TESE bir cerrahi giri�imdir. Genel, spinal yada spermatikkord ve cildin lokal anestezi ile yap�labilir.
|
|
|
|
|
|
|
Mikro-TESE ��lemi Nas�l Yap�l�r?
TESE bir cerrahi giri�imdir. Genel, spinal yada spermatikkord ve cildin lokal anestezi ile yap�labilir. Fakat i�lemin uzun s�rmesi halinde lokal anestezi yetersiz kalabilir. Her iki testis cildine yakla��k 3-4 cm'lik kesi yap�l�r. Ard�ndan testis dokusu ��kar�l�r. Ameliyat mikroskopu alt�nda 15-25x b�y�tme alt�nda testiste sperm bulunma ihtimali y�ksek olan �zellikle dolgun, opak ve geni� dokulardan yeterli �rnekler al�narak i�lem yap�l�r. Sperm bulunduktan sonra yada yeterli �rneklemenin yap�ld��� kanaatine var�ld���nda operasyona son verilir. Bu i�lemde elde edilen sperm ile t�p bebek denenebilir yada sperm dondurma yap�l�p ilerde kullan�labilir.
Her TESE i�leminde sperm bulunabilir mi?
Konvansiyonel (��plak g�zle) TESE denilen testis dokusundan mikroskop kullan�lmadan bir �ok par�a al�nmas� y�ntemi ile sperm bulunma olas�l��� %21'iken, mikro-TESE denilen mikroskop alt�nda yap�lan i�lem ile bu oran %55'e kadar ��km��t�r. Testispatolojisine g�re bu oran %16 ile %100 oran�nda de�i�mektedir. �zellikle testis patolojisi hipospermatogenez ve maturasyonarresti olan hastalarda mikro-TESE ile sperm elde etme oran� patolojisi Sertolicellonly olan hastalara g�re daha y�ksektir.
Testiste sperm �retiminin az olmas� (Hipospermatogenez):%91. 7
Testiste sperm �retiminin baz� a�amalarda duraksamas� (Maturasyonarresti):%60. 1
Testiste yaln�zca Sertolicell h�crelerinin olmas� (Sertolicellonly):%30. 4
Mikro-TESE tekrarlanabilir mi?
Mikro-TESE tekrarlanabilir bir y�ntemdir. �lk giri�imde sperm bulunmayan hastalara 6 ay sonra i�lem tekrarlanabilir. Tekrarlanan TESE i�leminin bir �nceki ile sperm bulma oran� a��s�ndan fark� yoktur.
Mikro-TESE i�leminde sperm oran�n� etkileyen fakt�rler nelerdir?
Daha �nce mikro-TESE i�leminin ba�ar� oran�n� etkileyen bir �ok fakt�r oldu�u bilinirdi. �zellikle son y�llarda yap�lan �al��malarda hastan�n hormon (FSH, inhibin b) d�zeyinin ve testis hacminin sperm bulma oran�nda bir belirte� olmad��� anla��ld�. ��lem ba�ar�s�n� etkileyen en �nemli parametre hastan�n genetik testlerinin durumu, ya� ve al�nan testis dokusunun patoloji sonucudur. �lerleyen ya�larda ve �zellikle baz� genetik bozukluklarda (AZFa,b) sperm elde etme oran� d��mektedir. Daha �nce TESE i�lemi yada testis biyopsisi dedi�imiz testisten par�a al�nmas� ile elde edilen dokular�n patoloji sonucu da sperm elde etme oranlar�n� etkilemektedir. Son yap�lan �al��malarda �zellikle serum FSH de�eri 15 �u/ml �st�nde olan hastalar�n, FSH d�zeyi daha d���k olan hastalara g�re mikro-TESE i�leminde sperm bulma oran�n�n daha fazla oldu�u g�sterilmi�tir.
Mikro-TESE i�leminin �st�nl��� nedir?
