Prof. Dr. �zatik: "Domuzdan insana kalp nakli rutine girince bir�ok hasta �ifa bulabilecek"

Prof. Dr. �zatik: "Domuzdan insana kalp nakli rutine girince bir�ok hasta �ifa bulabilecek"

T�rk Kalp ve Damar Cerrahisi Derne�i Y�netim Kurulu �yesi Prof. Dr. Mehmet Ali �zatik:

"Bu haberle �ok heyecanland�k, gelecekte b�y�k bir umut olarak g�r�yoruz, rutine girdi�inde bir�ok hastam�za �ifa sa�layabilecek"

"2022 y�l�n�n ilk 10 ay�nda T�rkiye'de bin 266 adet beyin �l�m� tespit edildi, bunlar�n ne yaz�k ki 222'sinin organ� ba���land�"

T�rk Kalp ve Damar Cerrahisi Derne�i ve Kongre Ba�kan� Prof. Dr. Ahmet K�r�at Bozkurt:

"Kongrede kalpten ba�layarak damar cerrahisine kadar pek �ok yenilikleri konu�uyoruz"

Domuzdan insana ilk kalp naklini yapan Maryland �niversitesi Hastanesi'nden Prof. Dr. Muhammad Mohiuddin:

"Don�r olan canl�n�n i�inde insana zararl� olabilecek b�t�n genler ��kar�l�yor, ay�klan�yor ve insana uygun genler ekleniyor"

"�zerinde daha da �al���ld��� takdirde insanlara organ bulabilmek i�in �nemli alternatif bir kaynak ��kabilecektir, bir iki y�l kadar s�re ge�ebilir ama �mitli oldu�umuzu s�yleyebilirim"

"Pahal� bir deney, hastaneye 1.5 milyon dolarl�k maliyeti vard�"

ANTALYA T�rk Kalp ve Damar Cerrahisi Derne�i Y�netim Kurulu �yesi Prof. Dr. Mehmet Ali �zatik, 2022 y�l�n�n ilk aylar�nda ABD'de domuzdan insana kalp nakli yap�lmas�n�n kendilerini kovid a��s�n�n bulunmas� kadar heyecanland�rd���n� belirterek, "Gelecekte biz bunu b�y�k bir umut olarak g�r�yoruz, rutine girdi�inde bir�ok hastam�za �ifa sa�layabilece�ini d���n�yoruz" dedi.

T�rk Kalp ve Damar Cerrahisi Derne�i 17. Ulusal Kongresi, Antalya'n�n Belek Turizm Merkezi'ndeki bir otelde ger�ekle�tirildi. 3 bin 300'�n �zerinde hekim, hem�ire ve perf�zyonistin kat�l�m� ile d�zenlenen kongrede, 14 ayr� salonda, 208 ayr� oturum, 386 s�zel bildiri ve 276 e-poster yer ald�. Kongrede, kalp ve damar cerrahisindeki �ok �nemli ve ilgi �eken konular�n yan� s�ra, olgular e�li�inde s�k kar��la��lan problemlere ve hastal�klara yakla��m ile birlikte t�ptaki yeni geli�meler g�zden ge�irilirken, d�nyadaki kalp ve damar cerrahisindeki son geli�meler, program�n ana ba�l�klar�n� olu�turdu.

Kongre b�nyesinde d�zenlenen toplant�da konu�an T�rk Kalp ve Damar Cerrahisi Derne�i ve Kongre Ba�kan� Prof. Dr. Ahmet K�r�at Bozkurt, kovid d�neminde yap�lan dijital toplant�n�n ard�ndan, eski g�nlerdeki gibi yo�un kat�l�ml� bilimsel de�eri y�ksek toplant�lar� bir daha yapamayacaklar�n� d���nd�klerini s�yledi. Ancak beklediklerinin tam tersine 17. T�rk Kalp ve Damar Cerrahisi Derne�i Kongresi'ni T�rkiye'nin en b�y�k kat�l�ml� t�p kongresi olarak ger�ekle�tirdiklerini ifade eden Bozkurt, "3 bin 300'e yak�n kat�l�mc�yla 14 salonda kongremizi yap�yoruz. Bu kongrede genel olarak t�ptaki b�t�n yenilikleri konu�uyoruz. Kalpten ba�layarak damar cerrahisine kadar pek �ok yenilikleri konu�uyoruz. Kongremizin en de�erli konu�u ABD'den gelen Prof. Dr. Muhammad M. Mohiudd�n'di. Kendisi bize sunumlarla deneyimlerini aktard�" dedi.

