|
Ancak ofis �al��anlar�n� bekleyen bu rahats�zl���n �n�ne ge�mek bir tak�m fiziksel aktivitelerle m�mk�n olabiliyor. Kronik a�r�ya neden olarak hayat kalitesini d���ren eklem kire�lenmeleri, do�ru tan� konulmas� ve tedavi edilmesi gereken bir durum olarak kar��m�za ��k�yor. Tan� amac� ile �nce detayl� muayene yap�l�p ileri tan� ara�lar� ile hastal��� te�his etmek kolayla�abiliyor. Emsey Hospital'dan Ortopedi, Skolyoz ve Omurga Cerrahisi Uzman� Prof. Dr.��evki�Erdem konuyla ilgili g�r��lerini aktar�yor. Omurga eklem kire�lenmeleri yani disklerde meydana gelen kire�lenmeler ve bozulmalar dejeneratif disk hastal��� olarak adland�r�l�yor. Omurgada bulunan diskler iki k�s�mdan meydana geliyor, ortada �ekirdek ismi verilen sulu k�s�m ve etraf�ndaki �ember. Ya�la birlikte disk y�ksekli�ini ve su i�eri�ini yitirmeye ba�l�yor. Do�u�ta %88 olan su oran� ya�la birlikte %80'lere hatta daha a�a��ya d��ebiliyor. Buna ba�l� olarak diskleri ve omurlar� birbirine ba�layan ba�larda da bozulmalar ba� g�steriyor ve diskin daha kolay y�rt�lmas�na zemin haz�rl�yor. Fiziksel yap�, kal�t�m, sigara gibi etkenler de diskin ya�lanmas�na neden olan etkenler aras�nda yer al�yor. Diskin i�erisinde k�r�klar ve fay hatlar� belirmeye ba�lar. Bu hastal���n t�m belirtileri her zaman MR veya BT ile g�r�nt�lenemeyebilir. Ancak diskografi denilen, disk i�erisine boyal� madde verilerek yap�lan bir inceleme ile ortaya konabilir. Hastal���n�n bulgular� En s�k g�r�len bulgu bel ve kal�alara yay�lan a�r�d�r. A�r� hareket etme, y�k kald�rma, e�ilme ya da yana d�nme ile artabilir. G�nl�k aktiviteyi azalt�r. B�yle hastalarda hareket k�s�tl�l���, g�nl�k etkinliklerden uzak kalma sonucunda depresyon ve di�er psikolojik bozukluklar da ba� g�sterir. Tedavisi Tedavisinde hastal���n iyile�tirilmesinden �ok a�r�n�n giderilmesine �nem verilir. Ba�lang��ta a�r� kesiciler yeterli olabilir. Fizik tedavi y�ntemlerinden ge�ici olsa da yararlanabilirler. Daha �nemli olan d�zenli egzersizlerle bel kaslar�n�n g��lendirilmesidir. B�yle y�ntemlerle d�zelmeyen hastalarda diskin i�erisine elektrot y�nlendirerek disk i�erisindeki a�r� sinirlerinin yak�lmas�na dayanan disk i�i elektrotermal tedavi uygulanabilir. Fiziksel aktiviteden ka��nmak yerine �zendirilmeli, hasta daha �ok hareket etmelidir. Bu ama�la uygulanacak egzersiz programlar�nda bel ve kar�n kaslar� g��lendirilmeli, hasta kilolu ise kilo vermesi sa�lanmal�d�r. �ok ilerlemi� hastalarda e�er disk y�ksekli�i s�f�ra inmi� ve omurlar birbiri �zerine binmi�se f�zyon ad� verilen omurlar�n birbiri ile ba�lanmas�n� sa�layan ortopedik ameliyatlar g�ndeme gelebilir. Boyun kire�lenmesi; Boyun kire�lenmesi de boyunda �iddetli a�r�larla ve boyun eklemlerinde sertle�meyle ortaya ��k�yor. Bu sa�l�k problemi boyundaki eklemler ve �st omurga kemiklerinin zamanla y�pranmas� ve a��nmas� sonucu geli�iyor. Boyun kire�lenmesi s�rekli ve olu�tu�u b�lgede tahribata yol a�an ve ila� tedavisi olmayan bir hastal�kt�r. Bu nedenle bu rahats�zl���n bir an �nce tedavi edilmesi �ok �nemlidir ��nk� zaman ge�tik�e daha da k�t�ye gidebilir. Boyun kire�lenmesi belirtileri Boyun kire�lenmesinin ilk a�amada boyun b�lgesinde �iddetli a�r�lar ve sertle�me gibi etkileri vard�r. Rahats�zl�k ilerledik�e ortaya ��kabilecek muhtemel belirtiler �unlard�r: boyunda ba�layan zamanla omuz ve kollara da yay�lan a�r�lar, boyunda �atlama, t�k�rt� ve g�c�rt� benzeri sesler, el ve kollarda uyu�ma ve zay�flama, boyun b�lgesinde kas spazmlar�, yorgunluk, gerginlik hissi, ba� a�r�lar� ve sersemlik, uyku