|
�ocu�un okula ba�lama s�recinde rahat olmas� ya da ya�ad��� sorunlar� kolayca atlatabilmesi hem �ocuk hem de aile i�in �nemli bir uyum g�stergesi. Okulun ilk g�nlerinde ciddi problemler ya�ayan ve bunlarla do�ru bir �ekilde ba�a ��kamayan aileler ileride de benzer sorunlarla kar�� kar��ya kalabiliyorlar. Baz�lar� taraf�ndan �ocuk ��mar�kl��� gibi nitelendirilen bu hareketler zaman ge�tik�e azalmak yerine artabiliyor. �zellikle okulun ilk g�nlerinde sadece �ocu�un de�il t�m ailenin davran��lar�na �zellikle dikkat etmeleri gerekiyor. Aksi takdirde k���k gibi g�r�nen bu sorunlar ileriki d�nemde psikolojik sorunlar olarak �ocu�un kar��s�na ��kabiliyor. Bu durumda da en �nemli g�rev anne babalara d���yor. Ac�badem Kad�k�y Hastanesi �ocuk Psikiyatrisi Uzman� Dr. Emel Belliba�, okula ba�layan ailelere �zel �nerilerde bulunuyor.
Anne babalar�n yapmas� gerekenler
1- �ocu�unuzun endi�elerini sa�ma bulmay�n
Okula ilk kez gidecek �ocu�un bu durumdan endi�e duymas� ve �ekingenlik g�stermesi �ok do�al. �ncelikle onun ya�ad�klar�n� anlay�p bu durumu "sa�ma" bulmad���n�z� ona anlat�n. Okulu �ocu�unuzun b�y�mesiyle ve art�k e�itime haz�r hale geldi�iyle ili�kilendirin; ona,"Art�k okula gidecek kadar b�y�d�n, bu beni �ok sevindiriyor" tarz�nda g�zel ve rahatlat�c� c�mleler kurun.
2- �nce kendinizi haz�r hissedin
�ocu�unuzun okul d�nemi geldi�inde �nce sizin buna haz�r olman�z gerekiyor. Unutmay�n ki sizin ruh sa�l���n�z en az �ocu�unuzunki kadar �nemli. "Bu haliyle okulda ne yapacak? Ezerler onu" ya da "Benden nas�l ayr�lacak? Hi� ayr�lmad�k ki�" �eklindeki endi�elerinizi ve ayr�lma s�recindeki zorluklar� �ocu�a yans�tman�z uyum s�recini zorla�t�r�yor.
3- Okula ba�lamadan �nce yemek ve uyku saatlerini d�zene sokun
Okul haz�rl���n�z� son g�ne b�rakmay�n. M�mk�nse okul ba�lamadan bir s�re �nce �ocu�unuza okula gidece�ini s�yleyin. Ayr�ca �ocu�unuzun yemek ve uyku saatlerini de d�zene sokun. Okul �ncesi d�nemde �ocuklar, canlar� istedi�inde yemek yiyor, uykular� geldi�inde yata�a gidiyorlar. Okulun ba�lamas�yla birlikte �ocuk bir s�r� kuralla kar�� kar��ya kal�yor. Kar��la�t��� bu kurallar onu strese sokuyor. �ocu�un bu stresini azaltmak i�in okula ba�lamadan �nce belli saatlerde yemek yeme, oda toplama, televizyon izleme ve uyku gibi ihtiya�lar�n� d�zene sokun.
4- �ocu�unuzu ilk g�n mutlaka okula g�nderin
Okulun ilk haftas�na sarkan tatil planlar� yapmay�n. �lk g�n �ocu�un okulda bulunmas� �ok �nemli. Ba�lang��ta di�er �ocuklarla benzer duygular� ya�ad���n� g�rmek �ocu�u rahatlat�yor.
5- Okulun ilk g�nlerinde �ocu�a �ok kalabal�k e�lik etmeyin
Okulun ilk g�nlerinde �ocu�a anne veya baba e�lik edebiliyor. Ancak anneanne, babaanne ya da dedelerin de okula gelmesi anla��l�r bir durum olmakla birlikte �ocuk a��s�ndan �ok do�ru de�il. Bir �ocu�un ba��nda alt�- yedi eri�kinin olmas� durumu do�al olmaktan ��kar�r. Ayr�ca �ocu�a a��r� �zen g�stermek okula uyumunu zorla�t�rabilir.
6- Okula gitmeyi pazarl�k konusu haline getirmeyin
�ocuk okula gitmek konusunda isteksiz de olsa bunun m�mk�n olmad���n� belirtin. Bu durumu bir pazarl�k konusu haline getirmesine izin vermeyin.
