|
Mevsim ge�i�lerinde ya�anan depresyona dikkat ANKARA - Medicana �nternational Ankara Hastanesi Psikiyatristi Prof. Dr. Nurper Erberk �zen, mevsim ge�i�lerinde ya�anan duygusal dalgalanmalar�n nedenlerini, belirtilerini ve ba�a ��kma y�ntemlerini anlatt�. Prof. Dr. �zen, depresyonun kelime anlam� olarak ��k�nt� oldu�unu belirterek, "Psikiyatrik anlamda da duygu durum bozukluklar�ndan birisidir. Depresyon, mevsim ge�i�leri ile ilgili midir? Uzun y�llard�r �zellikle �����n etkisi ara�t�r�lm�� ve k��a giri�lerde, sonbaharlarda depresyonun daha s�k g�r�ld��� �eklinde veriler var. En az�ndan duyarl� ki�ilerde diyebiliriz ki bu d�nemler biraz daha zor atlat�labilir. Depresyonun bir formu da iki u�lu duygu durumu bozuklu�u dedi�imiz mani ve depresyon d�ng�s� ile giden bir hastal�k grubunda depresyon d�nemi olabilir. Bu hastalarda da ilkbahar yaz ge�i�lerinde �zellikle hareketlenmenin, co�ku, ta�k�nl�k, sald�rganl�k, baz� d�rt�sel davran��lar, harcamalar�n artmas� gibi, maddi t�ketimin artmas� gibi, uykunun azalmas� gibi d�nemlerle giden bir s�re� olabilir. Bunun ad� iki u�lu duygu durum bozuklu�u. Bunun depresif d�nemi yine bazen mevsim ge�i�leri ile bazen mani d�nemi ile ilgili olabilir" �eklinde konu�tu. "Depresyon yayg�n bir halk sa�l��� sorunudur, insanlar�n yakla��k y�zde 10'u ya�amlar�n�n bir d�neminde depresyon ge�irmi�tir" diyen Prof. Dr. �zen, "Psikiyatrik oldu�u gibi i�in biyolojik yan� var, psikolojik yan� var, sosyal boyutu var. Biyolojik a��dan kad�nlar t�m toplumlarda biraz daha �anss�z, hem hormonal nedenler hem �strojenin katk�s� burada etkili. Genetik fakt�rler var, ailede depresyon varsa �zellikle birinci derece akrabalarda, depresyon daha s�k g�r�l�r bireylerde. Psikolojik fakt�rler, ki�ilik �zellikleri, ba�a ��kma mekanizmalar� dedi�imiz ki�inin rezervleri depresyona yatk�nl�k ya da koruyucu olabilir g��l�yse e�er. Biraz titiz, obsesif ki�ilik yap�s�, ba��ml� ki�ilik �zelliklerinde depresyon daha s�k g�r�lebilir. Yine sosyal fakt�rler, �zellikle sosyal kaos d�nemleri, toplumsal belirsizliklerin oldu�u d�nemler veya ki�inin kendi �zel hayat�nda yine belirsizliklerin, ge�i�lerin oldu�u d�nemler, kay�plar�n oldu�u d�nemler biraz daha depresyona yatk�nl��� artt�rabilir" ifadelerini kulland�. Depresyonun belirtileri Prof. Dr. �zen, depresyonun genel olarak ruhsal bir ��k�nt� oldu�unu kaydeden "Hayattan zevk almama, mutsuzluk, hi�bir �ey yapmak istememe, �nceden zevk ald��� etkinliklere kat�lmak istememe, kat�lsa bile zevk alamama, sosyal uzakla�ma, izolasyon olabilir, genel bedensel belirtiler olabilir, uykusuzluk olabilir veya tam tersi uyku art��� olabilir. �� veriminin d��mesi, i�e kar�� ilgisinin azalmas�, dikkat kayb�, konsantrasyon kayb�, unutkanl�klar olabilir. Bedensel belirtiler, kronik a�r�lar olabilir, mide ba��rsak sistemi, kalp damar sistemi bunlar�n hepsine ait belirtiler m�phem, sebebi a��klanamayan ya da uzun s�ren belirtiler �eklinde olabilir. �ok daha ilerleyen durumlarda su�luluk duygular� olabilir. T�m olaylara, d�nyaya, kendisine, her �eye kar�� negatif bir bak��, kendini sorumlu g�rme, su�luluk duygular� ve en istemedi�imiz sonucu intihar d���nceleri ve intihar davran��� olabilir" �eklinde konu�tu. Depresyonla ba�a ��kma y�ntemleri "Bu sorunla ba�a ��kmada tabii �ncelikle yatk�nl�k fakt�rlerinin bilinip bunlar�n ele al�nmas� gerekir" diyen Prof. Dr. �zen, s�zlerini ��yle tamamlad�: "Ki�inin ki�ilik �zellikleri yatk�nl�k fakt�r� olabilir demi�tik. Buna ba�l� belki ba�a ��kmada o m�kemmeliyet�i yap�y� biraz t�rp�leyebilmeyi ��renmek, ya�ant�m�za stresi azalt�c� ��eler katabilmek, ya�ant�m�zda de�i�iklik, ho�a giden etkinlikleri artt�rmak say�labilir. Stresi azaltmak i�in spor, y�r�y��, egzersiz, sosyal aktivitelere a��rl�k vermek olabilir ama t�m bunlara ra�men ya da bunlar� yapamayacak duruma geldiyse hasta art�k mutlaka bir t�bbi yard�m aramal�d�r. Bir psikiyatri hekimine ba�vurmas� ve ila� tedavisi art� psikoterapi deste�iyle ba�a ��k�labilmesi sa�lanabilir." (GNC-BT-
13.4.2017 - 26689
|