|
K�MLER OBEZ�TE R�SK� ALTINDA?
Do�. Dr. Deveci, hem v�cut hem de ruh sa�l���na olumsuz etkileri olan obezitenin belirlenmesi i�in boy ve kilo dengesini g�steren v�cut kitle indeksine bak�ld���n�, v�cut a��rl���n�n (kg) boy uzunlu�unun (metre) karesine b�l�nerek hesaplanan bu indeksin 18-25 aras�ndan olmas�n�n normal, 25-30 aras� kilolu, 30 �zeri olmas�n�n ise obez bireyleri tan�mlad���n� vurgulad�. Bu rakam�n 40'�n �zerinde olmas�n�n ise cerrahi m�dahale aday� morbid obez (ya�am s�resini k�saltan obezite) s�n�f�na girdi�ini belirten Deveci, T�rkiye'de obezitenin her ge�en artt���n� s�yledi.
���MANLIK GENET�K M�RAS MI?
Deveci, obezitenin geli�mesinde genetik fakt�rlerin �nemli oldu�unu, normal kilolu anne ve baban�n �ocu�unun obez olma oran�n�n y�zde 10, obez anne ve baban�n �ocu�unda ise bu oran�n y�zde 80'lere ula�t���na dikkat �ekti. Deveci, obeziteyi belirleyen �evresel etmenlerin ise diyet, ya�am tarz� ve k�lt�rel yap� oldu�unu vurgulad�.
TEKNOLOJ� OBEZ�TEN�N D��MANI MI?
Teknolojik olanaklar�n artmas� ya�am konforunu iyile�tirse de insanlar�n daha az enerji harcamas�na yol a�t���n� vurgulayan Do�. Dr. Deveci, otomobil, asans�r, ev i�i teknolojileri ve online al��veri�in bir yandan zamandan kazan�m yarat�rken bir yandan da d�zensiz veya hi� hareketin olmad��� ya�ama neden oldu�unu s�yledi.
HIZLI VE HAZIR Y�YEN TEHD�T ALTINDA MI?
Son y�zy�lda g�da �retimi ve sunumundaki de�i�ime de dikkat �eken Do�. Dr. Deveci, "�nsanlar�n metabolik dengesi de�i�iyor. H�zl� ac�kan h�zl� yemek yiyen bir bireyin kilo almas� ka��n�lmaz oluyor. Rafine edilmi� haz�r g�da t�ketimindeki art��, ev yap�m� do�al yiyecek t�ketiminde azalma obeziteye katk� sa�l�yor" dedi.
�OCUKLAR NEDEN OBEZ OLUYOR?
Televizyon, telefon ve bilgisayar ile �ok vakit ge�iren ki�ilerin daha az enerji harcad���n�, bu durumun �zellikle �ocuklarda �ok etkili oldu�unu dile getiren Do�. Dr. Deveci, �ocuklarda ve gen� eri�kinlerdeki obezite art�� h�z�n�n, eri�kinlerdekine paralel oldu�unu s�yledi. Bat� �lkelerinde her d�rt �ocuktan birinin a��r� kilolu oldu�unu belirten Deveci, �ocuklar�n eri�kinlere g�re daha hareketli olmas�na kar��n teknolojik cihazlar�n �ocuklar�n hareketlerini k�s�tlad���na, bu durumun son on y�l i�inde �ocuklarda obezitenin art���nda etkili bir fakt�r oldu�una dikkat �ekti.
GL�SEM�K �NDEKS NEDEN �OK �NEML�?
Do�. Dr. Deveci, obezite i�in t�m ya� gruplar�nda etkili bir fakt�r�n de besinlerdeki karbonhidratlar�n kan �ekerini y�kseltme h�z�n� g�steren glisemik indeksi y�ksek g�dalar�n a��r� t�ketimi oldu�unu s�yledi. Deveci, ��yle dedi:
"�zellikle me�rubat ve unlu mamuller gibi v�cutta ins�lin hormonunun fazla sal�nmas�na neden olan bu t�r g�dalar daha k�sa s�rede daha fazla ac�kmaya neden olmaktad�r. Obezite ekonomik olarak geli�mi� �lkelerde, geli�mekte olan �lkelere g�re daha fazlad�r. Geli�mekte olan �lkelerde bireysel enerji harcamas� daha fazlad�r ve ekonomik sebeplerle ev �retimi g�dalar�n t�ketilmesi daha y�ksek orandad�r. Geli�mi� �lkelerde ise glisemik indeksi y�ksek g�dalar daha �ok t�ketilmekte ve bireysel enerji harcamas� genel pop�lasyonda daha d���k d�zeyde kalmaktad�r"
OBEZ�TE KANSER R�SK�N� ARTIRIYOR MU?
