|
Trabzon Kanuni E�itim ve Ara�t�rma Hastanesi Genel Cerrahi E�itim G�revlisi ve Gastroenteroloji Cerrahisi Uzman� Do�. Dr. Can Ke�e mide kanseri konusunda uyar�larda bulundu.
Hastal���n en �nemli fakt�rleri aras�nda co�rafi a��dan riskli yerle�imlerdeki ya�am �artlar� oldu�unu ifade eden Dr. Ke�e, "Bu hastal�k Uzakdo�u �lkelerinden Kore ve Japonya, Latin Amerika ve Bat� Avrupa'n�n baz� kesimlerinde g�r�lme oran� daha y�ksek. Buralarda y�ll�k taramalar yap�ld��� i�in kanserler �ok erken evrede yakalanabilmektedir.
�lkemiz mide kanseri i�in orta riskli ku�aktad�r. Ayr�ca, ailede mide kanseri olmas�, ge�irilmi� mide ameliyat �yk�s�, 'A' kan grubuna sahip olanlar, erkekler, ya�l�lar, kuru(t�ts�lenmi�) ve tuzlu bal�k ve tuzlu ve baharatl� yiyeceklerin bolca t�ketilmesi, d���k C vitamini al�m�, Aklorhidri (mide asit d�zeyinin d���k olmas�), d���k sosyoekonomik d�zey, t�ts�lenmi� yiyecekler, d���k A vitamini al�m�, sigara i�imi, alkol al�m� risk fakt�rleri i�inde say�labilir. Yine ki�inin birinci derece yak�nlar�nda birden fazla mide kanseri hikayesi varsa �nemli bir risk fakt�r� olarak kabul edilmelidir. Koruyucu olanlar ise; y�ksek C vitamini al�m�, normal mide asiditesi, y�ksek sosyoekonomik d�zey, egzersiz say�labilir " dedi.
KANSER�N �ZEL B�R BEL�RT�S� YOK
Mide kanserinin �zel bir belirtisi olmad���n� kaydeden Dr. Ke�e, "Erken evrede silik belirtileri olabilir. O da daha �ok midede ek�ime, yanma, a�r� gibi di�er mide hastal�klar�na benzer bu belirtiler �lser, refl�, gastritte de g�r�lebilir. O y�zden tarama i�lemlerinin rutin yap�lmad��� bizim gibi �lkelerde maalesef hastal�k ge� te�his edilmekte ve ne yaz�k ki �o�u hasta ileri evrede olmaktad�rlar. Bu hastalar�n da tedavi �ans� azal�yor. �leri d�nemlerde kilo kayb�, kusma, bulant�, yutma g��l���, �abuk doyma, halsizlik, kans�zl�k gibi belirtiler ortaya ��kabiliyor. Risk 40'l� ya�larda artmaya ba�lar. Ailede kanser �yk�s�n�n varl��� da riski artt�rmaktad�r. 1. derece akrabalar�nda kolorektal kanser �yk�s� olanlarda normal topluma oranla risk 2-3 kat fazlad�r. Hele hele ailede birden �ok ki�ide ve gen� ki�ilerde kanser s�z konusu ise risk daha da artar.
Kolon kanserleri i�in di�er risk fakt�rleri ise: Diyet (d���k lifli, fiberli, y�ksek hayvansal ya� t�ketimi, d���k meyve sebze t�ketimi), egzersiz yapmadan sedanter hayat, obezite,sigara i�imi say�labilir " diye konu�tu.
NE ZAMAN DOKTORA BA�VURMALI
S�k tuvalete ��kma ancak tam bo�alamama hissi ya�ayanlar�n mutlaka doktora ba�vurmalar� gerekti�ini kaydeden Dr. Ke�e, "Tuvalet ka��d�nda kan g�r�lmesi, veya gaz ��kar�nca ya da gayta yaparken kanama olmas�. Barsak al��kanl�klar�n�n de�i�mesi (s�k tuvalete ��kma, ama ona ra�men yapamama, tam bo�alamama hissi) Uzun s�reli kar�n a�r�s�, makatta a�r�. A��klanmayan bulant�, kusma. A��klanamayan kilo kayb�. Makattan a�ikar kanama vb durumlarda doktora ba�vurmal�lard�r " �eklinde konu�tu.Kanserden korunmak i�in yap�lmas� gerekenleri s�ralayan Dr. Ke�e, "En iyi korunma kanserin erken evrede tespiti ve tedavisidir.
Rutin d�zenli kolon kanseri i�in taranmas�n� yapt�ran hastalar (gaytada gizli kan testi, sigmoidoskopi, kolonoskopi, polip tespit edilince al�nmas�) kanser riskini olduk�a azalt�r. Sigaran�n kesilmesi g�nl�k aspirin ya da bebe aspirini kullan�m� (herkese �nerilmez, dr kontrol�nde kullan�lmal�d�r) Folik asit kullan�m� (g�nde 1 mg, yine dr. kontrol�nde kullan�lmal�d�r) G�nl�k d�zenli fizik egzersiz, g�nl�k sebze ve meyve t�ketimi, �zellikle salata yemek gerekir. 50 ya��n �zerinde, ortalama riski olan veya aile hikayesi olan 40 ya� ve �zeri ki�ilere y�lda 1 kez gaytada gizli kan taramas� veya 5 y�lda bir sigmoidoskopi veya 5-10 y�lda bir �ift kontrast baryum grafisi yap�lmas� 10 y�lda 1 kolonoskopi (polipleri saptamada en etkin yoldur) Bir kez polip saptand���nda mutlaka ��kar�lmal�d�rlar. Polip tespit edilen ki�ilerde bu tarama aral�klar� daha s�kla�t�r�lmal�d�r " ifadelerini kulland�. - Trabzon
2.2.2013 1 - 11963
|