Pandemi ve depremler sonras� gen�lerde kalp ve damar hastal��� art�yor

D�YARBAKIR Gazi Ya�argil E�itim ve Ara�t�rma Hastanesi Kardiyoloji Klinik �efi Prof. Dr. �nder �zt�rk, pandemi sonras� dijitalle�menin yayg�nla�mas� ve Kahramanmara� merkezli depremlerin ard�ndan 20'li ya�lardan itibaren gen�lerde kalp ve damar hastal���n�n artt���n� s�yledi. Prof. Dr. �zt�rk, "G�nde en az 10 bin ad�m veya haftada 5 g�n 30 dakikal�k y�r�y��, kardiyovask�ler riskini y�zde 50 azaltabilir" dedi.

T�rkiye'de, 11 Mart 2020'de ilk koronavir�s vakas�n�n g�r�lmesiyle 2 y�ll�k pandemi s�recinin ard�ndan kalp ve damar hastal�klar�nda ya�anan art��, Kahramanmara� merkezli depremlerin ard�ndan da devam etti. Gazi Ya�argil E�itim ve Ara�t�rma Hastanesi Kardiyoloji Klinik �efi Prof. Dr. �nder �zt�rk, pandemi s�recinde insanlar�n sedanter (fiziksel aktivitenin hi� olmad��� ya da d�zensiz oldu�u) ya�am ve dijitalle�meyle, Kahramanmara� merkezli depremlerin ard�ndan da �zellikle depremin etkiledi�i b�lgelerde stres nedeniyle �arp�nt� gibi kalp ve damar rahats�zl�klar� vakalar�n�n 20'li ya�lardan sonra artt���n� s�yledi. Prof. Dr. �zt�rk, pandemi ve depremler nedeniyle kalp rahats�zl�klar�ndaki art��a i�aret ederek, "Kalp ve damar hastal�klar�ndan dolay� y�lda d�nyada 18 milyon insan ve �lkemizde ise yakla��k 160 bine yak�n ki�i hayat�n� kaybediyor. �zellikle Covid-19 pandemisi sonras� insanlar�n sedanter ya�am ve dijitalle�meden dolay� obezite, diyabet, tansiyon ve kalp damar hastal�klar�nda �ok ciddi d�zeyde art�� oldu. �zellikle gen�lerde de dijitalle�me Covid nedeniyle h�zl� oldu�u i�in, gen�ler daha �ok bilgisayar ba��nda, ayn� zamanda fast food (haz�r yemek) tarz� yemeklerle beslenmeleri ve uykusuzluklar nedeniyle, risk fakt�rleri art�yor. �lerleyen d�nemlerde, yani 20'li ya�lardan sonra, gen� hastalarda kalp ve damar hastal��� s�kl��� giderek artmaktad�r. Bunun nedenleri ise d�zensiz ya�am, obezite, uykusuzluktur. Covid-19, 100 y�ll�k bir dijitalle�me evresini h�zland�rd�. Art�k bir�ok sekt�r masaba��nda i�lerini yapabiliyor. Dijitalle�menin yayg�nla�mas� �ok iyi bir �eydir fakat dezavantaj� ise insanlar sedanter ya�ama al��t�. Bu �zellikle gen� kesimde ciddi bir s�k�nt� olu�turdu. Covid-19'dan sonra kalp ritim bozuklu�u ve �arp�nt�larda y�kseli� oldu. �lkemizde ciddi bir deprem felaketi ya�ad�k. Felaketten sonra da bir�ok hastada �arp�nt� s�k�nt�lar� olu�tu. Bunlar�n bir k�sm�nda �ok ciddi bir d�zeyde s�k�nt�lar da yaratt�"�dedi.

Y�r�y�� yapman�n kalp rahats�zl�klar�n� y�zde 50 azaltabildi�ini belirten Prof. Dr. �zt�rk, "Kalp ve damar hastal�klar�nda, en �nemli fakt�rlerin b�y�k bir k�sm� d�zeltildi�inde y�zde 80 �nlenilebiliyor. Fast food tarz� ve dondurulmu� g�dalar yerine taze besin ve meyvelerle beslenme daha �nemlidir. G�nde en az 10 bin ad�m yap�labilirse veya haftada 5 g�n 30 dakikal�k y�r�y�� bile kardiyovask�ler riski y�zde 50 azaltabiliyor. T�t�n �r�nleri, alkol ve benzeri i�eceklerden uzak durmak gereklidir. Sosyal destek de �nemlidir. Hem aile i�i hem de �evreyle ilgili ileti�im de �ok �nemlidir. Sosyal destekten yoksun olan insanlar daha �ok kardiyovask�ler risklere daha yatk�n oluyorlar. �zellikle dijitalle�meden dolay� insanlar daha �ok i�e kapan�yor. Bu hastalarda da sosyal destek az oldu�u i�in stres art��� ya�an�yor. Bununla birlikte kalp damar hastal�klar�nda da ciddi bir art�� ya�anm�� oluyor. Covid-19 pandemisinden sonra insanlar eve kapand��� i�in egzersiz ve dengesiz beslenmeden dolay� obezitede, hem �lkemizde hem de d�nyada �ok ciddi d�zeyde art�� var. Bunlara ba�l� olarak kalp ve damar hastal�klar�nda ciddi d�zeyde art�� olu�tu. Yak�n mesafelerde arabayla gitmek yerine y�r�mek gerekiyor. Asans�rle ��k�p inmek yerine merdivenleri kullanmak daha mant�kl� olur. Sofra tuzu �zellikle karbonhidratl� besinlerden, kat� ve doymu� ya�lardan uzak durulmas� gerekiyor. Dijitalle�menin getirdi�i en �nemli fakt�r ise strestir, uzak durmak gerekiyor. Stres artt�k�a kalp ve damar hastal��� risklerinde ciddi d�zeyde art�� g�r�lmektedir"�diye konu�tu.

29.4.2023 - 65167