Do�. Dr. Deveci, kalp hastal�klar�, metabolik sendrom, �eker hastal���, solunum problemleri, uyku apne sendromu, hiperlipidemi, kal�a ve diz eklem sorunlar� gibi pek �ok hastal�kla ili�kisi kan�tlanan obezitenin koroner kalp hastal���nda da kilit rol oynad���n�n ispatland���n� s�yledi. Deveci, �u bilgileri verdi:
"�zellikle kar�n ve bel �evresinde yo�un ya�lanman�n oldu�u 'santral obezite' ile hipertansiyon ili�kisi kan�tlad�. Obezitenin kansere yol a�t��� da biliniyor. T�rkiye Halk Sa�l��� Kurumu verilerine g�re �lkemizde obeziteye atfedilen kanser say�s� 2014 y�l� i�in alt� bine yak�nd�. Obeziteye ba�l� geli�en kanserlerin daha �ok kad�nlar� etkiledi�i, meme ve rahim kanserlerinin, kal�n ba��rsak t�m�rlerinin ve prostat kanserinin obez insanlarda daha fazla g�r�ld��� kan�tland�. Kilo verme ile bu riskin azald��� da g�r�l�yor. Obezite probleminin ��z�m� kanser oranlar�n� ciddi oranda d���r�r"
OBEZ�TE TEDAV�S� NASIL OLMALI?
Do�. Dr. Deveci, obezite �ikayetiyle ba�vuran hastada �ncelikle kilo al�m�na neden olabilecek organik ve hormonal bir neden olup olmad���n�n ara�t�rmas� gerekti�ini ��nk� hipotiroidi, b�brek �st� bezinde hormon �retim bozuklu�u ve ins�lin direncinin fazla yemek yemeye yol a�arak kilo al�m�na neden olabilece�ini s�yledi. Deveci, "Bu durumlar tespit edilerek tedavi edilmeli, buna g�re ki�inin g�nl�k diyeti ve ya�am tarz� d�zenlenmeli. Yap�lan ara�t�rmalarda organik bir durumun saptanmad��� hastalarda diyet d�zenlenmesi ve ya�am tarz�n�n de�i�tirilmesi ilk a�amay� olu�turuyor. �la� tedavisi genellikle daha a��r, v�cut kitle indeksinin 27'den �ok veya tek ba��na ya�am �ekli de�i�ikliklerinin i�e yaramad��� hastalarda kullan�lan ikinci basamak tedavidir. Ancak ila�lar, davran��, diyet ve aktiviteyi i�eren ayr�nt�l� bir program�n �er�evesinde kullan�lmal�"
OBEZ�TE AMEL�YATI R�SKL� M�?
Do�. Dr. Deveci, obezite tedavisinde uygulanan laparoskopik y�ntemle cerrahi ba�ar�n�n sa�land���n� s�yledi. V�cut kitle indeksi 40 veya yanda� hastal�klar s�z konusu oldu�unda 35 olan ki�ilerin obezite cerrahisi aday� oldu�unu belirten Deveci, ameliyat karar� al�nmas�na neden olan temel belirleyicinin hastayla ilgili riskler oldu�unu s�yledi. Deveci, ameliyat karar�n�n bir kurul taraf�ndan verildi�ini belirterek, "Obezite cerrahisinde �u y�ntem en iyidir demek yanl��t�r. Hasta �zelliklerine g�re belirlenen m�dahale t�r� o hasta i�in en iyi y�ntemdir" dedi.
Obezite cerrahisinin estetik ama�la yap�lan bir cerrahi olmad���na da dikkat �eken Do�. Dr. Deveci, temel amac�n obezitenin olu�turdu�u hastal�klar� d�zeltmek ve obeziteye ba�l� ya�am s�resi k�salmas�n�n �n�ne ge�mek oldu�unu belirtti. Deveci, ancak hastan�n kabul edilebilir g�r�nt�sel de�i�iminin, ruhsal ve fiziksel olarak pozitif kazan�m sa�lad���n� da s�yledi.
CERRAH� SONRASI NELER YA�ANIYOR?
Obezite cerrahisinin bir mucize olarak alg�lanmamas� gerekti�ini belirten Do�. Dr. Deveci, ameliyat sonras� elde edilen kazan�mlar�n s�rd�r�lebilir olmas� i�in hastan�n ya�am bi�imini ve yeme al��kanl���n� de�i�tirmede kararl� olmas� gerekti�ini vurgulad�.
Hareketli bir ya�am ile birlikte ameliyat sonras� erken d�nemde kazan�lan yeme disiplininin s�rd�r�lmesinin zorunlu oldu�unu belirten Deveci, hastan�n yeni sisteme uyum g��l��� ve yeterli fiziksel aktiviteye sahip olmamas�n�n ba�ar� oranlar�n�n d��mesine yol a�t���n�, bu nedenle hastan�n uzman diyetisyen, obezite cerrah� ve metabolizma uzman� taraf�ndan olu�turulmu� ekip taraf�ndan d�zenli takip edilmesi gerekti�ini dikkat �ekti.
9.12.2019 - 41971
|