7- �lk g�nler okul biti� saatinden biraz erken okula gidin
�lk g�nlerde biti� saatinden biraz �nce okulda olman�z �ocu�unuzun kayg�lanmas�n� engelliyor. Hatta ��retmeninden izin al�p �ocu�unuzu zil �almadan biraz �nce de okuldan alabilirsiniz. Gecikecekseniz ya da onu okuldan bir ba�kas� alacaksa bunu a��k�a s�ylemekten �ekinmeyin. Oyun kurmak, yalan s�ylemek belki o g�n� kurtar�yor. Ancak uzun vadede ileti�iminizi bozuyor.
8- �ocu�unuz okula gitti�i i�in onu �d�llendirmeyin
Hi� ku�kusuz bir ebeveyn i�in �ocu�u ��retmenine emanet edip okuldan uzakla�abilmek �ok da kolay de�il. Bunu �ocu�unuza hissettirmeyin. Veda an�n� uzatmay�n ve durup durup sar�lmalar� s�n�rland�r�n. Okula gitti�i i�in �ocu�unuzu asla �d�llendirmeyin. Sadece �ocu�unuzun ger�ekten b�y�d���n� g�rd���n�z�, onunla gurur duydu�unuzu ve her zaman yan�nda olaca��n�z� ona an�msat�n.
Bu davran��lardan ka��n�n
�ocu�unuzun sorular�n� cevaps�z b�rakmay�n; gerekli olan a��klamalar� mutlaka yap�n. �ocu�un sorular�na yan�t vermemek, konuyu yok saymak veya ertelemek �ocu�un kafas�ndaki soru i�aretlerini daha da art�r�yor.
�ocu�unuza ac�may�n. �ocu�unuza "Okula gitmek zorunlu. Biz de seni asl�nda onun i�in okula g�nderiyoruz." tarz�nda bir d���nceniz oldu�unu asla yans�tmay�n.
Onun i�in endi�elenmeyi b�rak�n. Yo�un endi�e ya�aman�z �ocu�unuzun da endi�e duymas�na neden olabiliyor.
�ocu�unuzu rahatlatmak ad�na fazla ve gereksiz ayr�nt�lara girmeyin.
Okulu gereksiz ve zamans�z ziyaret etmeyin. Fazla yap�lan ziyaretleri ��retmenleri de huzursuz edebiliyor.
Okuldan korkan ya da okul s�z konusu oldu�unda s�k�nt� duyan, karn� a�r�yan, bulant� veya kusmas� olan �ocu�u bu yak�nmalar� nedeniyle okula g�ndermemezlik yapmay�n.
Organik bir sorunu olmamas�na ra�men uzun raporlar almay�n. �ocuk rahatlas�n diye uzun tatillere g�t�rmeyin.
�ocu�unuzun okul korkusuyla dalga ge�meyin. "Evet hakl�s�n, orada koca koca canavarlar var, belki de seni yerler" gibi c�mlelerle hem �ocu�un durumunu anlamad���n�z� g�stermi� olur hem de korkuyu peki�tirirsiniz.
Okula yanl�� ba�lang�� ergenlik d�nemi sorunlar�na neden olabiliyor
�ocu�un okula devam�n�n sa�lanamamas�, akademik, sosyal ve duygusal geli�iminde sorunlar ya�amas�na neden olabiliyor. �ocu�unuz okula gitmedi�inde zihinsel kapasitesini geli�tiremiyor, temel akademik becerileri kazanam�yor. Ayr�ca sosyal y�nden de sorunlar ya��yor. Ya��tlar�yla sa�l�kl� ili�ki kurmakta zorlanabiliyor. ��retmeni ve okuldaki di�er eri�kinlerle uyum sa�layamamas�, ebeveynleri d���ndaki eri�kinlerle de ili�ki kurmamas�na neden olabiliyor. Bu uyumsuzluk ergenlik d�neminde de ileti�im kuramama sorunuyla yeniden g�ndeme gelebiliyor. Okuldan, sosyal �evreden uzakla�an �ocuk bir s�re sonra performans kayg�s� ya�ayabiliyor, i�e d�n�kl��� artabiliyor, kendine akademik hedefler koymaktan ka��n�yor ya da hedeflerini k���lt�yor. Yaln�zl�k duygusunda art��la birlikte evden ��kmayan, internete ba��ml� ergenler halini alabiliyorlar. V�cut alg�lar�nda bozulmalar, yeme bozukluklar�, obezite, �fke patlamalar� da bu �ocuklarda s�k g�r�l�yor.
Ac�badem Kad�k�y Hastanesi
�ocuk Psikiyatrisi Uzman�
Dr. Emel Belliba�
21.9.2012 - 11389
|