|
B�t�n d�nyada kanser oran� h�zla art�yor. Pankreas kanseri, ABD'deki kanser �l�mleri aras�nda 4. s�rada yer almas�yla dikkat �ekiyor. Yeni vaka bildirimlerine g�re bu oran ABD'de 60 binlere yakla��yor ve bir bu�uk sene zarf�nda, bu hastalar�n yakla��k 45 ila 50 bini kaybediliyor. Avrupa'daki �l�m say�s�n�n ise, 50 bin civar�nda oldu�u tahmin ediliyor. En k�t� t�m�rlerin ba��nda gelen pankreas kanseriyle ilgili bilgileri, Emsey Hospital Onkoloji Direkt�r� Prof. Dr. Erkan Topuz'dan ald�k.
Beslenme Al��kanl�klar�na Dikkat!
�evresel fakt�rlerin toksitesi, DNA k�r�lmalar�na sebep olarak kanserin �n plana ��kmas�n� sa�l�yor. Kanser sebeplerinin ba�l�calar�:
- �norganik beslenme �zellikle �e�itli i�ecekler,
- Pankreas iltihab�,
- �eker hastal���,
- Baz� mide hastal�klar�,
- Mide ameliyatlar�,
- Nitrik ihtiva eden sucuk, sosis, �zellikle salam,
- Konserveler,
- Raf �mr� �ok uzun b�t�n maddeler,
- Fitelat (Pek �ok plasti�in yumu�amas�nda kullan�l�r. Kad�n kremlerinde, yap��t�r�c�larda, �ocuklar�n kulland��� oyuncak vb. bir�ok maddenin i�inde bulunur.),
- Dengesiz beslenmek,
- A��r� k�rm�z� et t�ketmek,
- A��r� sigara t�ketmek,
- Ye�il, koyu ye�il ve k�rm�z� g�dalardan uzak durmak,
- Dengesiz ve bilin�siz olarak radyasyona tabi olmak,
- Toksik olan su t�ketmek,
- M�s�r �urubu ihtiva eden pek cook s�v� i�ecek ve konserveler vas�tas�yla, v�cuttaki ya� oran�n� artt�rarak ve obez hale gelerek karsinoma zemin haz�rlamak,
- Spor yapmamak olarak �zetlenebilir.
Pankreas kanseri neden ge� evrede ortaya ��kar?
Vakalar�n % 90'� duktal karsinomdur. Pankreas kanserinin ge� evrede meydana ��kmas�n�n nedenin, hastan�n baz� m�phem �ikayetleri saklamas� ve doktorun gereken tetkikleri zaman�nda yapmamas� oldu�unu belirten Onkoloji Uzman� Prof. Dr. Erkan Topuz, g�r��lerini �u s�zleriyle s�rd�r�yor: "Pankreas kanser hastalar�nda en s�k g�r�len semptomlar aras�nda kar�n a�r�s�, sar�l�k, i�tah ve bel a�r�s� yer al�r. Hastalar genellikle ge� ba�vururlar. 1/3'� kar�nda kitle ya da karaci�er metastaz�yla kar��m�za gelir. Bazen de paraneoplastik dedi�imiz, �rne�in cilt lezyonlar�, derin vertrombozleri, damarda t�kanmalar g�r�l�r. Ani bir diyabetin ortaya ��kmas� d���nd�r�c� olabilir. "
Pankreas kanserinin te�hisi nas�l olmaktad�r?
Hastal���n te�hisinde bilgisayarl� tomografi, ultrasonografi, gerekirse Pet �ekilmelidir. En �nemlisi, ince i�ne aspirasyon biyopsisidir. Trucat biyopsisi de tercih edilebilir. Ultrasonografi 2 santime kadar olan t�m�rleri g�steren en ucuz y�ntemdir ve karaci�er metastaz�nda safra yolu geni�li�ini ortaya ��kar�r. Kontrasl� Bilgisayarl� Tomografi, b�t�n bat�n� ve ��pheli lenf nodlar�n� g�stermede ultrasonografiden daha iyidir. 1 cm ve daha k���k lezyonlar� g�sterebilir. Endoskopik Retrograt Kolonjiyo Pankrearografi (ERCP) ile karsinomlar daha net tespit edilebilir. Endoskopik Ultrasonografi kullan�labilir. Bunlarla g�sterilemezse, Laparoskopi ile tetkik �artt�r.
Pankreas kanserinin tedavisi nas�l yap�lmaktad�r?
Klinik olarak pankreas tedavisi 3 ayr� gruba ayr�l�r. Lokalize evrede t�m�r etrafa da��lmam��sa sa� kal�m 19 aya, opere olmayan lokal ileri olgularda 10 aya, metastatik evrede 3 aya inmektedir. T�m�r�n durumunu cook do�ru de�erlendirmek gerekir. E�er t�m�r k���kse, sa� kal�m tam olarak t�m�r ��kart�l�rsa %15'e kadar ��kabilir. Yine neoadjuvan dedi�imiz ileri vakalarda, kemoterapi yap�larak t�m�r k���lt�l�p, cerrahi nadir de olsa yap�labilir. Uzun ya�ayan hastalar �zerinde pek �ok �al��ma yap�lm��t�r. Evre 2 ya da 3 dahi olsa, zaman zaman kemoterapi ve radyoterapinin beraber kullan�lmas� veya ayr� ayr� kullan�lmas�yla hastal���n s�resi uzat�labilir. �rne�in, karaci�er metastatik lezyonlarda evre 1-2 veya 3 ise lezyon cerrahi olarak ��kart�ld��� gibi, cyberknife adl� ileri teknoloji radyoterapiyle de bu lezyonlar yok edilebilir. Sar�l�kla gelen hastalarda stent konularak safra yollar� t�kal�ysa, safra kanallar� a��l�p hastaya kemoterapi �ans� verilebilir. Gencitabin, cisplatin, eloxatin, xelode baz� tip t�m�rlerde erlotinip ve son bir �al��mada abraxone tgemcitabin 859 oldu�unda, ya�am s�resini 1 y�l i�erisinde %57 uzatt��� g�stermektedir.
