|
Son y�llarda ya� ve cinsiyet fark etmeksizin pek �ok insan,g�nl�k ya�amdaki stresten �ikayet etmektedir.��, aile, e� ya da arkada� kaynakl� olarak ya�anabilen stres, bazenciddi hastal�klar�n da ilk sinyali olabilir. Memorial Suadiye T�p Merkezi Psikoloji B�l�m�’nden Uz. Psk. U�urkan Ulut�rk, stresin neden oldu�u rahats�zl�klar ve al�nmas� gereken �nlemler hakk�nda bilgi verdi.
Stres Her Ya�ta G�r�l�yor
G�n�m�z ko�ullar�nda bireylerin kendilerinden, �nemli sayd�klar� de�erlerden ve do�adan uzakla�mak zorunda kalmas�, “stresli bir ya�am�m, ili�kim ya da i�im var” �eklindeki c�mleler ile kendini g�stermektedir. Kre�e ba�layan k���k bir �ocuktan,gerekli bak�m� alamayan bir ya�l�ya; yo�un ev i�lerinden bunalan bir ev han�m�ndan, s�nava haz�rlanan ��rencilere kadar toplumun b�y�k bir kesimi �e�itli stres etkenlerine maruz kalmaktad�r.
Stressiz Olmak Sa�l�kl� Olman�n �l��t� De�il
Stressiz hayat olmad��� gibi sorunsuz bir hayat veinsan da yoktur. Bu nedenle“stressiz hayat” bir sa�l�kl�l�k �l��t� de�ildir. Psikolojik sa�l�k, kar��la��lan stres durumlar� vezor ko�ullar�n �stesinden gelebilmekile m�mk�n olabilmektedir.
Stres Etkenleri ile Ba�a ��kmay� ��renin
�nsanlar�n i�inde bulundu�u ya�amsal ko�ullara, mekanlara, k�lt�re ve ekonomik standartlara g�re de�i�iklik g�steren s�k�nt�lar, zorunluluklar, �at��malar, zorlanmalar ve hayal k�r�kl�klar� gibi pek �ok stres etkeni vard�r. Ki�i bunlarla ba�a ��kabildi�i, ��z�m yolu bulabildi�i ve stres�rlere ra�men hayat�ndan doyum alabildi�i s�rece herhangi bir psikolojik sorunla kar��la�mamaktad�r. Stres fakt�rleri asl�nda g�nl�k hayat�n bir par�as�d�r. Ki�inin g�nl�k i�lerini ve i�levini bozmayacak kadar stres d�zeyi; ki�iyi �retmeye, sevmeye ve payla�maya y�neltecektir.
Hastal�klara Davetiye ��karabilir
�zel hayat, i� d�nyas� ya da okul hayat� ki�ileri stresle kar�� kar��ya b�rakabilmektedir. Okul, i� ya da �zel hayattan kaynaklanan stres�rlerin neden oldu�u sonu�lar genel olarak; yorgunluk, halsizlik, i�e devams�zl�k, depresif ruh hali, fiziksel hastal�klar, konsantre olamamak, dalg�nl�k nedeniyle yaralanmalar, �al��ma hayat�nda verimsizlik veya derslerde ba�ar�s�zl�k olarak �zetlenebilmektedir. Ayr�ca kalp damar hastal�klar�, anksiyete, kayg� durumu, depresyon, s�rt-omuz-ba� a�r�s�, cinsel isteksizlik, mide yak�nmalar�, uyku d�zensizlikleri, mikrobik hastal�klar ve kanser gibi bir�ok fizyolojik-psikolojik rahats�zl��a neden olabilmektedir.
Sigara ve �nternet Stres ile Ba� Etme Y�ntemi De�il
Stresle ba�a ��kmak i�in uygulanan i�levsiz y�ntemler ki�iye g�re farkl�l�k g�stermektedir. Bunlardan en s�k ba�vurulanlar; a��r� �al��mak (i�koliklik), internet ve teknolojiyi uygunsuz kullanmak, sigara i�mek, al��veri� yapmak, alkol veya madde kullanmak, yanl�� beslenme ve uyku al��kanl�klar� ile a��r� sosyalle�medir.
Psikolojik Sa�l��� Tehdit Eden Durumlar
• Ki�i stresle ba�a ��kamamaya veya gerekli ��z�m yollar�n� bulamamaya ba�lad�ysa,
• Stresle ba�a ��kmak i�in sa�l�ks�z y�ntemler kullan�yorsa,
• Sa�l�kl� d���nme, karar verme ve problem ��zme becerilerini kullan�lam�yorsa,
• Mutsuzluk, keyifsizlik, yorgunluk, umutsuzluk, sinirlilik, huzursuzluk ve evhaml�l�k duygular� yo�unsa,
• D�rt�sel davran��lar (t�k�n�rcas�na yeme, kavga etme vb.) varsa,
• �nternet veya teknoloji kullan�m� kontrol edilemeyen s�relerdeyse ve di�er i�lerin aksamas�na neden oluyorsa,
• Ba�, omuz, s�rt a�r�lar�, mide sorunlar�, tansiyon, �eker, kalp s�k��mas�, nefes darl���, yo�un �arp�nt�, uykusuzluk, halsizlik, kronik yorgunluk gibi fizyolojik sorunlar� artt�ysa,
• Ki�i i�te veya okulda okudu�unu anlam�yor ve dikkatini toplayam�yorsa,
• Bireylerin e�iyle, �ocuklar�yla, anne-babas�yla, dostlar�yla, kom�ular�yla, i� arkada�lar�yla ve �evresiyle ili�kileri bozulmaya ba�lad�ysa;
• Ki�i eskiden yapabildi�i i�lerini, �devlerini art�k yapamamaya, aksatmaya, ertelemeye, hatalar yapmaya, i�ler i�in enerji, istek, g�� bulamamaya ba�lad�ysa;
• Ki�i eskiden keyif alarak yapt��� i�ler i�in isteksizlik duyuyorsa, psikolog deste�i al�nmas� ve psikolojik sa�l���n yeniden kazan�lmas� gerekmektedir.
12.4.2013 - 12425
|