|
�ks�r�k, balgam h�r�lt� ve nefes darl��� KOAH hastal���na i�aret ediyor olabilir. Sigara i�en her 5 ki�iden 1'inde g�r�lebilen KOAH, ancak erken te�hisle tedavi.edilmekte ve h�zl� gidi�at� durdurulabilmektedir. Memorial Hizmet Hastanesi G���s Hastal�klar� B�l�m�'nden Uz. Dr. Yelda Turgut �elen, 20 Kas�m D�nya KOAH G�n� " �ncesinde "KOAH hastal��� ve korunma yollar� " hakk�nda bilgi verdi.
D�nya s�ralamas�nda 4. �l�m sebebi
"Kronik Obstr�ktif Akci�er Hastal��� "n�n ba� harflerinden olu�an "KOAH " tam olarak geri d�n���m� olmayan ilerleyici havayolu k�s�tlanmas� ile karakterize bir hastal�kt�r. D�nya Sa�l�k �rg�t�'ne verilerine g�re, KOAH, kalp-damar hastal�klar�, zat�rre ve AIDS'ten sonra d�nyada en yayg�n g�r�len 4. �l�m nedenidir ve her y�l 2.7 milyon ki�inin �l�m�ne neden olmaktad�r.
�ks�r�k ve balgama dikkat!
KOAH, genellikle �ks�r�k ve balgam yak�nmalar� ile ba�lay�p hareketle gelen nefes darl��� ile s�rmektedir. K�sa s�ren �ks�r�k �ikayetleri ilk planda enfeksiyonu d���nd�r�rken, 3 haftadan daha uzun s�re devam eden �ks�r�k, alt solunum yollar� ile ilgili KOAH veya ast�m gibi kronik hastal�klar� akla getirmektedir. Sigara kullan�m�n�n devam� ile giderek artan nefes darl���, ki�inin ya�am kalitesini bozan, i� g�c� kayb�na neden olan ve kendi bak�m�n� bile ger�ekle�tiremeyecek hale getirebilen bir yak�nmad�r.
KOAH s�kl���na (%20) kar��n hastal�k yeterince bilinmemekte, tan� almamakta ve tedavi edilmemektedir. KOAH hastalar�n�n sadece %8'i tan� al�p tedavi kullanmaktad�rlar. Yani �lkemizde bulunan yakla��k 3.5 milyon KOAH olgusunun sadece 300-500000i kendisinde KOAH oldu�unu bilmektedir.
Sigaray� mutlaka b�rak�n
KOAH'�n en �nemli nedeni sigara kullan�m�d�r. Bu hastal���n y�zde 80'nin nedeni sigarad�r. De�i�ik sigara �e�itlerinin (ince, d���k nikotinli) veya t�t�n kullanma �eklinin (nargile) bu riski azaltmad��� bilinmektedir. Sigara d���nda baz� mesleki fakt�rler (madencilik, f�r�n ya da tah�li��ili�i, �ift�ilik), genetik fakt�rler ve hava kirlili�i de KOAH'a neden olmaktad�r. Pasif olarak sigara duman�na maruz kalanlarda da hi� maruz kalmam�� olanlara g�re KOAH geli�me riski %50 artm��t�r.
Erken te�his i�in vakit kaybetmeden doktora ba�vurun
KOAH, nefes darl���, kronik �ks�r�k ve balgam ��karma yak�nmas� ile ortaya ��kar, zamanla dudaklarda-ellerde morarma, boyun damarlar�nda geni�leme, i�tahs�zl�k, kilo kayb�, kaslarda erime, s�k s�k uyuklamalar ve kalp yetmezli�ine neden olmaktad�r. KOAH tan�s� solunum fonksiyon testi ile konulmaktad�r. Sigara kullanan ki�iler ge� kalmadan doktora ba�vurup bu testi yapt�rmal�d�r. Hastal���n tedavisi ve a�amalar� ki�iden ki�iye g�re de�i�mektedir. Kontrollerden sonra doktor hasta i�in en uygun tedaviyi se�mektedir.
Tan�da gecikilmesinin en �nemli sebebi, sigara i�enlerin �ks�r��� ve balgam� 'normal' kabul etmeleridir. KOAH'l� ki�iler, �ks�r�k ve balgam� sigara nedeniyle oldu�unu d���n�p yak�nmalar� iyice artana kadardoktora ba�vurmay� d���nmemektedirler. KOAH belirtileri g�r�len bir hastan�n sigaray� b�rakmas� ile hastal���n ilerlemesi yava�lat�lmaktad�r. Di�er yandan sigara b�rak�lmaz ise hastal�k �ok h�zl� ilerlemektedir.
KOAH tedavisinde ba�ar�l� olabilmek i�in uyulmas� gereken kurallar;
Hastal�k konusunda bilin�li olmak,
Erken tan�,
Sigaran�n b�rak�lmas�,
Tozlu ve dumanl� ortamlarda bulunmaktan ka��nmak,
D�zenli ila� tedavisi.
16.11.2013 - 13419
|