T�rk Kalp ve Damar Cerrahisi Derne�i ve Kongre Genel Sekreteri Do�. Dr. Murat Sarg�n, 4 y�l sonra yeniden bir araya gelmenin mutlulu�unu ya�ad�klar�n� belirterek, g�ndemlerinin �ok de�i�medi�ini, temelde ayn� konular�n tart���lmaya devam etti�ini ifade etti.

"Organ ba����nda ayn� hassasiyet yok"

T�rk Kalp ve Damar Cerrahisi Derne�i Y�netim Kurulu �yesi Prof. Dr. Mehmet Ali �zatik, kongrenin ana konular�ndan birinin kalp nakli ve buna y�nelik alternatifler oldu�una dikkati �ekti. Kovid d�nemi her s�reci etkiledi�i gibi doktorlar�n hastalara sundu�u hizmeti de etkiledi�ini ifade eden �zatik, "Kalp hastal�klar� temel olarak acil ve �nceli�i olan hastal�klard�r. Bir tak�m rutin ameliyatlar�m�z� y�r�tebildik ama bir hasta grubu var ki onlar konusunda ciddi bir �ekilde �aresiz kald�k. Onlar kalp yetmezli�i hastalar�d�r. �leri evre kalp yetmezli�i hastalar�n�n en se�kin tedavi y�ntemi kalp nakli ameliyat�d�r. Kalp nakli ameliyatlar�nda biz ne yaz�k ki beyin �l�m� ger�ekle�mi� vericiye ihtiya� duyuyoruz. Kovid d�neminde genel olarak verici konusunda k�s�tl� say�da verici ile bu ameliyatlar� ger�ekle�tiriyorduk. Y�ll�k 85-90 civar�nda hastam�za vericiden ald���m�z kalpleri naklederek �ifa verebiliyorduk. Kovid d�neminde bu say� 15-20'ye kadar indi. Verici say�s�nda ciddi azalma oldu. T�rk toplumu yard�m konusunda �ok hassas. Olay organ ba����na geldi�i zaman ayn� hassasiyeti g�remiyoruz" diye konu�tu.

"Heyecanland�k"

2022 y�l�n�n ilk 10 ay�nda T�rkiye'de bin 266 adet beyin �l�m�n�n tespit edildi�ini aktaran �zatik, "Bunlar�n ne yaz�k ki bin 44'�n�n ailesi organ ba����nda bulunamad�. Ancak 222'sinin organ� ba���land�. T�bbi nedenlerle biz zaten y�zde 10 veya 15'ini kullanabiliyoruz. Ancak 15-20 hastaya ��z�m �retebilmi�iz. �lkemizde �ok ileri d�zeyde d�nyayla rekabet edecek hastanelerimiz var. Hizmet veren hekimlerimiz, ekiplerimiz var. Sa�l�k Bakanl��� taraf�ndan tek elden y�r�t�len son derece hakkaniyetli, adaletli, sadece t�bbi �nceli�i �nceleyen bir sistemimiz var. Ama bizim en b�y�k ihtiyac�m�z organ vericisidir. Bu s�re�te 2022 y�l�n�n ilk aylar�nda ABD'de domuzdan insana kalp nakli, kalp yetmezli�i ile u�ra�an hekimleri biz kovid a��s�n�n bulunmas� kadar heyecanland�rd�. Hastalar�m�zla s�k� temas kuruyoruz, o �aresizli�i g�r�yoruz. Hekimiz ��z�m �retmek istiyoruz. Bu haberle �ok heyecanland�k. Gelecekte biz bunu b�y�k bir umut olarak g�r�yoruz. Rutine girdi�inde bir�ok hastam�za �ifa sa�layabilece�ini d���n�yoruz" ifadelerini kulland�.

