|
Sahurda niyetlenmemiz ile ba�layan a�l�k ve susuzluk, iftarda orucumuzu a�mam�z ile son bulur. Bu zaman diliminde olu�an a�l�kta, metabolizmam�z; ya�ama devam edebilmemizi sa�lamak i�in hi� durmadan �al��maya devam eder. Fakat her zamankinden biraz farkl� bir �ekilde… Normal ko�ullarda metabolizmam�z enerji �retebilmek i�in t�ketti�imiz besinlerden yararlan�r. Oru�luyken ise, bedene al�nan besin olmad��� i�in metabolizma kendisine yeni enerji kaynaklar� aramaya ba�lar ki, metabolizman�n bu durumda enerji �retebilmek i�in ula�abilece�i tek kayna�� vard�r.
Bedenimiz…
Dokular�m�zda hayat�n devam edebilmesi i�in gerekli olan kaynak glikozdur. Bu nedenle metabolizma, ya�am� s�rd�rebilmek i�in dokulara d�zenli olarak glikoz sa�lamak zorundad�r. Metabolizma, beden a�ken glikozu bulabilmek i�in bedendeki depolar� y�kmaya ba�lar. Glukagon ad� verilen hormon ba�ta olmak �zere farkl� hormon ve enzimlere metabolizma gerekli y�k�m emrini ge� kalmadan verir. V�cudumuzda zor g�nler yani a�l�k durumlar� i�in saklanan farkl� depo kaynaklar� vard�r. Bunlar kaslar�m�zda depo edilen glikojen, o hi� sevmedi�imiz ya�lar�m�z ve a�l�k uzun s�re devam ederse “son �are” olan kaslar�m�zd�r. Karaci�erimiz, sahurdan birka� saat sonra y�k�ma ba�lam�� olur. �lk hedef, kaslarda bulunan glikojen depolar�d�r. Sahurdan yakla��k 4–6 saat sonra ise kendisine yeni kaynaklar aramaya ba�lar. Fakat karaci�er sadece y�k�c� de�il ayn� zamanda �retici bir organd�r. Bedenimiz i�in gerekli olan enerjiyi �retebilmek ad�na, di�er depolar� glikoza �evirmeye ba�lar.
Genelde nefret edilen ya� depolar� da a�l�k durumunda bizi ya�atmak i�in seferber olurlar. A�l���n daha uzun s�rmesi halinde v�cudu garanti alt�na almak ad�na, kendilerini par�alayarak karaci�ere do�ru yola ��karlar. Buradaki ama�, keton cisimler olu�turarak beynin �al��mas�n� s�rd�rmesini sa�lamakt�r. A�l�k s�resi uzad�k�a beyin ketonlar sayesinde �al��maya devam edebilecektir.
�ftar sonras� metabolizman�n keyfine diyecek olmaz…
Yemek yedikten yakla��k 2–4 saat sonra sindirim ve emilim olaylar� ba�lar. Besinlerin i�erisinde bulunan ve bedenimize ya�amas� i�in gerekli olan enerjiyi sa�layan besin ��eleri –karbonhidratlar, ya�lar ve proteinler- sindirim olaylar� ile ufak par�alara ayr�l�r ve barsaklar�m�zdan v�cudumuzda kullan�lmak �zere emilir. V�cudumuzda verilen “yeni enerji kaynaklar� tespit edildi” uyar�s� ile karaci�er, beyin, kan ve ya� dokusu gibi b�lgelerde faaliyetler ba�lar. Bu faaliyetlere paralel olarak ilk de�i�iklik kan �ekerimizde meydana gelir ve kan �ekeri y�kselmeye ba�lar. Ya�lardan olu�an ��eler ve proteinlerin yap�ta�lar� olan aminoasitlerinde kan�m�zdaki miktar� y�kselir.
Tokluk durumunda hormonlar aras�nda en etkili olan ins�lindir. �ns�linin salg�lanmaya ba�lamas� ile birlikte, v�cutta depolama olaylar� ba�lam�� olur. Kaslar�m�zda glikozlar bir araya gelerek k�sa s�reli enerji depomuz olan glikojeni olu�turur. �ns�lin ne kadar �ok salg�lan�rsa o kadar �ok ya� depolan�r. Beynimize gerekli olan enerjiyi ise beyne kan yolu ile ula�an glikozlar sa�lar.
Metabolizman�z� tan�y�n
Metabolizma asl�nda lanse edildi�i gibi bizi �i�manlatmaya �al��an bir d��man de�il, ya�am�m�z� en iyi �ekilde devam ettirebilmek i�in biz uyurken bile i�ine devam eden bir dosttur. Kendi i�erisindeki faaliyetlere g�re iki k�sma ayr�l�r. Anabolizma, yap�m faaliyetleri ile ilgilenirken, katabolizma y�kmaya ve y�kma sonucu gerekli enerjiyi elde etmeye y�nelik �al���r. Anabolizma ve katabolizman�n toplam� olan metabolizma ya�am�m�z�n en �nemli par�alar�ndan birini olu�turur. Hep yava�lamaya entegre olarak �al��masa da, pop�lerli�ini yava� veya h�zl� �al��mas�ndan elde etmi�tir. Metabolizma, asl�nda sizinle zay�flama diyeti uygularken de inatla�an ya da size h�zla fazla ya� deposu kazand�rmaya �al��an bir etken de�ildir. D�� bask�lar ve i� tehditler, metabolizmay� bu hale getirir.
Uzman Diyetisyen
Nil �ahin G�rhan
Kaynak:Womenist.net
27.7.2012 - 11134
|