�i iftar sofralar�ndaki �e�itlilik ve bolluktur. �ftar �ncesi �ok ac�kt���m�zdan k�sa s�rede �ok miktarda besin t�ketme iste�i do�maktad�r. Yap�lan en b�y�k hatalardan birisi de �ok h�zl� bir �ekilde, �ok y�ksek miktarda besin t�ketmektir. Unutulmamal�d�r ki beyin doyma emrini yemekten 15-20 dakika sonra verir. Bu nedenle �ok h�zl� bir �ekilde yemek yendi�inde doyma emrini alg�lamadan y�ksek miktarda, enerjisi y�ksek besinler yenilebilir ve bu durum ilerleyen g�nlerde kilo al�m�na da zemin haz�rlayabilmektedir. Bu nedenle oru� su veya hurma ile a��ld�ktan sonra �orba, salata gibi hafif yiyeceklerle devam edilmeli ve 5-10 dakika ara verilmelidir. Verilen bu ara ayn� zamanda mideyi de rahatlatacakt�r. Yine enerji veren ancak kan �ekerini dengeli bir bi�imde y�kselten besinler (beyaz ekmek, pirin� pilav� gibi glisemik indeksi y�ksek olan g�dalar yerine bulgur pilav�, kepekli ekmek veya kepekli makarna gibi posal� besinler) tercih edilmelidir. Bunlar�n yan�nda hem protein hem kalsiyum a��s�ndan zengin olan yo�urt veya ayran t�ketimi de unutulmamal�d�r.

Ramazan ay�nda yemeklerin pi�irme y�ntemleri de �ok �nemlidir. �zellikle �zgara, ha�lama ve f�r�nda yap�lan yemekler tercih edilmeli, kavrulmu�, t�ts�lenmi� ve k�zart�lm�� besinlerden uzak durulmal�d�r.

Beslenme d�zenindeki de�i�ikliklere ba�l� olarak olu�abilecek kab�zl��� �nlemek i�in, yemeklerde lif oran� y�ksek g�dalar (kurubaklagiller, kepekli tah�llar, sebzeler) ve ara ���nlerde de taze ve kuru meyveler, ceviz, f�nd�k, badem gibi kuru yemi�ler tercih edilmelidir.

Normal zamanlarda oldu�u gibi ramazan ay�nda da fiziksel aktivite ihmal edilmemelidir. �zel durumu, sa�l�k problemleri olanlar hari� her g�n 30 dakika y�r�y�� yap�lmal�d�r. Bu da iftardan sonra k�sa mesafeli y�r�y��ler �eklinde olabilir. Y�r�y��ler sindirime yard�mc� olur ve ayn� zamanda �zellikle ramazan ay�nda en s�k kar��la��lan sorunlardan biri olan refl�n�n (mide i�inde bulunan yemek ve asitin yemek borusu i�ine do�ru geri ka�mas�) �nlenmesinde de etkindir.

Ramazan bu y�lda en s�cak g�nlere denk gelmektedir. Yaz aylar�nda terlemenin �ok olmas� s�v� kayb�n� ve ihtiyac�n� artt�rmaktad�r. S�v� kayb� v�cutta fiziksel performans� azalt�r, ba� a�r�s�na, yorgunlu�a, halsizli�e, dikkat eksikli�ine sebep olur. Bu nedenle iftardan sahura kadar ge�en s�rede al�nan su g�n boyu kaybedilen su miktar�n�n geri kazan�m� i�in olduk�a �nemlidir. Ramazan boyunca g�nl�k 2-2,5 litre su t�ketimin alt�na d���lmemeli, iftardan sahura kadar en az 8-10 bardak su t�ketilmelidir. Bununla birlikte enerji verirken s�v� ihtiyac�n� da kar��layacak ayran, taze s�k�lm�� meyve sular�, soda, sebze sular� vs. i�meye �zen g�sterilmelidir.

Yemekten 1-2 saat sonra meyve veya tatl� yiyebilir. A��r� �erbetli, ya�l� tatl�lar yerine; s�tl� tatl�lar (s�tla�, g�lla�, muhallebi vb.) �zellikle mevsim meyvelerinden yap�lan meyve tatl�lar� ya da dondurma sizin i�in daha hafif ve sa�l�kl� bir se�im olabilir.

�ftar ve sahurda tuz i�eri�i y�ksek olan tur�u, salamura, �ark�teri �r�nleri g�n i�inde daha �ok susaman�za ve su t�ketemedi�imiz i�in de y�ksek tansiyon ve �dem gibi sa�l�k sorunlar�n�n ortaya ��kmas�na neden olur. Karbonhidrat a��s�ndan zengin hamur tatl�lar�, kurabiyeler, ya�l� hamur i�leri bo� enerji alman�za neden olur ve sizi k�sa s�rede ac�kt�r�r. Bu besinlerden de m�mk�n oldu�unca uzak durulmal�d�r.

Oru� tutman�n sa�l�kl� insanlar�n metabolik dengesinde �ok �nemli de�i�iklikler yapmad���, ancak baz� hastal�klarda (�eker hastal���, karaci�er yetmezli�i vb.) veya �zel durumlarda (hamilelik ve emziklilik) olumsuz sonu�lar do�urabilece�i g�z ard� edilmemelidir. Bu ki�ilerin beslenmeleri daha fazla detay i�ermektedir. Kronik hastal��� olan bu ki�ilerin ilgili uzman hekime ve diyetisyene dan��madan oru� tutmamalar� �nemlidir." Diye konu�tu. - ERZ�NCAN

27.5.2017 - 27345