"T�rkiye bu yolda olacakt�r"

Kongre D�zenleme Kurulu �yesi Prof. Dr. �mit Kervan, bir ba�ka canl�dan ba�ka bir canl�ya organ nakli yap�lmas�na xenotransplantasyon ad� verildi�ini s�yledi. Bu y�l�n ba��nda ABD'de Mohiuddin taraf�ndan d�nyada ilk kez domuzdan insana kalp nakli (xenotransplantasyon) yap�ld���n� aktaran Kervan, "Yakla��k 30 y�ld�r bu i�le u�ra��yor. Daha �nce domuzdan �empanze ve babunlara yapt��� nakiller ba�ar�yla sonu�lan�nca ABD'de bu konuda domuzdan insana nakil yap�labilmesi i�in izin alm��t�r. Ba�ar�l� nakil ger�ekle�tirdiler. 100'�n �zerinde �al��malar� var. Ekibinin d�nyada en uzun bir canl�dan ba�ka bir canl�ya yap�lan kalp nakliyle ya�ayan serisi var. Bu konudaki tecr�beleri �ok fazla. Dernek olarak ileti�ime ge�ti�imizde T�rkiye'ye gelmekten ve tecr�belerini aktarmaktan memnun olaca��n� iletti. Her defas�nda g�zel ders anlatt�. Kongre aralar�nda tecr�belerini arkada�lar�m�zla payla�t�. �leri y�llarda T�rkiye'nin de bu yolda olaca��na inan�yoruz" diye konu�tu.

"�nsana zararl� t�m genler ��kar�l�yor"

Maryland �niversitesi Hastanesi'nden Prof. Dr. Muhammad Mohiuddin, herkesin ihtiyac�n� kar��layacak kadar bir organ� nakil edebilecek bir durumda olmad�klar�n� s�yledi. Sadece kalp i�in de�il di�er organlar�n nakli i�in bekleme listesinde bulunan hastalar�n nakil ger�ekle�meden listede hayat�n� kaybedebilece�ini ifade eden Mohiuddin, "Organ bulunamamas� nedeniyle neredeyse her 8 dakikada bir hastay� bu �ekilde kaybediyoruz. �e�itli alternatif yollar var, yapay kalp, mekanik cihazlar bunlardan bir tanesidir. Kalp yeti�tirme bunlardan biri. Biz buna ilave bir alternatif y�ntem d���nd�k ve insan d��� organizmalardan al�nabilen kalbin kullan�lmas� �ekliydi. Domuzdan elde edilen kalbin kullan�lmas� son alternatif ��z�md�. Burada kalbi oldu�u gibi kullanm�yoruz bir tak�m genetik de�i�iklikler yap�yoruz. Don�r olan canl�n�n i�indeki insana zararl� olabilecek b�t�n genler ��kar�l�yor, ay�klan�yor ve insana uygun genler ekleniyor. Oldu�u gibi orijinal haliyle domuz organ� kullan�lmam�� modifiye edilmi� bir organ kullan�lm�� oluyor. �nsan v�cudu taraf�ndan kabul edilebilir bir organ elde edilmi� oluyor. Bu �ekilde ilk organ nakli ger�ekle�tirildi. Asl�nda y�llard�r yapt���m�z bir nakil i�lemiydi bu. Domuzdan gerekli genetik de�i�iklikler yap�larak babunlara �ok say�da nakil i�lemi ger�ekle�tirdik. Fakat domuzdan insana ilk nakli ger�ekle�tirdik. Al�c� olan insan �ok hasta durumdayd�, art�k insan kalbi kabul olmuyordu. Uygulamayla ilgili ba�ar�l� veriler varsa deneysel bir i�lemle ya da ilaca izin verebiliyorlar. Biz de bundan istifade ettik" dedi.

