Premat�re ne demek? Premat�re bebek nedir? Premat�re bebeklerde g�r�len �zellikler nelerdir?

Erken do�an, �zellikle de �ok erken do�an premat�re bebekler, genellikle karma��k t�bbi problemlere sahiptir. Kar��la��lan t�bbi sorun ve komplikasyonlar bebekten bebe�e de�i�kenlik g�sterir. Ancak bebek ne kadar erken do�arsa, komplikasyon riski de o kadar y�ksektir. Peki, Premat�re ne demek? Premat�re bebek nedir? Premat�re bebeklerde g�r�len �zellikler nelerdir? ��te detaylar haberimizde...

PREMAT�RE NED�R?

"Premat�re ne demek?" sorusunu k�saca 37. haftadan daha k�sa s�ren bir gebelikten sonra do�mu� yenido�an bebekler i�in kullan�lan bir terim demek do�ru olur.

PREMAT�RE BEBEK NED�R?

Premat�re bebek, 37. gebelik haftas�n� tamamlamadan yani beklenen do�um tarihinden 3 haftay� a�k�n s�re �nce d�nyaya gelen yenido�anlar i�in kullan�lan bir terimdir. Do�um zaman� bir bebe�in ne kadar erken do�du�una ba�l� olarak s�n�fland�r�labilir;

Ge� preterm do�um: 34 ila 36 haftalararas�nda s�ren gebelikten sonra ger�ekle�en do�um. Bu haftalarda erken olarak do�an yenido�anlara s�n�rda premat�re bebek ad� verilir. Premat�re do�umlar�n �o�u ge� preterm olarak ger�ekle�ir.

Orta preterm do�um: Do�um 32 ila 34. gebelik haftalar� aras�nda ger�ekle�ir. Bu haftalarda do�an bebeklere orta derece premat�re bebek denir.

Erken preterm do�um: 32 haftadan daha k�sa s�ren bir gebelikten sonra do�um ger�ekle�ir. 24 ila 31. gebelik haftalar�nda do�an premat�re bebeklere ileri derecede premat�re bebek denir. Bu bebeklerde sa�l�k sorunlar� g�r�lme riski �ok y�ksektir.

PREMAT�RE BEBEKLERDE G�R�LEN �ZELL�KLER NELERD�R?

Premat�re do�an bebeklerde g�r�len �zellikler olduk�a de�i�kendir. Baz� bebeklerde �ok hafif sorunlar g�r�l�rken di�erlerinde daha belirgin sa�l�k problemleri s�z konusu olabilir. Erken do�an bebeklerde g�r�lebilen baz� �zellikler �unlar� i�erebilir:

V�cudun k���k olmas�na kar��n orant�s�z bir �ekilde b�y�k ba�

Zaman�nda do�an bebeklere g�re daha az ya� depolanmas� nedeniyle yuvarlak olmayan keskin g�r�n�ml� v�cut hatlar�

T�m v�cudu kaplayan ve lanugo ad� verilen ince sar� t�yler

D���k v�cut �s�s�. �zellikle do�umdan hemen sonra depolanan ya� eksikli�i nedeniyle do�um odas�nda tespit edilebilir.

Nefes darl��� ya da solunum g��l���

Emme ve yutma reflekslerinde yetersizlik

Premat�re do�an bebekler, �zel bir bak�m �nitesinde tutulur ve daha uzun s�re hastanede kalmalar� gerekir. Premat�re yenido�an ne kadar bak�m gerektirdi�ine ba�l� olarak yenido�an yo�un bak�m �nitesine ya da farkl� birimlere kabul edilerek takip edilebilir. Erken do�mu� bebeklerin bak�m� konusunda e�itim alm�� doktorlar ve uzman bir sa�l�k ekibi, premat�re bebe�in bak�m� konusunda yard�mc� olur.

Premat�re bebekler do�umdan hemen sonra ekstra beslenme ve deste�e ihtiya� duyabilir. Sa�l�k ekibi, bebe�in neye ihtiya� duydu�unu belirleyerek bak�m plan� konusunda ebeveynlere rehberlik eder.

PREMAT�RE DO�UM ���N R�SK FAKT�RLER� NELERD�R?

Premat�re do�umun spesifik nedeni genellikle a��k de�ildir. Bununla birlikte, erken do�uma neden oldu�u bilinen baz� risk fakt�rleri vard�r. Bu risk fakt�rleri aras�nda �unlar say�labilir;

Daha �nce premat�re do�um yapm�� olmak

�kiz, ���z gibi �o�ul gebelikler

Gebelikler aras�nda alt� aydan k�sa s�re bulunmas�

�n vitro fertilizasyon yoluyla gebe kalma

Rahim, serviks veya plasenta ile ilgili anomali ya da sorunlar�n varl���. �rne�in servikal yetmezlik �yk�s�

Sigara i�mek veya uyu�turucu madde kullanmak

Baz� enfeksiyonlar. �zellikle amniyotik s�v� ve alt genital sistem enfeksiyonlar�

Y�ksek tansiyon ve diyabet gibi baz� kronik durumlar

Hamilelikten �nce �ok zay�f veya fazla kilolu olmak

Daha �nce rahim a�z� ameliyat� ge�irilmi� olmak

Sevilen birinin �l�m� veya aile i�i �iddet gibi stresli ya�am olaylar�

Birden �ok d���k yapm�� olmak

Fiziksel yaralanma veya travma

Bilinmeyen nedenlerden dolay�, siyah �rka sahip kad�nlar�n premat�re do�um yapma olas�l��� di�er �rklar�n kad�nlar�na oranla daha fazlad�r. Fakat erken do�um her kad�nda g�r�lebilir. Hatta premat�re do�um yapan bir�ok kad�nda bilinen herhangi bir risk fakt�r� yoktur.