Hastalara takipte ultrasonografi, bilgisayarl� tomografi, CA 19-9, CEA t�m�r Marker'lar� s�k� takip edilmeli ve karaci�er testleri ile bilirubin �ok s�k� kontrol alt�nda tutulmal�d�r. Bu hastalarda en �nemli olay kilo kayb�d�r. Pankreas enzimi de �ok iyi d���n�lmeli ve takviye edilmelidir. Bu hastalar�n s�k ve k���k ���nlerle beslenmesi, diyabeti yoksa bile s�k� takibi �artt�r.
Pankreaskanseri hastalar� nas�l beslenmelidir?
Pankreas kanseri hastalar�n�n, proteinden zengin beslenmeleri gerekti�ini vurgulayan Prof. Dr. Erkan Topuz, beslenme konusunda hastalara ve hasta yak�nlar�na baz� �nerilerde bulunuyor: "Pankreas kanseri hastalar� protein a��s�ndan bal�k, ya�s�z k�rm�z� et, k�mes hayvanlar�, k�y yumurtas�, yo�urt, baklagillerden (�zellikle bu devrede bol miktarda barbunya, mercimek vb.) t�ketmelidirler. Ya� olarak, zeytinya�� tercih edilmelidir. �i�ek bal�, kara �z�m pekmezi hastaya takviye bak�m�ndan �nemlidir. Milk thistle, karahindiba� kullan�lmal�; havu�, portakal suyu i�ilmeli ancak meyve sular� hemen de�il, uzun s�rede t�ketilmelidir (1 bardak 15 - 20 dakika s�rede i�ilmelidir). Semizotu, enginar, kereviz, yerelmas� gibi g�dalar yenilmelidir. Son zamanlarda yap�lan �al��malar pankreas kanserine kar��, olduk�a ba�ar�l� sonu�lar vermi�tir. " Prof. Dr. Erkan Topuz, pankreas kanseri hastalar�na a�a��daki �ekilde �nerilerde bulunuyor.
�al��ma 1: Buna g�re; ku�konmaz, kereviz ve maydonoz suyunun hayvanlarda t�m�r� k���ltt���, hatta yok etti�i g�r�lm��t�r. Hastalar�n ku�konmaz yemesi �zellikle tavsiye edilir.
�al��ma 2: Son yap�lan hayvan deneylerinde, konsantre kereviz suyunun t�m�r �zerinde etkili oldu�u saptanm��t�r.
�al��ma 3: G�nde 1 tatl� ka���� zerde�al, ��kelek, ke�i peyniri yo�urdu yenmesi �nemlidir. Ayr�ca, zencefilin insanda pankreas kanserlerini inhibe etti�i, radyoterapi ve kemoterapide diren�li olanlarda p53 �zerinden faydal� oldu�u bildirilmi�tir.
�al��ma 4: 80 bin ki�i �zerinde yap�lm�� bir �al��ma, g�nde 2 kere �eker al�m�n�n % 70 oranda pankreas kanseri riskini art�rd���n� g�stermi�tir.
�al��ma 5: Ba�ka bir �al��mada, soya ya��n�n pankreas h�cre k�lt�rlerinde t�m�r� k���ltt��� vurgulanm��t�r.
�al��ma 6: 2009 y�l�nda yap�lan bir �al��mada, k3 vitaminin pankreas �zerinde etkili oldu�u g�sterilmi�tir.
�al��ma 7: Zay�f olan hastalarda Omega 3 takviyesi (g�nde 2 gr), haftada 2 kere 1.4 - 1.6 betaglukan ihtiva eden mantar yemeklerinin verilmesi �nerilmektedir. Hasta bunlar� alam�yorsa, maitake mushroom ve coriolous versicolor takviyesi sa�lanmal�d�r.
�al��ma 8: Yer f�st��� ve cevizin destek tedavi olarak faydas� vard�r. Pankreas az enzim salg�lad���ndan dolay� ananas, avakado, papaya hatta g�nde 1 bardak ananas suyu i�ilmesi, g�nde organik 5 elman�n suyunun verilmesi tavsiye edilir.
Hastay� uzun ya�atmak ya da kurtarmak i�in neler yap�labilir?
Pankreas kanserinde beslenme ve ya�am �artlar�n�n �nemli oldu�unu belirten Onkoloji Uzman� Prof. Dr. Erkan Topuz, hastalar�n ya�amlar�n� uzatmak ve ya�am kalitelerini artt�rmak i�in baz� �nerilerde bulunuyor: "Pankreas kanserinde hastay� uzun ya�atmak veya kurtarmak istiyorsak, hastay� s�k� kontrol alt�nda tutmal�y�z. En ufak n�kste cerrahi, radyoterapi veya kemoterapatik ajan verilerek hastan�n genel durumunu veya kilo kayb�n� durdurmak ama�lanmal�d�r. Ya�am kalitesini muhafaza edip, ya�am s�resini uzatmak bu �ekilde m�mk�n olabilir. "
28.3.2014 - 14110
|