"1-2 y�l ge�ebilir ama �mitliyiz"

Domuzdan insana kalp naklinin 7 Ocak tarihinde ger�ekle�ti�ini hat�rlatan Mohiuddin, "�lgili idarelerin izniyle hareket ettik, insana ilk nakli yapt�k. �nsandan al�nan kalple nakil yap�lamayacak bir hastaya bu nakli yapt�k. Yapt���m�z nakil olmasayd� hastan�n �mr�nde bir uzama olmayacakt�. Bu durumu a��klayarak hastandan izni ald�k, ayn� zamanda ilgili ruhsatland�rma kurumuna ba�vuru yapt�k, ilgili izni ald�k. Bu izni alabilmek i�in hayvan deneylerinden elde etti�imiz sonu�lar� g�sterdik. Bu ��z�m�n uygulanabilir bir ��z�m oldu�u noktas�nda ilgili idareyi ikna ettik. Pahal� bir deney 1.5 milyon dolarl�k maliyeti vard� hastaneye. 7 Ocak'ta operasyonu ger�ekle�tirdik. Naklin ard�ndan ilk 50 g�n iyi gitti hasta i�in belirli enfeksiyon ve bir tak�m hastal�klarla kar��la�t�k. Buda zaten hastan�n durumunun zay�f d��mesinden kaynaklan�yordu. �lk 50 g�nde ��z�m�n iyi �al��t���n� s�yleyebiliriz. 50. g�n�n ard�ndan kalpte bir tak�m fonksiyon kay�plar� ba�lad�. 10 g�n boyunca �e�itli kurtarma �abalar�nda bulunduk. 10 g�n s�renin ard�ndan kalbin fonksiyonunda bir iyile�me olamayaca��n� anlad�k. Hastan�n ailesine de dan��t�k, prosed�r� durdurmam�z� s�ylediler ve i�lemi durdurduk. Hasta nakili takiben 60 g�n hayatta kald�. Bu denli b�y�k �apl� bir organ nakli i�in �u ana kadar elde edilmi� en uzun sa� kal�m de�erini yakalad���m�z� s�yleyebiliriz. B�y�k bir ba�ar�d�r bu, �zerinde daha da �al���lacakt�r. �zerinde daha da �al���ld��� takdirde insanlara organ bulabilmek i�in �nemli alternatif bir kaynak ��kabilecektir. Bir iki y�l kadar s�re ge�ebilir ama �mitli oldu�umuzu s�yleyebilirim" a��klamas�nda bulundu.

"�yi bir hastayla, daha iyi sonu� alabiliriz"

Nakil yap�lan hastan�n v�cudunun zay�f d��mesinin s�re�te ba�ar�s�z olunmas�n�n en �nemli nedenlerinden biri oldu�una de�inen Mohiuddin, "Hastan�n ba����kl�k sistemini bask�lay�c� kulland���m�z ila�lar� nakil sonras�nda baz�lar�n�, kullan�lmas� gerekenleri durdurmak zorunda kald�k. Hasta zaten zay�ft� ve bunlar� kald�ramayacakt�. Hastan�n enfeksiyona yakalanmas�na ve kalbin durumunun k�t�le�mesine sebep olabilir. Hayvan deneylerinden pek �ok �ey ��rendik. Bunlar insan �al��malar�na ���k tutuyorlar. Tespit etti�imiz birka� sebep var asl�nda. Bir sonraki denememizde, k�t� sonu�lara yol a�t���n� d���nd���m�z i�lemleri tekrarlamamaya, baz�lar�nda de�i�iklik yapmaya �al��aca��z. Bu hastam�z kadar zay�f d��m�� de�il, biraz daha durumu iyi bir hastayla bir dahaki sefere nakli yapmay� istiyoruz. Daha iyi bir hastayla ba�ar�l� olaca��m�z� d���n�yoruz" dedi.

"1-2 y�l i�inde daha fazla nakil g�r�lecek"

"5-10 y�l i�inde hayvandan insana nakil daha rutin bir hale gelebilir mi" �eklindeki soruya ise Mohiuddin, "Umudumuz bu �ekilde hatta sizin verdi�iniz zaman zarf�ndan daha erken olabilme ihtimali bile var. Hastalardan ve yak�nlar�ndan mesajlar al�yorum. Kendilerinin nakil i�in g�n�ll� oldu�unu bildiriyorlar. �st�m�zde bir bask� var. Hayvan deneyleri bu gereklilikleri kar��layabilme ad�na yap�ld�. Art�k uygulaman�n daha da h�z kazanaca��n� d���n�yorum. Bir ila iki y�l i�inde daha fazla nakil g�receksiniz" yan�t�n� verdi.