PREMAT�RE DO�UMDAN KORUNMA YOLLARI NELERD�R?

Preterm do�umun kesin nedeni genellikle bilinmemekle birlikte, riski azaltmak i�in yap�labilecek baz� �eyler vard�r. �zellikle premat�re do�um i�in risk grubunda olan gebelerde bu �nlemler daha �nemlidir. Yap�labilecek uygulamalar �unlar� i�erebilir;

Progesteron takviyeleri: Erken do�um �yk�s�, k�sa rahim a�z� (serviks) veya her iki fakt�r� olan kad�nlara progesteron takviyesi yap�larak erken do�um riski azalt�labilir.

Servikal serklaj. �zellikle erken do�um a��s�ndan artm�� riski bulunan kad�nlarda serviks yani rahim a�z� uzunlu�u transvajinal ultrason yard�m�yla �l��lerek erken do�um olas�l��� �ng�r�lebilir. Rahim a�z� k�sa olan kad�nlarda risk artm��t�r. Servikal serklaj, serviks k�sal��� bulunan ya da erken do�umla sonu�lanan servikal yetmezlik �yk�s� bulunan gebelere uygulanan cerrahi bir i�lemdir. Bu prosed�r s�ras�nda rahim a�z�, ekstra destek sa�layabilecek g��l� diki�lerle kapat�l�r. At�lan diki�ler do�um zaman� geldi�inde ��kar�l�r.

PREMAT�RE BEBEKLERDE G�R�LEB�LEN KOMPL�KASYONLAR NELERD�R?

Her premat�re bebekte komplikasyon g�r�lmez. Fakat �ok erken do�umlar bebekte �e�itli k�sa ve uzun vadeli sa�l�k sorunlar�na neden olabilir. Genellikle, bebek ne kadar erken do�arsa, komplikasyon riski o oranda artar. Sa�l�k sorunlar�n�n geli�iminde do�um a��rl��� da �nemli bir rol oynar. Baz� problemler do�umda a��k�a g�r�lebilirken, di�erleri daha sonraki d�nemlerde ortaya ��kar. Premat�re bebeklerde ilk haftalarda g�r�lebilen komplikasyonlar �unlar� i�erebilir;

Solunum problemleri

Kalp sorunlar�

Beyin kanamas�

V�cut �s�s� kontrol�nde sorunlar

Sindirim sistemi sorunlar�

Kans�zl�k ve sar�l�k. Erken do�an bebekler, anemi ve yenido�an sar�l��� gibi kan h�creleriyle ili�kili sorunlar i�in risk alt�ndad�r.

Kan �ekeri d���kl���

Ba����kl�k sisteminde zay�fl�k ve enfeksiyonlara yatk�nl�k

Premat�re do�um uzun vadede a�a��daki komplikasyonlara yol a�abilir:

Serebral palsi

��renme g��l���

G�rme problemleri

��itme ile ilgili sorunlar

Di� problemleri. Premat�re bebeklerde di�lerin ge� ��kmas�, di�lerde renk de�i�ikli�i ve yanl�� hizalanma gibi sorular s�kt�r.

Psikolojik ve davran��sal sorunlar

Kronik sa�l�k sorunlar�. Premat�re bebeklerde ast�m, enfeksiyonlar ya da beslenme problemleri gibi kronik sa�l�k sorunlar� daha s�kt�r.

PREMAT�RE BEBEKLERE UYGULANAN TESTLER

Premat�re bebekler yenido�an yo�un bak�m �nitesinde g�zlem alt�na al�nd�ktan sonra baz� de�erleri takip edilir ve �e�itli tan� testleri yap�labilir. Baz� test ve takipler rutin olarak t�m premat�re bebeklere uygulan�rken, di�erleri sadece sa�l�k personelinin belirli bir komplikasyondan ��phelenmesi durumunda yap�l�r. Premat�re bebeklerde yap�labilecek olas� takip ve testler �unlar� i�erebilir:

Solunum ve kalp h�z� monitorizasyonu. Premat�re bebeklerin solunum ve kalp h�zlar� s�rekli olarak izlenir. S�kl�kla kan bas�nc� �l��mleri de yap�l�r.

Al�nan ve ��kar�lan s�v� takibi. Yo�un bak�m sa�l�k ekibi, bebe�in besleme ve damar yoluyla verilenler dahil ne kadar s�v� ald���n� ve �slak veya kirli bezlerden ne kadar s�v� kaybetti�ini dikkatlice izler.

Kan testleri. Bebe�in kan�ndaki kalsiyum, glukoz, bilirubin d�zeyleri gibi �ok say�da kritik maddeyi izlemek i�in kan testleri yap�l�r. K�rm�z� kan h�cresi say�s�n� �l�mek, enfeksiyon i�in de�erlendirme yapmak i�in de kan �rne�i analizi gerekebilir.

Ekokardiyografi. Ekokardiyografi, bebe�in kalp fonksiyonuyla ilgili problemleri kontrol etmek i�in yap�lan bir kalp ultrasonudur. Ekokardiyografide ekran monit�r�nde kalbe ait hareketli g�r�nt�ler elde etmek i�in ses dalgalar� kullan�l�r.

Ultrason taramas�. Beyinde kanama veya s�v� birikmesi olup olmad���n� kontrol etmek veya karaci�er veya b�breklerdeki olas� problemleri incelemek i�in ultrason taramalar� yap�labilir.

G�z muayenesi. Bir g�z doktoru, retinadaki problemleri kontrol etmek i�in g�z muayenesi yapar.

Bebekte herhangi bir komplikasyon geli�irse, ba�ka �zel testlerin yap�lmas� gerekebilir.

17.11.2022 - 63360