Mikro-TESE ile sperm bulma y�nteminin di�er sperm elde y�ntemlerine g�re en �nemli �st�nl��� ameliyat s�ras�nda mikroskop kullan�m� sayesinde sperm bulma oran� ve elde edilen sperm miktar� artmaktad�r. Ayn� zamanda mikroskop sayesinde ameliyat s�ras�ndaki minimal kanamalar bile farkedilip gerekli m�dahale yap�labilmektedir. B�ylece ameliyat s�ras�ndaki kanamalar ve ameliyat sonras�nda hematom denilen kan birikintilerinin olmas� engellenir. Ayr�ca i�lem s�ras�nda daha az par�a al�narak testislerin hormon �retimine olabildi�ince az etki eder.
Mikro-TESE ve Genetik
Semen analizinde sperm bulunmayan (Azoospermi) hastalarda genetik testlerde (karyotip ve Y kromozom mikrodelesyonu ) anomali oran� artmaktad�r. Bu nedenle �remeye yard�mc� teknikler kullanmadan �nce (T�p bebek/a��lama) bu genetik testler ara�t�r�lmal�d�r. Y kromozomun k�sa kolunda sperm �retimi ile ilgili AZFa, AZFb ve AZFc denilen 3 b�lge bulunmaktad�r. Bu b�lgelerin herhangi birindeki anomalide sperm �retimi de�i�ik derecelerde etkilenmektedir. Sperm �retimi olmayan hastalarda AZFaanomalisi %1 ile en az g�r�l�rken, AZFc %13 ile en s�k oranda g�r�lmektedir.
AZFc b�lgesindeki k�smi eksiklikte semende sperm bulunabilmektedir (%38). AZFc b�lgesindeki tam eksiklikte TESE ile %28 oran�nda sperm elde edilebilirken, AZFa ve AZFb b�lgesindeki tam eksiklikte ise hem semende hemde TESE i�lemi ile sperm bulunamaz. Mikrodelesyonu olan erkeklerde anormal sperm yap�m� haricinde herhangi fenotipik (d�� g�r�n��) anomali rapor edilmemi�tir. AZF b�lgesinde mutasyonu olan erkeklerin t�p bebek ile do�acak erkek �ocuklar�nda da bu mutasyonun daha yayg�n bir �ekilde ge�me ihtimali vard�r. Bu nedenle bu hastalardan do�acak erkek �ocuklar i�in genetik inceleme �nerilir.
Fakat AZF b�lgesi Y kromozomunda ta��nd���ndan k�z �ocuklar� i�in her hangi bir risk fakt�r� yoktur.
K�s�r olan hastalar�n %3'�nde, semende sperm bulunmayan hastalar�n ise yakla��k %11'iKlinefeltersendromu tan�s� almaktad�r. Semen analizinde genellikle ciddi sperm azl��� yada hi� sperm bulunmama ile karakterizedir. Bu hastalarda genetik genellikle 47 XXY �eklindedir. Bu hastalarda Mikro-TESE i�lemi ile %55 oran�nda testiste sperm elde edilebilir. Hastalar�n testosteron d�zeyinin y�kseltilmesi durumunda bu oran %77'lere kadar ��kabilir.
Mikro-TESE i�leminin riskleri nelerdir?
Her�eyden �nce uygun y�ntem ve detayl� aramaya ra�men testisten sperm elde edilemeyebilir. Edilse bile bunlar�n kullan�lmas� ile elde edilecek gebelik oran� %30-40 civar�ndad�r.
�ok miktarda doku ��kar�lmas� yada kanlanman�n bozulmas� testis hacminin azalmas�na ve testisten salg�lanan testosteron miktar�n�n azalmas�na neden olabilir. Fakat azalan testosteron d�zeyi bir y�l i�erisinde normal d�zeyine eri�ebilir.
Op.Dr.Murat �ELT�K
�stanbul Cerrahi Hastanesi
0 212 296 94 50
0 536 886 12 96
12.4.2014 - 14238
|
|
Op.Dr. Murad �eltik |