"Domuz daha k�sa s�rede b�y�yor"

Mohiuddin, neden bir ba�ka hayvan�n de�il de domuzun kalbinin kullan�lmas�n� ise ��yle a��klad�: "Babun, �empanze gibi hayvanlar insana yak�n ama bir babunun yeti�kinin boyutlar�na ula�mas� 20 y�l s�r�yor. �e�itli hastal�klar�n da bula�ma riski var. Di�er fakt�r de �reme s�resinin uzun olmas�. Do�an bir yavrunun b�y�me s�resi 20 y�l� bulabiliyor. Buna kar�� domuzlar bir seferde 10 yavru ve bir y�l i�inde yeti�ebiliyorlar. �rne�in al�c�m�z bir ya��ndaki hayvandan al�nan kalbi kulland�. 20 y�l ve 1 y�l gibi bir fark var arada. Domuz genomu iyi biliniyor. �nsana zarar verecek genleri ay�klayabiliyoruz."

"Rutine d�n���rse maliyeti d��ecektir"

�lk uygulamada maliyetin �ok y�ksek oldu�una de�inen Mohiuddin, "Rutine d�n���rse maliyeti de d��ecektir. �nsandan insana nakil maliyeti seviyesinde kalacakt�r. ABD i�in orada sigorta �irketlerini bunu sigorta kapsam�na almak i�in ikna zor oluyor. Yeti�tirilen bir domuz farkl� farkl� al�c�lara organ sa�l�yor olacak. Bu i�lem rutin hale geldi�i zaman ba�ka �lkelerde de uygulan�yor olacak. T�rkiye'nin nakil konusunda g��l� bir ge�mi�i oldu�unu biliyoruz. T�rkiye ile i�birli�i i�inde bulunmaktan mutluyuz. T�rkiye'de bu alanda gerekli ilerlemenin sa�lanmas� i�in �al��malar�m�z devam edece�iz" ifadelerine yer verdi.

"Dini a��dan konu�uldu"

Domuzdan naklin sadece M�sl�manlar de�il, Museviler taraf�ndan da yak�ndan takip edildi�ini ifade eden Mohiuddin, "Hem Musevi hem M�sl�man derneklerden bana �ok dan���ld�. ve organ naklini d���nd���m�zde bu anlamda konuyu konu�mak i�in inan� �nderleri taraf�ndan davet edildik, g�r��melerde bulunduk. Ortaya ��kan bir uzla�� var, iki �nemli fakt�r; bunlardan biri yap�lan�n insan hayat� a��s�ndan g�venli olmal�, ikincisi yap�lan i�lem insan hayat�na zarar vermemelidir. Bu iki kritere bak�yor inan� �nderleri. Sa�l�kl� bir ki�iye bunu bir tercih olarak sunsan�z belki 'hay�r' diyebilir. Ama alternatifi kalmayan, son bir ��z�m �ans� kar��s�na ��kan ki�iye ise soruldu�unda ben buna 'hay�r' diyece�ini sanm�yorum, kabul edecektir. Tek bir kurumun ba�tan sona her �eyiyle kar��layabilece�i �al��malar de�il. Maliyeti emek oluyor s�f�rdan ba�lamak gerekirdi, koyun ve ineklerde deneyecek olsak. Bunun da maliyeti 2 milyar dolar� bulacakt�r. Yap�lan t�m �al��malar alan geriye gitmi� olacakt�, bu a���� da kapatmam�z gerekirdi. Domuz �al���lm�� bir hayvan, geneti�i biliniyor. Bu bilgiye sahibiz �ok h�z� �reyebilen bir �ok avantajlar sunuyor" de�erlendirmelerinde bulundu.

20.11.2022 - 63385