|
Obezite, al�nan enerjinin harcanandan fazla olmas� durumunda v�cut ya� oran�n�n artmas�yla ortaya ��k�yor. Bilimsel ara�t�rmalara g�re ABD’de �ocuk ve adolesanlarda obezite oran� y�zde 25-30, T�rkiye’de ise y�zde 15-25 oran�nda.
Ac�badem Kad�k�y Hastanesi �ocuk Endokrinolojisi Uzman� Prof. Dr. Serap Semiz, anne veya babadan birinin obez olmas� halinde �ocukta y�zde 40, her iki evebeynin de obez olmas� halinde ise y�zde 80 oran�nda obezite g�r�ld���n� ifade ediyor. Prof. Semiz, bilimsel �al��malara g�re obezitenin k�z �ocuklar�nda erken ergenli�e neden oldu�unu belirtiyor.Prof. Dr. Serap Semiz, obezite hakk�nda s�k sorular� sorular� ��yle yan�tl�yor;
Obezite v�cut ya� oran�n�n artmas� demek. En kolay ve do�ru belirleme y�ntemi ise kilonun boyun metre cinsinden karesine b�l�nmesiyle elde edilen v�cut kitle indeksi (VK�) de�erleri. VK� ya�a ve cinsiyete g�re elde edilmi� olan, toplumun kendi referans de�erleri g�z �n�nde bulundurularak de�erlendirilmeli. �o�unlukla al�nan enerjinin harcanandan fazla olmas� durumunda enerji fazlal��� sonucu olu�an obeziteler kar��m�za ��k�yor. Biz bunlara basit obezite diyoruz. Obezite �ok k���k bir grupta tiroid bezi tembelli�i, ins�lin direnci, b�brek �st� bezi hormonu olan kortizol fazlal��� gibi hormonal nedenlere ve nadiren i�tah merkeziyle ilgili genetik bozukluklara ba�l� olabiliyor.
Obezite son y�llarda neden art�� g�sterdi?
�ocukluk �a�� obezitesi son y�llarda �ok h�zl� artt�. �nce geli�mi� �lkelerde ortaya ��kt�. Daha sonra geli�mekte olan �lkelerin de sorunu haline geldi. Genetik nedenler yan�nda, ya�am tarz� de�i�iklikleri, �evresel fakt�rler bu art��tan sorumlu olarak g�r�l�yor. Teknolojinin geli�mesiyle uzaktan kumandal� cihazlar�n kullan�m�ndaki art��, asans�r kullan�m�, �ehir hayat�, servis kullan�m�, yar��maya dayal� s�nav sistemi, dersane-okul temposunun yo�unlu�u gibi bir �ok neden var. Yeme d�zeninde de�i�iklikler, h�zl� t�ketilen y�ksek kalorili yiyeceklere ilginin fazla olmas�, ayak�st� at��t�rman�n artmas�, �al��an annelerin haz�r yiyeceklerle �ocuklar�n� beslemesi gibi nedenlerle obezite artt�.
Obezitede geneti�in rol� var m�d�r?
Genetik fakt�rleri de g�z ard� etmemek gerekiyor, anne ve babas� obez olan ailelerin �ocuklar�n�n da obez olmas�, obezitenin geli�mesinde geneti�in rol� oldu�unu da g�steriyor. E�er anne ve baba obezse �ocuk y�zde 40 olas�l�kla obez, her iki ebeveynin de obez olmas� halinde y�zde 80 olas�l�kla obez oluyor. Evlat edinilen �ocuklar�n kilolar�n�n biyolojik anne ve babalar�na benzedi�i raporlanm��. Do�um �ncesine ait durumlar, �rne�in iri ya da d���k do�um tart�l� olmak, diyabetik anne bebe�i olmak gibi nedenler de obezite de etkili rol oynuyor.
Obezitenin Yaratt��� Sorunlar Nelerdir?
Obezite ba�l� ba��na �ocu�un psiko-sosyal durumunu etkileyen bir sorun. G�r�n�m� a��s�ndan ve performans gerektiren toplu faaliyetlere uyum sorunu a��s�ndan �ocukta sosyal izolasyona sebep olabiliyor. Bu y�zden arkada�lar� taraf�ndan d��lanabiliyor. Obezitenin devam etmesi durumunda daha sonra ortaya ��kabilecek baz� sa�l�k sorunlar� var, bunlar�n ba��nda tip 2 diyabet, hipertansiyon, hiperlipidemi (kan ya�lar�nda y�kseklik), uyku apneleri, ortopedik problemler, ins�lin direnci geliyor. K�zlarda v�cut ya�lanmas�n�n art��� leptin hormonunun art���na, bunun da ergenli�i tetiklemesine neden oluyor. Aksine erkeklerde ergenlik gecikebiliyor. K�zlarda erken ergenlik olunca 8 ya��ndan �nce meme geli�imi ba�l�yor, 10 ya��ndan �nce adet g�r�l�yor.
Obezitenin Tedavisi Nas�l Yap�lmal�d�r?
�ocukluk �a�� obezitesinde belli �zel durumlar d���nda ila� tedavisi kullan�lm�yor. Sadece ya�am tarz� de�i�ikli�i �neriyoruz. Grup sporlar�n� �nermiyoruz. Kondisyonu d���k olan obez �ocu�un y�ksek vol�ml� egzersiz yapmas� zaten zor. Dolay�s�yla �nce genel ya�am i�indeki hareketlili�i art�rmak, asans�r kullan�m�n� engellemek, toplu ta��may� daha az kullanmak, televizyon bilgisayar ba��nda daha az oturmak ve hatta iki saatten aza indirmek gibi genel ya�am i�indeki hareketi art�rmak gerekiyor.
Ho�land��� bir spora da �ocu�u y�nlendirmek gerekiyor. Bunlar, ip atlama, y�r�y��, y�zme, aerobik, dans, bisiklete binmek gibi basit egzersiz t�rleri olabilir.
29.7.2011 - 9397
|