zorluklar� ve b�l�nmesi, eklemlerde �i�me, duyarl�l�k art��� gibi nedenler ortaya ��kabilir. Boyun kire�lenmesinin nedenleri Boyun kire�lenmesi nadiren kemik ya da omurga rahats�zl�klar�ndan da kaynaklanabilir. Fakat bireysel olarak boyun kire�lenmesinin nedenini tam olarak belirlemek bazen m�mk�n olmayabilir. �nsanlar ya�land�k�a boyun kire�lenmesi ihtimali de �nemli �l��de artar. Bunun nedeni omurgadaki disk, kemik ve eklemlerin zamanla tahrip edici boyutta y�pranma ve a��nmalara u�ramas�d�r. Boyun kire�lenmesinin bir�ok nedeni vard�r. Duru� bozuklu�una ba�l�; kafa ve boyunu uzun s�re ayn� pozisyonda tutmak boyunda sertle�meye yol a�arak kire�lenmeye neden olabilir. Uzuvlar� a��r� Kullanma nedeniyle; boyun etraf�ndaki belirli eklemlerin uzun s�re kullan�lmas� da boyun kire�lenmesi riskini art�r�r. Sak�z �i�nemek, di�leri g�c�rdatmak, ya da uzun s�re bilgisayar ekran�na bakmak boyun eklemlerinin a��r� kullan�lmas�na neden olur. Sakatl�klar nedeniyle; boyundaki omurlar ve omurga bir d��me ya da kaza sonucu sakatlanarak boyunda kire�lenmeyi do�urabilir. Ayn� zamanda; menenjit, beyin iltihab� ve lyme hastal��� gibi baz� hastal�klar boyun eklemlerinde kire�lenme gibi ciddi yan etkilere yol a�abilen enfeksiyonlard�r. Ofis �al��anlar� i�in basit ama etkili �neriler; 1-�al���rken masa ba��nda mutlaka dik oturun:��zellikle t�m g�n masa ba��nda �al��an ki�ilerin oturma pozisyonlar�na dikkat etmesi gerekiyor. Omurga bir b�t�n olarak �al���yor ve s�rt veya bel e�rili�i boyun e�rili�ini de etkiliyor. Bu nedenle dik oturmay� sa�lay�c� tedbirler alabilirsiniz; 2- Oturdu�unuz sandalye y�ksekli�i do�ru ayarlay�n: ayaklar�n�z yere temas etti�inde dizler 90 derece a�� yapacak kadar y�ksek olmal�d�r. 3- Bel deste�i kullan�n: sandalyenizin bel deste�i yok ise mutlaka bel yast��� kullan�n. 4- Bilgisayar ekran�yla do�ru a��dan �al���n: monit�r�n �st kenar� ka��n�z�n hizas�nda olsun b�ylece dik oturdu�unuzda kulland���n�z bilgisayar�n ekran�n�n �st kenar� ka� hizan�zda gelecektir. E�er monit�r a�a��da kal�r ise ba��n�z� s�rekli �ne e�erek oturmak kire�lenmeye ve boynun d�zle�mesine neden olabiliyor. Laptop kullan�rken de yine do�ru a��dan kulland���n�za emin olun. 5- Hareket edin oturdu�uz yerden kalk�n:�s�rekli oturarak �al���yorsan�z her iki saatte bir ara vererek ofis i�erisinde y�r�y�� yap�n, ufak egzersiz hareketleri ile boynunuzu da hareket ettirin. Kifoz (kamburluk) olu�umuna dikkat! Kifoz, kamburluk olarak da bilinen, omurgan�n �ne do�ru e�ilmesiyle ortaya ��kan bir hastal�kt�r. �nsan omurgas�nda yandan bak�ld���nda anatomik olarak birbirini izleyen ters e�rilikler (boyunda, s�rtta, belde ve le�en kemi�inde) bulunur. Kifoz hastal�k olarak en �ok s�rt b�lgesinde g�r�l�yor. Kifoz hastalar�na yandan bak�ld���nda ba� v�cuda g�re daha �nde izlenir. S�rta yandan bak�ld���nda da ��k�nt� g�r�l�r �ekildedir. Baz� hastalarda bel �ukurunda bir art�� da s�z konusudur. Bu de�i�iklikler �o�u hastada �zerinde elbiseler oldu�unda fark edilemeyebilinir. Kifoz �nlenebilir mi? �nlemek i�in neler yap�labilir? Kifozun �nlenebilmesine y�nelik egzersizler genelde duru� bozuklu�una ba�l� olabilir. K�sa olan kar�n, g���s ve bacak kaslar�n�n uzat�lmas� ayn� zamanda omurga �evresindeki kaslar�n da g��lendirilmesi gereklidir. E�imin �ok artt��� hastalarda ise cerrahi tedavi uygulanmal�d�r. Cerrahi operasyon ile kamburluk d�zeltilirken, e�ikli�in ilerlemesinin de �n�ne ge�ilebilir. �zellikle bayanlarda ciddi s�rt a�r�lar� ve kamburluklar hem nefes al�p vermede zorluk hem de psikolojik sorunlara