Pn�moni nedir, tedavisi nelerdir? Pn�moni a��s�, etkenleri, �e�itleri nedir? Zat�rre nedir, tedavisi nas�l yap�l�r? Zat�rre nedir, tedavisi var m�d�r?

Zat�rre olarak da bilinen pn�moni, v�cutta akci�er dokusunun y�pranmas� ile ilgili bir hastal�kt�r. Vatanda�lar�n ise merak etti�i �ey Pn�moni nedir, tedavisi nelerdir? Pn�moni a��s�, etkenleri, �e�itleri nedir? Zat�rre nedir, tedavisi nas�l yap�l�r? Zat�rre nedir, tedavisi var m�d�r? ��te detaylar�

PN�MON� NED�R, TEDAV�S� NELERD�R?

Zat�rre olarak da bilinen pn�moni, akci�er dokusunun iltihaplanmas� durumudur ve genellikle bakteriler ve di�er mikroorganizmalar nedeniyle ortaya ��kar. Baz� pn�moni t�rleri do�rudan hasta ki�iden sa�lam ki�ilere bula�ma riski ta��rken, �o�unlukla hastal�k, hastan�n kendi a��z, bo�az veya sindirim kanal�ndaki mikroplar�n akci�erlere ula�mas�yla meydana gelir. Bu mikroplar normalde hastal��a neden olmaz, ancak ba����kl�k sistemi zay�f olan ki�ilerde pn�moniye yol a�abilir. Bu nedenle, pn�moninin bula�ma fakt�r�nden �ok, ki�inin ba����kl�k sistemini zay�flatan risk fakt�rleri �nemli bir rol oynar.

PN�MON� A�ISI, ETKENLER�, �E��TLER� NED�R?

Zat�rre (pn�moni) genellikle a�a��daki belirtilerle kendini g�sterir: ���me, titreme, y�ksek ate� (39-40 �C'ye kadar), �ks�r�k, kirli veya iltihapl� balgam ��karma (ye�il, sar�, pas rengi), yan a�r�s�. Ancak baz� pn�moni t�rleri daha sinsice ba�lar. ��tahs�zl�k, halsizlik, eklem ve kas a�r�lar� gibi belirtilerle birka� g�n devam edebilir ve ard�ndan kuru �ks�r�k, ate� y�kselmesi, bulant�, kusma, ba� a�r�s� gibi �ikayetler ortaya ��kabilir. Bu belirtilere sahip olan bir ki�i derhal bir doktora ba�vurmal�d�r. Pn�moni ihmal edilmemesi gereken ciddi bir sa�l�k sorunudur. Erken te�his edilmesi ve h�zl� bir �ekilde tedaviye ba�lanmas� �l�m riskini azalt�r. Genellikle hastan�n �ikayetleri, fizik muayene ve akci�er r�ntgeni sonu�lar�yla pn�moni te�hisi konulabilir. Gerekti�inde kan ve balgam testleri de yap�labilir.

ZAT�RRE (PN�MON�) BULA�ICI MIDIR?

Pn�moni'ye yol a�abilen grip ve benzeri viral solunum yolu enfeksiyonlar� son derece bula��c�d�r. Hap��rma ve �ks�r�k yoluyla yay�labilirler, ayr�ca a��z ve burun salg�lar�yla bula�m�� bardaklar, mendiller, �atal-ka��k gibi e�yalar arac�l���yla da ba�ka ki�ilere bula�abilirler. Pn�moni, d�nya genelinde ve �lkemizde en s�k g�r�len ve en �l�mc�l hastal�klardan biridir. �zellikle bebeklerde, �ocuklarda, ya�l�larda ve ba�ka bir hastal��� olan ki�ilerde pn�moni daha ciddi sonu�lara yol a�abilir. Pn�moniye yakalanma riskini art�ran �e�itli fakt�rler vard�r. Bu risk fakt�rlerinden ka��n�lmas� durumunda pn�moni �nlenebilir.

