|
Osmaniye'de �orbas� yap�lan ve "tir�ik otu" ismiyle bilinen "yal�n yast���" bitkisinin farkl� ve endemik oldu�u tespit edilen t�r�, Ege �niversitesi Botanik Bah�esi ile Herbaryum Uygulama ve Ara�t�rma Merkezi ��retim �yesi Prof. Dr. Hasan Y�ld�r�m taraf�ndan bilim d�nyas�na kazand�r�ld�. Osmaniye'de mali m��avirlik yapan ve amat�r olarak botanikle ilgilenen Mehmet �elik, Amanos Da�lar�'n�n g�neyinde yeti�en tir�ik otuna ait farkl� bir t�r oldu�unu d���nd��� bitkinin foto�raflar�n�, Prof. Dr. Y�ld�r�m'a ula�t�rd�. Prof. Dr. Y�ld�r�m, yapt��� ara�t�rma sonucunda t�r�n literat�rde kayd�n�n olmad���n� belirledi. �ki y�l boyunca ger�ekle�tirilen saha ve laboratuvar �al��mas�n�n ard�ndan haz�rlanan bilimsel makale, taksonomi dergisi Ba�bah�e Bilim'de yay�mland�. Bilim d�nyas�na kazand�r�lan bitkiye "Osmaniye tir�i�i" ad� verildi. Bitkinin bilimsel ismi ise ke�fi yapan Mehmet �elik'in annesi Meryem �elik'e at�fla "Arum meryemianum Y�ld�r�m" oldu. "Rahmetli annemin ad� bir t�rle ya�ayacak" Mehmet �elik, Osmaniye'deki evinde AA muhabirine yapt��� a��klamada, tir�ik otu �orbas�n�n y�rede �ok sevildi�ini belirtti. Buldu�u t�r�n yapraklar�n�n k�sa ve daha lezzetli olmas�n�n kendisini merakland�rd���n� ve Hasan Y�ld�r�m ile irtibata ge�ti�ini anlatan �elik, bitkiyi bilim d�nyas�na kazand�rd�klar� i�in �ok mutlu oldu�unu s�yledi. Tir�ik bitkisi ve yeme�ini �ocukken annesi Meryem �elik'ten ��rendi�ini anlatan Mehmet �elik, ��yle konu�tu: "Buldu�umuz t�r�n yeni oldu�u ortaya ��k�nca Hasan Hoca'ya, 'Rahmetli annemle tir�i�i tan�d�m, rahmetlinin ad�n� verelim, T�rk�e ismine de Osmaniye y�resinde oldu�u i�in 'Osmaniye tir�i�i' diyelim' dedim. Osmaniye'de tir�ik �ok sevildi�i i�in birbiriyle �zde�le�iyor. Sa� olsun yay�nda hepsi yer ald�. Rahmetli annemin de ad� bu �ekilde sonsuza kadar bir t�rle ya�ayacak. Benim i�in �ok g�zel bir duygu." Y�re halk�ndan �lkay ���t, Sumru �elik ve �rfan K�ra�� da yeni ke�fedilen t�rden yap�lan �orban�n daha lezzetli oldu�unu ifade etti. Osmaniye tir�i�i, bilinen ikinci endemik t�r oldu Hasan Y�ld�r�m, �zmir'deki Ege �niversitesi Botanik Bah�esi ile Herbaryum Uygulama ve Ara�t�rma Merkezi'nde yapt��� a��klamada, bitkinin Amanoslar�n g�ney yama�lar�nda yay�l�� g�sterdi�ini tespit ettiklerini s�yledi. Y�lan yast��� bitkisinin zehirli oldu�unu kaydeden Y�ld�r�m, kaynat�ld���nda yenilebilir hale geldi�ini ifade etti. Osmaniye tir�i�inin, T�rk�e ismi "nivik otu", bilimsel ismi ise "Arum euxinum" olan ve Bolu civar�nda ke�fedilen t�r�n ard�ndan, T�rkiye'de endemik oldu�u belirlenen ikinci y�lan yast��� bitkisi t�r� oldu�unu ifade eden Y�ld�r�m, ��yle konu�tu: "Y�lan yast���gillerden d�nyada 25 t�r vard�r. �lkemizde de toplam 13 t�r�m�z vard�. Bu da 14'�nc� t�r�m�z oldu. 13 t�rden sadece biri endemikti. Bu t�rle birlikte 2 tane �lkemiz i�in endemik t�r oldu. �lkemiz bu bak�mdan bir gen merkezidir. Bu 25 t�rden 14 t�r olduk�a b�y�k bir rakamd�r. Genel olarak d�nyada Avrupa'dan �in'e kadar bir yay�l��� olan bir gruptur ama temel olarak yay�l�� merkezi �zellikle T�rkiye'nin de i�inde bulundu�u T�rkiye, �ran ve Avrupa'n�n Yunanistan taraflar� �zellikle gen merkezi olarak d���nebilece�imiz alanlardand�r."
17.5.2023 - 65671
|