da neden olabilmektedir.Ba�lang��ta bu kamburlu�un duru�a ba�l� oldu�u d���n�l�rse de zaman i�erisinde ilerleyebilmekte ve kal�c� hale gelebilmektedir. Bu �ekilde ge�meyen ve uzun s�reden beri de uzun eden s�rt a�r�lar� olanlar ve kamburluk �ik�yeti fazla oldu�u durumlarda mutlaka bir dahakine ba�vurarak kamburluk �l��m� yap�lmas� ve omzun takip alt�nda olmas� olduk�a �nemlidir. Bunun d���nda hareketsiz ya�ama ba�l� olarak ortaya ��kan s�rt a�r�lar� ve kamburluklarda yap�labilecek olan belirli basit �nlemler vard�r. Bunlar�n ba��nda s�rt ve kar�n kaslar�n� g��lendirici egzersiz ve y�zme olduk�a �nemlidir. Boyun d�zle�mesine dikkat! Boyunda olu�an bu d�zle�me boyun omurlar�na a��r� y�klenmeden akci�er sorunlar�na kadar bir�ok �ikayeti beraberinde getiriyor. Omurga, yandan bak�ld���nda bir tak�m e�riliklerden olu�uyor. �yle ki boyunda, s�rtta ve belde farkl� �ukurla�malar bulunuyor. Boyun �ukuru; �zellikle atlama -s��rama s�ras�nda ba��n a��rl���n�n yapaca�� ivmelenme kuvvetini i�ine hapsederek y�k�n s�rt omurgas�na daha az yans�mas�n� sa�l�yor ve i�inden ge�en sinirlerin de korunmas�na yard�m ediyor. Bu e�rili�in azalmas�nda ise d�zle�me denilen sorun ortaya ��k�yor. Boyun d�zle�mesi hayat kalitesini d���r�yor� Normal duru� s�ras�nda ba��n �ne do�ru olmas� boyun d�zle�mesinin en s�k g�r�len belirtisidir. D�zle�me d��ar�dan g�r�lecek kadar belirgin olabilir. Boyun d�zle�mesi her zaman a�r�ya neden olmayabilir veya a�r�lar d�zle�me ileri bir a�amaya gelip sinirlere bask� yap�ncaya kadar ortaya ��kmayabilir. Ancak a�r� varsa bu a�r�lar genellikle boynun s�rtla birle�ti�i noktada veya biraz alt�nda g�r�lebilir. Ba� geriye do�ru yat�r�ld���nda a�r� �iddetlenebilir. Ayn� zamanda boynu tutan kaslarda a�r�lar ya�anabilir. Masa ba�� i�lerde �al��anlar�n �ok en �ok yak�nd��� boyun d�zle�mesi nedeni ise yanl�� oturma ve bilgisayar kar��s�nda uzun s�re �al��maktan kaynaklan�yor. K�t� pozisyonda kitap okumak, yine diz�st� laptop bilgisayar kullan�m� da boyun f�t��� ve boyun d�zle�mesine neden olabiliyor. Omurgan�n boyun b�lgesinde d�zle�mesi boyun hareketlerinin k�s�tlanmas�na yol a�abilir. Bu, boynu sa�a veya sola tam olarak �evirememe ve ileri do�ru sabit bir �ekilde a�r� ya�amadan uzun s�re bakamama anlam�na gelebilir. Hastal���n �iddetli belirtileri aras�nda; ilerlemi� boyun d�zle�mesi sinir k�klerinin ve omurili�in bask�ya maruz kalmas�na neden olabilir. Trafik kazas�nda boyuna al�nan darbe sonucu travma kaynakl�, omurga disk rahats�zl�klar�na ba�l� boyun f�t��� ve boyun f�t��� dejenarasyonu, kemik ve eklem hastal�klar� ciddi boyun d�zle�melerine neden olabiliyor. Tedavi y�ntemleri Boyun d�zle�mesi tedavisinde izlenecek yol omurili�e ve sinir k�klerine bask� olup olmad���na g�re de�i�mektedir. E�er sinirlere bask� yoksa doktor kontrol�nde; kaslar� g��lendirmek i�in boyun egzersizleri yapmak, a�r�lar� hafifletmek i�in boyunluk takmak veya a�r� kesici kullanmak gerekebilir. Yine omurili�in ve disklerin durumuna g�re fizik tedavi uzman�na gitmenizi tavsiye edebilir. D�zle�me herhangi bir n�rolojik soruna yol a�m�yorsa ve ilerleme g�stermiyorsa cerrahi operasyon yap�lmaz. Ancak d�zle�me nedeniyle omurili�e bask� varsa ve buna ba�l� olarak v�cudun �e�itli noktalarda g�� kayb� g�r�l�yorsa ameliyat se�ene�i d���n�lebilir.�Boyun b�lgesine yap�lacak ameliyatlar bu b�lgede pek �ok sinir bulunmas� nedeniyle olduk�a riskidir. Cerrahi m�dahale s�ras�nda hedef omurilik �zerindeki bask�y� hafifletmek ve d�zle�menin ilerleyi�inin durdurulmas�d�r.
2.3.2016 1 - 20204
|