|
En s�k g�r�lme nedenleri Kafein eksikli�i� Ramazan �ncesi yo�un kafein i�eren g�da ya da i�ecek (kahve, kola) t�ketenlerde genelde bir ba��ml�l�k geli�mi�tir. Oru�la bunun aniden kesilmesi, ilk g�nlerde ba� a�r�s�na yol a�ar. Her g�n, oruca ba�larken i�ilecek sert bir kahvenin faydas� olabilir. Kan �ekeri d��mesi (Hipoglisemi) Oruca ba�l� kan �ekeri d��mesi, yayg�n bir ba� a�r�s� tetikleyicisidir. Oru� �ncesi bol �ekerli g�da t�ketimi, kan �ekerinde �nce ani bir y�kselme, sonra da d��me yarat�r. Bu da ba� a�r�s�na sebep olur. Oru� �ncesi d���k glisemik indeksli, �eker i�eri�i d���k olan bir diyet, ba� a�r�lar�n� �nlemeye yard�mc� olur. D���k glisemik indeksli g�dalar, ya�s�z yo�urt, yulaf, elma suyu, �z�m olabilir. Susuz kalmak �nsan beyninin �o�unlu�unu su olu�turur. Beyinde su miktar� azald���nda histamin sal�n�m� artar. Beyin, su eksikli�ine dayanabilmek i�in su k�s�tlamas�na gider ve uzun s�ren susuzluk durumuna kar�� tedbir almaya �al���r. Bu ama�la sal�nan histamin ise a�r� ve yorgunluk hissine yol a�ar. Oru� �ncesi bol s�v� al�m�, histamin sal�n�m�n� azaltabilir. Uyku d�zeninin bozulmas� Ramazanda al���lm�� uyku ritminin bozulmas�, g�n boyu halsizlik ve ba� a�r�lar�na neden olabilir. Bu nedenle oru� tutan ki�inin yeterli uyku al�m�na dikkat etmesi gerekir. Hipoglisemik ba� a�r�s�na dikkat! Hipoglisemi, kan �ekerinin 70 mg/dL'nin alt�na inmesi ile olu�an kan �ekeri d���kl��� tablosudur. Beyin sadece glukoz kullan�r ve bu gibi ani �eker d��meleri �ncelikle beyni etkiler. Temel belirtileri, g��s�zl�k, sersemlik, dikkat eksikli�i, terleme, bulan�k g�rme, d�� �evreyi de�erlendirme zorlu�u, anlams�z konu�ma, esneme, tatl� g�dalar i�in ani ba�layan a��r� i�tah ve giderek k�t�le�en bilin� d�zeyi bozulmalar�d�r. Bir�ok ki�i, hipogliseminin ba� a�r�lar�n� tetikleyebilece�ini bilmemektedir. Hipoglisemin birinci nedeni a�l�kt�r. ���n atlamak, yetersiz beslenme, �eker tedavisinde kullan�lan ila�lar, b�brek yetmezli�i ve s�tma ila�lar� da ba�l�ca hipoglisemik etkenlerdir. Karaci�er, b�brek yetmezli�i ve anoreksi de hipoglisemiye neden olur. Hormon eksiklikleri, �zellikle a� karna alkol al�m�, a��r� �ekerli ���nler hipoglisemiyi tetikleyebilir. �eker hastalar�nda gerekenden fazla ins�lin al�m� da s�kl�kla kan �ekeri d��melerine yol a�ar. E�er hemen d�zeltilmez ise komaya kadar ilerleyen hayati bir t�bbi durum geli�ir. Oru�, hipoglisemi nedenlerinden birisidir.� Migrene �evirebilir! Hipoglisemi, migrene neden olabilir. Baz� migren hastalar�, migren krizleri �ncesinde tatl� g�dalara kar�� ani ve a��r� bir i�tah art���n�n oldu�unu fark ederler. Hipogliseminin tetikledi�i migren a�r�lar�nda, tipik migren krizlerinde g�rd���m�z bulant�, kusma, ����a ve sese kar�� duyarl�l�k art��� pek g�zlenmez. Kan �ekeri d��mesinin nedeni diyabet yani �eker hastal��� de�il ise, ki�inin d���k �ekeri d�zeltecek bir beslenme rejimine ge�mesi gerekir. Bu diyet genellikle dengeli bir fibril-protein-ya� oran� i�eren; az az ve s�k s�k beslenme bi�imidir. A��r� karbonhidrat al�m� �nerilmez. Diyabet hastalar� dikkat etmeli! Oru� tutmay� d���nen �eker hastalar�n�n mutlaka doktorlar� ile g�r��meleri gerekir. Yine de oru� tutmay� d���n�yorlar ise, ila� saatleri, �zel iftar ve sahur rejimi, al�nmas� gerekli s�v� g�da t�rleri ve miktarlar� konusunda bilgilenmeleri gerekmektedir. Genel t�bbi �neri,�eker hastalar�n�n oru� tutmamas� y�n�ndedir. A� kalan bir �eker hastas�nda hipoglisemik �ok riski, Ramazan boyunca 10 kat artmaktad�r. Bu belirtiler varsa orucunuzu sonland�rman�z gerek! �eker hastalar� i�in ne zaman orucun bozulmas� gerekti�ini bilmek hayati �nem ta��r. Kan �ekeri 70 mg/dL'nin alt�na d���yorsa oru� hemen bozulmal�d�r. Kan �ekeri 300 mg/dL'nin �zerine ��karsa da oru� hemen sonland�r�lmal�d�r. �drar�n�z�n a��r� koyula�mas�, ciddi susuz kalma i�aretidir. �iddetli ba� a�r�s�, bulant�, kusma da v�cudun iyi olmad���n� g�sterir. Bu durumlarda da derhal oru� sonland�r�lmal�d�r. Dini makamlar, orucun insan hayat�n� tehdit edecek bir durumda s�rd�r�lmemesi gerekti�i konusunda hemfikirdir. Ne zaman doktora ba�vurmal�? Ki�inin �srarl� ba� a�r�lar� olmas�, ileri t�bbi de�erlendirme gerektirir. Ba� a�r�lar�na bakan uzman, yani n�rolog, ba� a�r�lar�n�n yukar�daki nedenlerden birine ba�l� olup olmad��� (sekonder ba� a�r�lar�) ya da altta yatan birincil bir beyin hastal��� olas�l�klar�n� ara�t�rmal�d�r. Tedavi buna g�re d�zenlenir. E�er neden sekonder ise, ki�inin bir s�re i�in sahur da, d�zenli a�r� kesici almas� yararl� olabilir.
11.6.2018 - 33546
|