ZAT�RRE NED�R, TEDAV�S� NASIL YAPILIR?

Pn�moniden korunmak i�in a�a��daki �nlemler al�nmal�d�r. �ncelikle pn�moni olu�umunu kolayla�t�ran risk fakt�rlerinin d�zeltilmesi �nemlidir. Bunun i�in kronik hastal�klar�n uygun �ekilde takip ve tedavi edilmesi, stresten ka��n�lmas�, dengeli beslenme ve hijyenik ya�am ko�ullar�n�n sa�lanmas�, alkol, t�t�n ve ila� ba��ml�l���n�n kontrol edilmesi gerekmektedir. Ayr�ca a��z ve mide i�eri�inin solunum yollar�na ka�mas�na yol a�an aspirasyon risk fakt�rleri azalt�lmal�d�r.

Pn�moniye neden olan veya riskini art�ran grip salg�nlar� d�neminde, kalabal�k ortamlarda temas� azaltmak, maske kullanmak ve �zellikle y�ksek riskli gruplardaki ki�ilerin grip a��s� olmalar�n� sa�lamak �nemlidir.

Grip vir�s�, hem pn�moniye do�rudan neden olabilir hem de di�er mikroorganizmalarla birlikte pn�moni olu�umunu kolayla�t�rabilir. �zellikle a��r seyreden ve �l�mc�l vakalarda genellikle pn�moni ile birlikte gribe rastlan�r. Bu nedenle, pn�moni ve pn�moniye ba�l� �l�mlerin �nlenmesi i�in grip salg�nlar�n�n da �nlenmesi gereklidir.

Gripten korunmak i�in a��lar geli�tirilmi�tir. Bu a��lar, bir y�l boyunca koruma sa�lar. Grip a��lar� her y�l eyl�l, ekim veya en ge� kas�m aylar�nda tek doz olarak uygulanmal�d�r. Grip a��lar�, y�ksek risk alt�nda olan ve grip durumunda ciddi seyir g�sterebilecek ki�ilere yap�lmal�d�r.

ZAT�RRE NED�R, TEDAV�S� VAR MIDIR?

�o�u pn�moni vakas� evde tedavi edilebilir. Ancak �iddetli vakalar, ya�l� hastalar, oksijen tedavisi veya yo�un bak�m gerektiren durumlar hastanede tedavi edilmelidir. Tedavi y�ntemleri hastan�n durumuna g�re de�i�ir. Erken te�his edilen ve evde tedavi edilebilen vakalarda sonu�lar genellikle olumlu olur. Ancak te�his ve tedavi gecikmi�, ciddi pn�moni vakalar�nda �l�m riski y�ksektir.

Pn�mokok a��s� kimlere �nerilir?

- Ba����kl�k sistemi normal olan ancak kalp hastal���, akci�er hastal���, �eker hastal���, alkolizm, siroz, beyin-omurilik s�v� ka�a�� gibi kronik hastal�klar� bulunanlar,

- Ba����kl�k sistemi zay�f olan ve pn�mokok hastal��� riski artm�� olan ki�iler, dalaklar� al�nm�� olanlar, baz� kan hastal�klar�, kronik b�brek hastal��� olanlar ve organ nakli yap�lm�� olanlar,

- AIDS ta��yan yeti�kinler,

- 65 ya� ve �zerinde olanlar.

Grip ve pn�mokok a��lar�, y�ksek ate�li bir hastal�k s�ras�nda yap�lmamal�d�r. Grip a��s�, yumurta alerjisi olan ki�ilere uygulanmamal�d�r. Her iki a�� da genellikle g�venlidir. A��n�n yap�ld��� b�lgede hafif a�r� ve k�zar�kl�k olabilir. Ge�ici olarak ate�, halsizlik, kas a�r�lar� gibi baz� yan etkiler g�r�lebilir, ancak bunlar genellikle hafiftir ve k�sa s�rede ge�er.

20.6.2023 - 67890